नेपालमा तीनजनामा कोरोना भाइरसको यूके भेरिएन्ट (बी.१.१.७) भेटिएको औपचारिक रुपमा पुष्टि भएपनि जनस्तरमा यसको परीक्षणका लागि यथोचित तयारी भने गरिएको छैन । पुसको पहिलो साता बेलायतबाट फर्किएका तीन जनामा बी.१.१.७ कोरोना भाइरसको संक्रमण रहे/नरहेको पुष्टि गर्नका लागि उनीहरुबाट लिइएका स्वाब नमुना हङकङ पठाउनु परेको थियो ।
औषधि व्यवस्था विभागले ‘कोभिसिल्ड’ खोपलाई आपत्कालीन प्रयोग अनुमति प्रदान गरेको छ । नेपालमा कोभिड १९ विरुद्धको खोपको आपतकालीन प्रयोगका लागि शुक्रबारको विभागीय निर्णयअनुसार कोभिसिल्डलाई आपतकालीन प्रयोगका लागि अनुमति प्रदान गरिएको विभागका सूचना अधिकारी सन्तोष केसीले जानकारी गराए । यो हुकुम डिस्ट्रिब्युटर्स एन्ड लजिस्टिक प्रालीले दर्ता गरेर ल्याउन लागेको हो ।
कोरोना कहरसँगै सुरु भएको ‘वर्क फ्रम होम’ ले हामी आजित थियौँ । काम, लकडाउन अनि परीक्षामै ध्यान केन्द्रित भयो । घुम्ने योजना योजनामै सीमित भयो । परीक्षा सकिनेबित्तिकै हामीले घुम्ने जाने निधो गर्यौं ।
कोभिड १९ को पीसीआर परीक्षणको नमुना संकलन विधिमा फरक पर्दा पनि नतिजामा भिन्नता देखिएको एक अध्ययनले देखाएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको समन्वयमा स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषदले गरेको कोभिड १९ डायग्नोस्टिक ल्याबहरुको मूल्यांकन अध्ययनमा यस्तो नतिजा देखिएको हो ।
बेलायतमा देखिएको कोरोनाको नयाँ प्रकार/स्ट्रेनले विश्वभर नै चिन्ता र चासो बढाएको देखिन्छ । कोरोना भाइरसले स्वरुप बदलेसँगै संक्रमण तीव्र रुपमा फैलिएपछि बेलायत, वेल्स, इंग्ल्यान्डलगायतमा कडा लकडाउन नै भयो ।
विश्वका १०० उत्कृष्ट नर्स तथा मिडवाइफको सूचीमा नेपालका ४ जना छनोट भएका छन् । नर्स तथा मिडवाइफ अन्तर्राष्ट्रिय वर्ष २०२० का अवसरमा विश्व स्वास्थ्य संगठन, यूएनएफपीए, अन्तर्राष्ट्रिय नर्सिङ परिषद् तथा अन्तर्राष्ट्रिय मिडवाइफ संघले संयुक्त रुपमा नेपालका ४ जनासहित १०० जनालाई सूचीकृत गरेको हो ।
नेपालमा कोरोना संक्रमण फैलिएको करिब एक वर्ष पुग्न लागेको छ । कुनै दिन दिनको २५ हजारसम्म सक्रिय संक्रमितको संख्या पुगेकोमा अहिले भने ९ हजारको हाराहारीमा मात्र सक्रिय संक्रमितको अवस्था रहेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको तथ्यांक अनुसार बुधबारसम्म सक्रिय संक्रमित ३.८९ प्रतिशत रहेको छ भने निको भएको दर ९५.४ रहेको छ । बुधबार ५ हजार ५ सय ५५ पीसीआर परीक्षणमा ७३६ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो ।
कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) पत्ता लगाउन पीसीआर परीक्षण गरिन्छ । परीक्षण गर्दा पोजिटिभ रिपोर्ट आएको खण्डमा प्रयोगशालाले सीटी भ्यालुसहितको रिपोर्ट दिन थालेको धेरै भइसकेको छ । तर, के सीटी भ्यालुले संक्रमितको अवस्था वा अरूलाई संक्रमित बनाउन सक्ने सम्भावनालाई उजागर गर्न सक्छ त ?
कोरोना महामारी लम्बिएसँगै महिलाहरुमा परिवार नियोजनका साधनको पहुँचमा कमी, अनिइच्छुक गर्भधारण, लैंगिक हिंसाका घटना बढेको पाइएको छ । विशेषगरी लकडाउनका समयमा नजिकको स्वास्थ्य संस्थामा सेवा बन्द हुनु र खुले पनि महिला तथा किशोरीहरुका लागि सिमित स्वास्थ्य सेवा हुनु, कोरोना भाइरस सर्ने डरले स्वास्थ्य संस्था नपुग्नुले पनि यी समस्याहरु निम्तिएको अध्ययनहरुले देखाएका छन् । यी अध्ययनले कोरोना महामारीको प्रभावले यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्यमा ठूलो जोखिम निम्तिदै गइरहेको देखाउँछन् ।
