नयाँ वर्षको रमझम सकिएको एक साता भयो । चैत मसान्तको साँझदेखि वैशाख एक गतेको झिसमिसेसम्म मात्दै, नाच्दै, गाउँदै, रुँदै, कराउँदै, मोबाइलबाट भिडियो खिच्दै संसारलाई आफ्नो अँगालोमा कसेर रमाइरहेका तन्नेरीहरू बिहानपख मस्त निदाए । निद्राले शरीरलाई आराम दिँदैन, दिउँसोका लागि ऊर्जाको संकलन गर्छ । नयाँ वर्षको भोलिपल्ट सडकमा जो–जो देखिए ती सबैको अनुहारमा ऊर्जाको चमक थियो । रमाइलो भयो नि यार !
संसद्को अधिवेशन चलायमान छ । सदनमा प्रतिपक्ष र सत्तापक्षको भनाभन चल्दै छ । उपप्रधानमन्त्रीको मानसम्मानसहित गृहमन्त्रीमा नियुक्त भएका रवि लामिछानेमाथि खग्रास ग्रहणको प्रभाव देखिएको छ । यो संसदीय परिदृश्यलाई सकारात्मक हिसाबले हेर्ने कि नकारात्मक व्याख्या गर्ने ? जनता रनभुल्लमा छन् ।
बिहीबार बिहान एक जना वामपन्थी मित्रले सोध्नुभयो– ‘तपाईंको विचारमा प्रचण्ड कस्ता मानिस हुनुहुन्छ ?’ वामपन्थी हुन् वा गैरवामपन्थी, प्रचण्डको व्यक्तित्वको चुरो पहिल्याउन सबै उत्सुक देखिन्छन् । प्रचण्डको व्यक्तित्व अहिलेसम्म सबैका लागि अगम्य रहेको छ । समकालीन राजनीतिज्ञहरूमा उनलाई ‘मात’ दिन कसैले सकेका छैनन् ।
धानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले संघीय राजधानीमा कार्यरत ‘छानिएका’ सम्पादक–पत्रकारहरूलाई गएको सोमबार प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवासमा भेटघाटका लागि निम्तो पठाउनुभएको थियो । दुर्भाग्यवश, त्यो दिन उहाँले पत्रकार भेटघाटका लागि समय मिलाउन सक्नुभएन ।
नेपाली कांग्रेस सत्तामा छ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डको भरोसा छ कांग्रेसमाथि । यो मौसमका लागि जनताले कांग्रेस कार्यसमितिमा छलफल हुनुपर्ने भनेर ठम्याएका विषयहरू संख्याका हिसाबले सीमित र प्रभावका हिसाबले मजबुत छन् । नेपाली नागरिकलाई भुटानी शरणार्थी बनाएर विदेश पठाउने धन्दामा कांग्रेसका को–को नेता लागेका थिए ? को–को समातिए ? ललिता निवास जग्गा काण्डमा कांग्रेसका कुन–कुन नेता मुछिएका छन् ? ती नेतासँग सम्बन्ध राख्ने वा नराख्ने को–को कर्मचारी, व्यापारी, न्यायमूर्ति र कानुन व्यवसायी विवादमा परेका छन् ? मिटरब्याजीको पक्षमा को–को उफ्रिएका छन् ? कांग्रेस नेताहरूकै सहकारीबाट को–को ठगिएका छन् ?
पछिल्लो निर्वाचनको परिणामले संसद्मा सबैभन्दा ठूलो राजनीतिक दलका रूपमा स्थापित नेपाली कांग्रेस र दोस्रो ठूलो दल एमाले यति बेला निकै ठूलो छटपटीमा देखिएका छन् । यी दुवै पार्टीको अवस्था पुच्छरमा गोली लागेको जनावरको जस्तो भएको छ ।
देशमा नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्रसहितका दलहरूको गठबन्धन सरकार क्रियाशील छ । तर, यी दलहरूको क्रियाशीलता भलाकुसारीसम्म मात्र सीमित देखिन्छ । दलहरू जोसका साथ समस्याहरूको निर्णायक बिन्दुमा पुग्न सकेको देखिँदैन ।
साबिक चलन अनुसार, गएको बिहीबार अपराह्न पुजारीहरूले अनादि कालदेखि उपत्यकाका किसानहरूले अत्यन्त भक्तिभावसहित पूजा–अर्चना गर्दै आएका ‘बुंग द्यः’ अर्थात् ‘सहकालका देवता’ मच्छेन्द्रनाथको भोटो राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल, उपराष्ट्रपति रामसहाय यादव र प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको ‘नजर’ मा चढाएर, सर्वसाधारणलाई देखाए ।
समकालीन नेपाली राजनीतिका रेखाचित्रहरू कोर्ने क्रममा यो स्तम्भकारले पटकपटक ‘परिहा’ शब्दको प्रयोग गर्ने गरेको छ, जसको उद्गमस्थल दक्षिण भारतीय भाषाहरूको शब्दभण्डार हो । यो शब्द सुन्दा जति सामान्य लाग्छ, त्यति नै डरलाग्दो छ यसको राजनीतिक अर्थ र अभिप्राय । देशहरूको समूहमा रहेको कुनै पनि देशले कुनै पनि विषयमा विश्वसनीयता गुमायो भने देशहरूको त्यो समूहमा उसको पहिचान ‘परिहा’ अर्थात् अछुत राज्यका रूपमा ओरालो लाग्छ । त्यस्ता देशहरूको समूहबाट ऊ बहिष्कृत हुन्छ, अन्तर्राष्ट्रिय समाजबाट एक्लिन्छ ।
