बुनु थारु

पोस्ट मनसुन सुरु भएसँगै डेंगी संक्रमण कम देखिए पनि यसको जोखिम कायमै रहेको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी)ले जनाएको छ ।

पाठेघरको मुखको क्यान्सरविरुद्धको ‘एचपीभी खोप’ कतै सतप्रतिशत खपत भएको छ भने कतिपय ठाउँमा अझै खपत हुन सकेको छैन ।

बूढानीलकण्ठकी ४५ वर्षीया महिला केही दिनअघि घर सफा गर्दै थिइन् । सफा गर्दै गर्दा भित्तामा सेतो पुतली देखियो । सेतो पुतलीले आँखामा संक्रमण गराउन सक्छ भन्नेमा सचेत छिन् उनी । उनले पञ्जा लगाइन् र कुर्सीमाथि चढेर पुतली धपाउन खोजिन् तर त्यो पुतली उडेर उनको चस्माको फ्रेममा बस्यो । उनले हत्तपत्त चस्मा पुछेर हात धोइन् । तर २ घण्टापछि नै आँखा बिझाउन थाल्यो। अस्पतालमा जाँच गराउँदा आँखामा सेतो पुतलीको रौँ देखियो। समयमा नै अस्पताल पुग्नाले लक्षण जटिल हुन पाएन ।

सरकारले पाठेघरको मुखको क्यान्सरविरुद्ध ‘एचपीभी खोप’ को ‘पाइलटिङ/डेमोन्सट्रेसन’ गर्ने भएको छ । भाद्र २७ गते परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पताल, थापाथलीबाट स्वास्थ्यमन्त्री मोहनबहादुर बस्नेतले यो खोपको शुभारम्भ गर्ने भएकाे छ । 

काठमाडौँ टोखा बस्ने सरिता न्यौपानेलाई आफ्नो ५ वर्षीय कायालाई खाना खुवाउन हरेक दिन धौ–धौ पर्छ । छोराले खाना नखाने होइन कि खाना खाँदा कार्टुन नहेरी मुखमा गाँसै हाल्न मान्दैनन् । कार्टुनहरू नदेखाई खाना खुवाउनै नसक्ने बताउँछिन् न्यौपाने । 

गाईजात्राको तिथि नजिकिँदै गर्दा कलाकार मनोज गजुरेलको चर्चा अन्य समयमा भन्दा बढी हुन्छ । अनि उनले के हाँस्य खजना ल्याउँछन् भन्ने दर्शकहरुका लागि चासो पनि उस्तै । दर्शकको अपेक्षालाई निराश नबनाउन गजुरेल हरेक वर्ष नयाँ नयाँ पात्रको रुपमा आफूलाई तयार गर्छन् ।

भक्तपुर बस्ने शिवम् (नाम परिवर्तन) ३.५ केजी तौलको जन्मिए । आमाले पास्नीपछि दूधसँगै पटक-पटक जाउलो, लिटो खुवाउने गर्थिन् ।विद्यालयमा पनि खाना/खाजा टन्न खाने र घरमा पनि आमाले पटक-पटक खुवाउने । अहिले उनलाई थोरै खानाले पुग्दैन। ७ वर्षीय उनी ४३ केजीका छन् । बेबी सेन्टर डटकमको उचाइ एवं तौल चार्टअनुसार ७ वर्षे बालकको तौल २४ केजी हुनुपर्छ ।  

केही दिनदेखि देशभर नै आँखा पाक्ने रोग बढिरहेको छ । समुदायस्तरमा नै फैलिएको यो रोगले महामारीको जोखिम बढाइरहेको देखिन्छ । ‘भाइरल कन्जंक्टिभाइटिस’को रुपमा चिनिने आँखा फाक्ने रोग सजिलै एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सर्छ । राजधानीका प्रमुख आँखा अस्पतालहरुमा पनि केही दिनयता संक्रमितको संख्या बढ्दै गएको देखिन्छ । 

पछिल्लो समय भारतसँगको सीमावर्ती क्षेत्रमा देखिएको आँखा पाक्ने रोग काठमाडौं उपत्यकामा समेत देखिन थालेको छ । यसलाई ‘एडिनो भाइरल कन्जंग्टिवाइटिस’ पनि भनिन्छ । यो रोगको कारण, लक्षण तथा सावधानीसम्बन्धी तिलगंगा आँखा अस्पतालकी आँखारोग विशेषज्ञ डा.सृजना अधिकारीसँग गरिएको कुराकानी :

मुलुकका ६९ जिल्लामा डेंगी फैलिएको छ । ईपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी)ले जनाए अनुसार हालसम्म कुल ४ हजार २८९ जना डेंगीबाट संक्रमित भइसकेका छन् । जनवरी १ देखि संकलित यो तथ्यांक सोमबारसम्मको हो ।