देश पुनः नराम्रो भुमरीमा फस्न पुगेको छ । गणतन्त्र विचलित हुने डर बढ्दो छ । लोकतन्त्रमाथि संकट आइपरेको छ । पछिल्ला दिनका घटना देख्दा संघीयतामाथि पनि प्रहार हुन सक्ने अनुमान गरिँदै छन् । अर्थात्, समग्र संविधानमाथि नै आक्रमण भएको र कतिसम्म भने कतिपयबाट त संविधानै नरहने आशंकासमेत गरिँदै छ ।
यकिनन अर्थात् यसमा दुईमत छैन, यदि विवेकपूर्ण ढंगले सम्हालिएन भने देशको राजनीति एकदमै भयावह कालखण्डमा प्रवेश गरिसकेको हुँदा निकै विद्रूप अवस्था उपस्थित हुने प्रबल सम्भावना छ । पाँच वर्षका लागि चुनिएको प्रतिनिधिसभालाई तीन वर्ष नपुग्दै ताजा जनादेश लिने भन्दै बलात् विघटन गरिएको छ र यसैका फलस्वरूप अनुमानै गर्न नसकिने अनिश्चयको दौर प्रारम्भ भएको छ । यस समयको साक्षी बनिरहेको जोकोही पनि, जसमा अलिकति ज्ञान र विवेक छ, ऊ नाजवाफ छ ।
देशमा गणतन्त्र स्थापित भएदेखि नै एउटा कित्ता निरन्तर यसमाथि प्रश्न र प्रहार गरिरहेको छ । प्रश्न र प्रहारलाई कतिपयले अन्यथा अर्थमा लिँदा हुन् । अन्यथा लिनु हुँदैन किनभने प्रश्न गर्न पाइन्छ । प्रश्नको तिरस्कार, बहिष्कार होइन, आमन्त्रण गर्नुपर्छ बरु । प्रश्न–प्रहार सहनु पनि पर्छ । किनभने लोकतन्त्रमा प्रश्न गर्न पाइन्छ, वाणीले प्रहार गर्न पाइन्छ ।
यो देशको राज्य जनताका प्रतिनिधिले लेखेको संविधानअन्तर्गत छ ।संविधान जनताका प्रतिनिधिले लेख्नुको प्रयोजन बरबादी र बदहालीलाई, देश र जनताको दुरवस्थालाई बिदाइ दिने भनेर बुझिएको थियो । तर त्यस्तो भइरहेको छैन । शासनतन्त्र देश र जनतालाई दुरवस्थाबाट पार गर्न परिचालित नभएर उल्टै अझ कठोर दुरवस्था निम्त्याउने दिशातर्फ उन्मुख भएको देखिँदै छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले दोस्रो कार्यकालका लागि ह्वाइट हाउसको उच्चासनमा बस्ने अनुमति पाएनन् । २० जनवरी २०२१ मा उनी राष्ट्रपति निवासबाट बाहिरिने र त्यो स्थानमा राष्ट्रपति–निर्वाचित (प्रेजिडेन्ट–इलेक्ट) जो बाइडेन अर्थात् जोसेफ आर बाइडेनको पदस्थापन र प्रवेश हुनेछ ।
विश्व परिदृश्यमा व्यापक फेरबदल हुने लक्षण देखिँदै छन् । यसमा नेपाल अपवाद होइन, त्यसैले सम्भावित परिवर्तनबाट आगामी दिनहरूमा नेपाली धरती र परिवेश पनि प्रभावमुक्त रहनेछैन । त्यसको संकेत भारतीय गुप्तचरहरूको बालुवाटार ओहोरदोहोरले प्रकट गरेको त छ नै, गुप्तचर गुप्त रूपमा आएनन्, दिल्लीदेखि नै थाहा दिँदै यसरी खुलेआम किन आए, यसको विशेष अर्थ हुनुपर्छ, र हुन्छ नै ।
एउटा प्रश्न अनुत्तरित छ । हुन त धेरै प्रश्न छन् अनुत्तरित तैपनि यो प्रसंगचाहिँ प्रमुख प्रश्नको हो । मेरोजस्तै धेरै संवेदनशील नेपालीका मनमा यो प्रश्न उठ्छ, पहिलापहिलाभन्दा बढी नै, अचेल लगातार उठ्छ । उठ्छ तर अनुत्तरित छ । उत्तर दिने कोही छैन । प्रश्न हो— खड्गप्रसाद शर्मा ओली, छोटकरीमा केपी शर्मा ओलीले नेतृत्व गरेको वर्तमान सरकार कसको सरकार हो ?
विषय अथवा प्रसंगले अन्यथा अर्थ नलागोस्, महाधिवेशनउन्मुख भए पनि अचेल धेरैलाई नेपाली कांग्रेसप्रति स्नेहजन्य चिन्ता लाग्दैन, फिटिक्कै । त्यसैले कांग्रेस चर्चाको विषय नै होइन भन्नेहरूको संख्या पनि निरन्तर बढ्दो छ । कांग्रेसको स्नेहजन्य चिन्ता लाग्दैनको अर्थ कम्युनिस्टको लाग्छ भनेको किमार्थ होइन ।
संविधान जारी भएको पाँच पुगेर अब छ वर्ष टेक्दै छ । नेपालबाट राजा, राजशाहीको अन्त्यसँगै लेखन प्रारम्भ भएको वर्तमान संविधान पाँच वर्षपूर्व २०७२ असोज ३ मा जारी भएको थियो । देशको सर्वतोमुखी उन्नति हुन नसक्नामा राजाको उपस्थिति र उनीसित आबद्ध यावत् परिपाटीको चरित्र नै एक प्रमुख कारक मानिएको थियो । मुलुकको एउटा ठूलो तप्काको सक्रियतामा त्यसैअनुसारको जनमत बनेका कारण देश गणतन्त्र भएको थियो ।
आज राजनीतिको केन्द्रीय भावमा कुन दल र कुन नेता छ ? केन्द्रीय भाव अर्थात् जो राष्ट्र मर्मअनुरूप छ, जसमाथि भरोसा गर्न सकिन्छ, जसको नेतृत्वमा आफू, आफ्नो परिवार र देश सुरक्षित छ भनेर मानिस ढुक्क हुन्छन् ।
