पूर्वप्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद शर्मा ओलीले पहिलो पटक संसद् विघटन गरेपछि संसदीय व्यवस्थालाई अस्वीकार गर्ने कम्युनिस्ट पार्टीहरूले त्यो परिघटना व्यक्तिका कारण वा पार्टीभित्रको किचलोका कारण मात्र उत्पन्न भएको होइन, बरु दलाल पुँजीवादी संसदीय व्यवस्थामै संकट आएको हो भन्ने विश्लेषण अघि सारे ।
नेपाल र भारतमा हिन्दु वा मुस्लिमकरण नभएका, सांस्कृतिक रूपमा सम्पन्न र राज्यद्वारा उत्पीडनमा पारिएका समुदायहरू जनजातिका रूपमा चिनिन्छन्, सूचीकृत पनि छन् । राजनीति र समाजशास्त्रमा उनीहरूलाई चिनाउन आदिवासी (इन्डिजिनियस), जातीय समूह (इथनिक ग्रुप), उत्पीडित राष्ट्रियता (नेसनालिटिज) जस्ता शब्दावलीहरू प्रयोग हुँदै आएका छन् ।
जात व्यवस्था र पितृसत्ता आजको नेपाली समाजमा यसरी उपस्थित हुन पुगेका छन्, ती विषयमा कुनै व्यक्तिले कस्तो धारणा र व्यवहार प्रकट गर्दछ भन्ने कुराले व्यक्ति न्यूनतम रूपमा पनि प्रगतिशील छ कि छैन भन्ने टुंगो हुन पुग्दछ ।
संविधानको व्यवस्थालाई रातारात लत्याएर राष्ट्रपतिले पछिल्लो पटक प्रधानमन्त्री नियुक्त गरेपछि ओलीले आफ्नो योजनामुताबिक पुनः संसद् विघटन गरे । त्यसपछि नेपालको संसद्वादी राजनीति अन्योलग्रस्त हुन पुगेको छ । विघटित संसद् अदालतबाट पुनःस्थापित भएपछि व्यवस्था सही लिकमा फर्किएको, अब व्यक्ति ओलीको मात्र समस्या बाँकी रहेको ठानेर संसद्वादी पार्टीहरूले राहतको सास फेरेका थिए ।
पैसट्ठी वर्षअघि विक्रम संवत् २०१३ सालमा एक वर्षको समसुर मिया नामको बालकलाई आफन्त पर्ने श्रमिक महिलाले आजको पूर्वपश्चिम राजमार्गनजिकैको गाउँमा ल्याएर आफूसँगै राखिन् । समसुर मिया दस वर्षको हुँदा आफन्त महिलाको मृत्यु भयो । त्यसपछि समसुर त्यही घरमा बाल श्रमिकका रूपमा हुर्कियो जहाँ आफन्त महिलाले ल्याएकी थिइन् ।
चरम विरोधमा उत्रिएको देखिने प्रचण्डहरूले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्तासम्म लिने ल्याकत मरिकाटे नदेखाइरहेको उदेकलाग्दो माहोलमा प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओलीले विश्वासको मत लिने निर्णय गरे । विश्वासको मत प्राप्त भए पनि नभए पनि आफ्नो योजनालाई फाइदा पुग्ने प्रस्ट परिवेश नदेखी त्यस अवस्थामा कसैले पनि आफैं विश्वासको मत माग्दैन भन्ने सहजै बुझिने कुरा हो ।
कान्तिपुर दैनिकमा प्रकाशित स्तम्भकार सरिता तिवारीका दुई लेखमा कम्युनिस्ट दर्शन, सिद्धान्त र राजनीतिका सूत्रधार कार्ल मार्क्सलाई बलात्कारी व्यक्ति ठोकुवा गरिएको छ । यो ठोकुवा गोवर्धन राना प्रभृतिका लेखकले गरेका भए अर्कै विषय हुन्थ्यो । उनले त आफैंद्वारा बलात्कारी करार गरिएका मार्क्स र मार्क्सवादको अनुरागी रहेको दाबीसमेत गरेको सन्दर्भमा विषय जति रोचक बन्छ, त्यति नै गम्भीर बहस पनि जरुरी हुन्छ ।
परिवर्तनका निम्ति प्रयोग गरिएका नाराहरू पनि मानिस जस्तै बूढा हुन्छन्, समयक्रमसँगै औचित्यहीन भएर मर्छन् । फरक यत्ति हो— मानिस शरीर गल्दै जाँदा बूढो हुन्छ; नाराहरूचाहिँ सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक वस्तुस्थिति फेरिएपछि बूढा हुन्छन् ।
अदालतले विघटित संसद्को पुन:स्थापना गरेपछि हौसिएको तत्कालीन नेकपा (नेकपा) को प्रचण्ड–माधव पक्ष उक्त पार्टीको अस्तित्वलाई नै अस्वीकार गरी अदालतले अर्को फैसला सुनाएपछि जोखिमग्रस्त बन्न पुगेको छर्लंगै देखिन्छ ।
विचारधारात्मक आदर्श र माल (कमोडिटी) का बीच एउटा आधारभूत अन्तर के हुन्छ भने, मालले मूलतः नैतिक मूल्य बोकेको हुन्न, तर विचारधारात्मक आदर्श अनिवार्य रूपमा नैतिक मूल्यसहितको हुन्छ ।
