केपी शर्मा ओली

आज मेरो मनमा देशको नाजुक तस्बिर फनफनी घुमिरहेको छ । २० प्रतिशतभन्दा बढी हाम्रा दिदीबहिनी, दाजुभाइ गरिबी, अभाव र भोकमरीको जिन्दगी बाँचिरहेका छन् । चलनचल्तीको शब्दमा निरपेक्ष गरिबीको रेखामुनि छन् । यति उर्वर धर्तीमा यस्ता मिहिनेती जनता यस्तो हालतमा हुनुजति दुःखदायी अरू के हुन सक्छ भन्ने अनुभूति भइरहेछ । 

प्रिय छोराछोरी, गत महिनाको लेखमा मैले तिमीहरूलाई दुइटा प्रश्न सोधेर लेख टुंग्याएको थिएँ–‘ह्वाट मेक्स यू ह्याप्पी’ र ‘ह्वाट आर यू विलिङ टू फाइट फर ?’ मलाई लाग्छ, तिमीहरूले पहिलो प्रश्नमा अलि बढी नै घोत्लिनु जरुरी छ । मानसिक स्वास्थ्यलाई अबको अर्को ‘ग्लोबल पेन्डामिक’ भनेर विश्व स्वास्थ्य संगठनले नै औंल्याएको छ ।

प्रिय भाइबहिनी, तिमीहरू मलाई बा भन्छौ । त्यसैले अबदेखि म तिमीहरूलाई ‘छोराछोरी’ भनेर सम्बोधन गर्नेछु । यो लेखको सुरुवात म तिमीहरूलाई दुईवटा प्रश्न सोधेर गर्छु । ‘डू यू नो, ह्वाट मेक्स यू ह्याप्पी ? ह्वाट आर यू विलिङ टू फाइट फर ?’

पुराना पात झरेर नयाँ पालुवा पलाएका छन् । रंगीबिरंगी फूलपातले प्रकृति सिँगारिएको छ । चराचुरुंगीले नयाँ गुँड बनाएका छन् । कोइलीको कुहुकुहुले रनवन ढाकेको छ । भ्रमरको भुनभुनले अनौठो संगीत गुन्जायमान छ । यही मनमोहक वसन्त ऋतुको आनन्द, उल्लास र उमंगसँगै हामी नयाँ वर्षको आगमनलाई स्वागत गरिरहेका छौं । 

मानिस संयोगै संयोगमा बाँचेको हुन्छ । जन्मनु संयोग हो । हुर्कने र बाँच्ने कुरा पनि संयोगै हो । त्यसो त बाल्यावस्थामा मानिस अरू कसैको योजनामा बाँचेको हुन्छ । किनभने उसले आफैं योजना बनाउन सक्दैन । उसको लालनपालन, शिक्षादीक्षा आदि आमाबाबु वा अभिभावकको योजनामा हुन्छ ।

अनुशासन मानव जीवनका लागि अनिवार्य मात्र होइन, अपरिहार्य तत्त्व हो । अनुशासनको असली अर्थ हो— आफैंमाथिको शासन अथवा सकारात्मक नियमअन्तर्गत चल्ने विधि । त्यो भनेको अरूले बनाइदिएको वा थोपरेको नियमभन्दा पनि आफैंले राम्रो बोली, विचार र आचरण अमल गर्ने कुरा हो । अनुशासन शब्द आफैंमा सकारात्मक र सन्देशमूलक छ । यो विचारभन्दा बढी कार्यहरूसँग जोडिएको शब्द हो । 

नेपाल धरतीको यस्तो भूखण्ड हो जो असाधारण, अनुपम र अद्वितीय छ । यो विस्मयकारी भूगोल हो । यहाँ सर्वोच्च शिखर सगरमाथा मात्र होइन, ८ हजार मिटरभन्दा अग्ला थुप्रै हिमशिखर छन् । समुद्री सतहबाट ५८ मिटर उचाइमा रहेको होचो भूभाग कचनाकवल (केचना) जस्तो ठाउँ पनि यहीं छ । यहाँ प्राकृतिक विविधताका यस्ता अनेक दृष्टान्त छन् ।

समाजको गति कहिले मात्रात्मक ढंगले अघि बढ्छ भने कहिले गुणात्मक ढंगले । सामान्य विकासको प्रक्रिया ‘इभोलुसन’ हो भने छिटछिटो परिवर्तन हुने प्रक्रिया ‘रिभोलुसन’ । रिभोलुसनलाई हामी क्रान्ति भन्ने गर्छौं । तर हिंसा वा रक्तपातलाई मात्र क्रान्तिको अर्थमा बुझ्नु हुँदैन ।