नेचर इन्डियाकी प्रधान सम्पादक शुभ्रा प्रियदर्शिनी दक्षिण एसियामा विगत २५ वर्षदेखि निरन्तररुपमा विज्ञान पत्रकारिता गर्दै आएकी छन् । विश्वको चर्चित नेचर जर्नलको इन्डिया संस्करणको प्रधान सम्पादकमा उनी सन् २००८ देखि कार्यरत छिन् । भारतको विभिन्न मूलधारका मिडियामा विज्ञान पत्रकारिताको अनुभवसँगै लन्डनमै बसेर विज्ञान पत्रकारिता गरेको अनुभव उनीसँग छ ।
मोरङको उर्लाबारी–९ भोटेपुलका कृषक टेकबहादुर कटवालले पालेका ५ वटा खसी अचानक मरे । राम्रो दाम आउने बनाएर बेच्न पालेका खसी अचानक मर्नुको कारण थाहा पाउँदा कटवाल चकित भए । नगरपालिकाको कृषि शाखा प्रतिनिधिले अनुसन्धान गर्दा खसीले ‘उल्टी झार’ खाएका कारण मरेको पुष्टि भयो ।
अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतीय विकास केन्द्र (ईसीमोड) का महानिर्देशक डाक्टर पेमा ग्याम्त्सोले नेपालले चाहेमा सन् २०४५ अघि नै शून्य कार्बन उत्सर्जनमा नेपाल जान सक्ने बताएका छन् ।
जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले स्थानीय तहको निर्वाचन हुने दिन (वैशाख ३०) गते वर्षाको सम्भावना रहेको जनाएको छ । दक्षिण बंगालको खाडीमा विकासित भइरहेको 'असानी' चक्रवातको आंशिक प्रभाव नेपालमा पनि पर्ने भएकाले महाशाखाले मतदातालाई सचेत हुन आग्रह गर्दै छाता लिएर मतदान केन्द्र जान आग्रह गरेको हो ।
मुलुक यतिबेला स्थानीय तहको चुनावी सरगर्मीमा छ । हरेक पालिकामा उम्मेदवारहरुले यो गर्छु/त्यो गर्छु भन्दै प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दै मतदातासँग मत मागिरहेका छन् । कुनै पालिकामा कालोपत्रे सडक, कहीं विद्युतीकरण त कहीं शिक्षा, स्वास्थ्यको विषय ।जब मुलुक निर्वाचनमय हुन्छ, तब काठमाडौंमा फोहोरको विषयले मुख्य प्राथमिकता पाउँछ ।
राजनीतिक दल र नेताहरु भाषणमा विज्ञान र प्रविधिका कुरा खुबै गर्छन् । कम्युनिष्ट पार्टीहरु त अझ भौतिक विज्ञानमा विश्वास गर्छन् । वैज्ञानिक समाजवाद ल्याउने त उनीहरुको सनातनी नारा नै हो । तर विज्ञान र प्रविधिको कुरा उनीहरुका राजनीतिक दस्तावेज र चुनावी घोषणा पत्रमा भने छायामा पर्छन् ।
रेड पान्डा संरक्षणमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याएबापत संरक्षणकर्मी सोनाम टासी लामाले प्रतिष्ठित हवीट्ली अवार्ड पाएका छन् । बुधबार राति लन्डनमा आयोजित एक कार्यक्रममा संरक्षणकर्मी लामालाई ४० हजार पाउन्ड(करिब ६२ लाख नेपाली रुपैयाँ) को हवीट्ली फन्ड फर नेचर (डब्लूएफएन)अवार्ड दिइएको हो ।
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्राज्ञ प्रतिष्ठान (नास्ट)ले भइरहेको भूकम्प सूचना प्रणालीलाई प्रयोगमै नल्याई अर्को प्रणाली जडान गर्ने तयारी गरेको छ । चीनले जडान गरिदिएको प्रणाली सञ्चालनमा नै नआई नास्टले प्रदेश १ मा दुईवटा सूचना प्रणाली (मापन केन्द्र) जडान गर्ने तयारी गरेको हो । भूकम्पीय जोखिमको आधारमा नेपाल विश्वको ११ औं स्थानमा पर्छ ।
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्राज्ञ प्रतिष्ठान(नास्ट)ले नेपालमा पाइने ढुसीको डेटाबेस यसैवर्षभित्र सञ्चालनमा ल्याउने तयारी गरेको छ । सन् २०२२ भित्रै नेपालमा पाइने ढुसीहरुको तथ्यांक सम्मिलित नेपाल फंगल डेटाबेस सार्वजनिक गर्ने तयारी गरेको हो । अघिल्लो वर्ष नै डाटाबेस सार्वजनिक गर्ने तयारी भएपनि जनशक्ति अभावले केही ढिला भएको थियो ।
काभ्रेको चैतन्य माध्यमिक विद्यालयको कक्षा ११ की विद्यार्थी संगीता मैनाली चार महिनायता व्यस्त छिन् । बिहान ७ देखि दिउँसो २ बजेसम्म कक्षाको पढाइ सकिएपछि उनलाई काठमाडौं विश्वविद्यालय पुग्न हतार हुन्छ । साढे २ बजे उनी विश्वविद्यालय परिसरको स्पेस सिस्टम ल्याबोरेटरी (एसएसएल) मा पुग्छिन् । र, ‘मुनाल’ निर्माणमा खटिन्छिन् । उनीजस्तै अरू आठ विद्यार्थीको दिनचर्या पनि यस्तै हुन्छ ।
