दुर्लभ पन्छी सारसको यतिबेला फुल पार्ने र ओथरा बस्ने बेला हो । भूइँमै गुँड लगाउने यो चरो लुम्बिनी क्षेत्रमा वर्षैभरी देख्न पाइन्छ । सजिलै भेटिने स्थानमा गुँड लगाउने भएकाले यसलाई चल्ला हुर्काउन धेरै जोखिम छन् । पन्छीका सिकार गर्ने वन्यजन्तुबाट यसलाई सधैँ डर रहन्छ । रुपन्देही र कपिलवस्तुका ४० भन्दा बढी ठाउँमा यो चरो यतिबेला फुल पार्ने र ओथरा बस्ने गरिरहेको देख्न सकिन्छ ।
अहिले जिल्लामा अत्यधिक गर्मी बढेको छ । दिनभर जसो लाग्ने टन्टलापुर घामले जनजीवन कष्टकर बनाएको छ । बाटोमा हिँड्दा उखरमाउदो गर्मीको तातो रापले सर्वसाधारण घरभित्रै खुम्चिन बाध्य छन् । शनिबारदेखि यहाँ अत्यधिक गर्मी बढेको छ । मंगलबार यहाँको तापक्रम अधिकतम् ३७ डिग्री सेल्सियस पुगेको रामनगरस्थित जल तथा मौसम विज्ञान विभाग ईकाईका रामु रेग्मीले बताए । न्यूनतम पनि २५ डिग्री रहेको छ ।
कपिलवस्तु भाद्र ७ गते । १० वर्षे किशोरी । उनको सन्तुलन सूत्र देख्दा सबै जिब्रो टोक्छन् । भारतको कानपुरबाट आएकी उनले शनिबार कपिलवस्तुको नयाँ टोलमा गज्जबको चटक देखाइन् । बाबु र आमाले दुई तिर बाँसको लौरो ठड्याए । त्यसमाथि दाजुले डोरी बाँधे । थाल ठटाउन थाले । निमेषमै भीड बढ्यो । अनी सुरु भयो १० वर्षे किशोरीका चटक ।
लुम्बिनी भ्रमण वर्ष २०७६ को शुभारम्भ भएको छ । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले लुम्बिनीमा आयोजित कार्यक्रममा पानसमा दियो बालेर शुभारम्भ गरेकी हुन् । २५६३ औँ बुद्ध जयन्ती समारोहमा प्रदेश ५ सरकारले घोषणा गरेको अभियान शुभारम्भ भएको हो । त्यसअघि शनिबार चिटिक्क सिँगारिएको लुम्बिनी पवित्र उद्यानमा विभिन्न कार्यक्रम गरी भव्यरुपमा बुद्धजयन्ती मनाईदैछ ।
०७५ साल बिदा भएर गएको छ । चैत्र ३० गते शनिवार साँझ वर्षको अन्तिम सूर्यास्तका बेला आकर्षक तस्बिर देखिए । कपिलवस्तु नगरपालिका-२ बुद्धस्थल निग्रोधारामबाट लिइएका यी तस्बिरहरू उत्तिकै मनमोहक र चित्ताकर्षक छन् ।
नेपालमा पहिलो पटक लुम्बिनीमा बुधबारबाट अन्तर्राष्ट्रिय त्रिपिटक च्यान्टिङ (पाठ) सुरु भएको छ । पवित्र ग्रन्थ त्रिपिटकलाई विषेश रुपले सिँगारेर मायादेवी मन्दिर परिक्रमा गरी सुरु गरिएको थियो।
फरक पहिरन, संस्कृति र परम्परा बोकेको श्रीलंकन बाजाको धुनले बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी गुन्जियो । विषेशगरी शुभ काम र उत्सवमा बजाइने पंचतुर वादनको बाजाले यहाँको वातावरणमा उल्लास थप्यो ।
बौद्ध धर्मावलम्वीको महत्वपूर्ण पर्व मानिने कठिन दान गर्न १ सय ४५ जना श्रीलंकाली लुम्बिनी आएका छन् । उनीहरुले २ दिनसम्म विश्व शान्तिका लागि धार्मिक पाठ, पुजाआजा गर्दै लुम्बिनीमा कठिन दान सम्पन्न गरे ।
चचहुई भन्दै दसैं तिहारसम्मै रौनक बढाउने लिङ्गेपिङ विस्तारै हराउँदै गएको छ । ८/१० वर्षअघिसम्म दसैंको घटस्थापनादेखि नै गाउँ टोलमा रोटे, जाते र लिङ्गे पिङ्ग हालेर गाउँले रमाउने गर्थे । तर आजभोलि निक्कै कम भएको छ । रोटे र जातेपिङ त देख्नै छाडिएको छ । कहींकहीं लिङ्गेपिङमात्रै देखिन्छ । दसैंसँग धार्मिक, ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्बन्ध बोकेको लिङ्गेपिङ जिल्लाका थोरै ठाउँमा मात्र देख्न सकिन्छ । यसवर्ष जिल्लाभरि ६/७ ठाउँमा मात्र लिङ्गेपिङ राखिएको छ । तर पनि पिङ खेलेर गाउँघरमा बालबालिकादेखि युवायुवती र वृद्धवृद्धासम्मलाई रमाइरहेका छन् । दसैंदेखि तिहारसम्म पिङमा रमाउने गर्छन् । विस्तारै पिङ खेल्ने परम्परा कम हुँदै गए पनि मधेसदेखि पहाडसम्म पिङमा मच्चिनेहरु उत्तिकै छन् । तौलिहवाको बर्मेली टोल, सागरटोल, चन्द्रौटा, पिपरा र गोरुसिंगेमा लिंगेपिङ बनाइएको छ ।
