दुई दशकअघि संविधानसभाबाट जनताको स्वामित्व भएको संविधान लेखन संसदीय वृत्तका लागि अछुत मुद्दा थियो । युद्धरत माओवादी शक्तिसँगै केही वाम–लोकतान्त्रिक व्यक्तिको लहडी माग थियो यो, उनीहरूका नजरमा । संविधानसभाबाट संविधान लेखनको पक्षमा लेखन, सम्पादन र प्रकाशन गर्दा व्यंग्यमिश्रित प्रश्न उठ्ने गर्थ्यो, ‘संविधानसभाले कस्तो धान उमार्छ ? हामीलाई त ताइचिन, मनसुली, पोखरेली र मार्सी धान मात्रै थाहा छ, यो संविधान भनेको कस्तो धान हो ?’
कोरोना महाव्याधिका बेला पनि केही संस्कृतिप्रेमीलाई किन ज्यानभन्दा पनि ‘बुंग द्यः’ को जात्रा प्यारो भएको होला ? कोरोना भाइरसले दिनकै दसौं जनाको ज्यान लिइरहेको समयमा केही जात्रालु नेवार आफ्नो ज्यानको वास्तै नगरी किन ‘करुणामय द्यः’ को रथ तान्न निस्केका होलान् ?
डाक्टरले मेडिकल साइन्सबारे ओलीसँग प्रतिवाद गर्न सक्दैन । इन्जिनियरले इन्जिनियरिङ विषयमा उनीसँग बहस गर्न सक्दैन । साहित्यकार, ज्योतिषी र तान्त्रिकलाई समेत नाजवाफ गर्न सक्नु भनेको ठूलो कुरा होइन र ?’– डा. जगमान गुरुङ, उपकुलपति, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान
१६३५ सालतिर एक स्वेच्छाचारी राजा थिए । युवती, घोडा र नाटकका सोखिन । उनका घोडालाई समेत राजकीय सुविधा थियो । घोडाले किसानको फसल बरबाद गर्दा पनि कानुन लाग्दैनथ्यो । कानुन त राजाको मुखैमा थियो । राजा व्यभिचारी पनि थिए । राम्रा तरुनी देख्यो कि दरबारमा झिकाइहाल्नुपर्ने । ‘यें’ (कान्तिपुर) का ती राजा थिए— सदाशिव मल्ल ।
‘कानुन सबैका लागि बराबर हुन्छ’ — यो संसारको सबैभन्दा ठूलो झुट हो । कानुन त त्यस्तो माकुरे जालो हो, जसमा कीराफट्यांग्रा त फस्छन्, जनावरहरूचाहिँ च्यातेर निस्कन्छन् । – अरिस्टोटल
नेपालमा कोरोनाको कहर त छँदै छ, त्यसले भ्रष्ट र निरंकुश सत्तासँग अंकमाल गरेपछि महामारीको रूप लिँदै छ । कोरोना महामारी फैलिँदै गर्दा प्रकृतिले पनि प्रकोप फैलाउन थालेको छ । कतै पहिरोले जनता पुर्दै छ भने कतै बाढीले गाउँ–बस्ती नै बगाउँदै छ ।
विश्वमा ‘ब्ल्याक लाइभ्स म्याटर’ को नाराका साथ जनआन्दोलन चर्किरहेका बेला नेपालका युवाहरू ‘इनफ इज इनफ’ को प्लेकार्डका साथ सडकमा निस्किएका छन् । कोरोना र भ्रष्टाचारको महाव्याधिले ग्रस्त सत्ता–राजनीति तरंगित भएको छ ।
