२९.१२°C काठमाडौं
अमेरिकी संघीय निकायमा प्रमुख एआई अधिकृत नियुक्त गर्नुपर्ने निर्देशिका जारी
काठमाडौँ — आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को सुरक्षित र विश्वासिलो प्रयोग सम्बन्धमा अमेरिकी सरकारले आफ्ना हरेक संघीय निकायहरूमा प्रमुख एआई अधिकृति नियुक्त गर्न यो साता एक निर्देशिका जारी गरेको छ । संघीय निकायहरूमा वरिष्ठ भूमिकामा रहने गरी प्रमुख एआई अधिकृत नियुक्त गर्न र सोही नेतृत्वमा एआईका विभिन्न प्रविधि अनि प्लाटफर्म प्रयोगको व्यवस्था मिलाउन भनिएको छ । बाध्यात्मक भनिएको सो निर्देशिकामा अमेरिकी सरकारले यो वर्षभित्र नियुक्त गर्ने एआई क्षेत्रका एक सयजना व्यवसायिक व्यक्तिहरूसँग कसरी समन्वय गर्न सकिन्छ भन्नेबारे पनि उल्लेख गरिएको छ ।
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले एआई नियमनका विषयमा एक कार्यकारी आदेश जारी गरेको एक वर्ष पुगेको आसपास हाल सोसम्बन्धी थप नीतिहरू सार्वजनिक गरेका हुन् । उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिशले बिहीबार घोषणा गरेबमोजिम अमेरिकी संघीय निकायहरूले एआईको प्रयोग गर्दा 'गर्न मिल्ने र नमिल्ने विषय'बारे उल्लेख गरिएको छ । सो आदेशले सबै संघीय निकायहरूलाई एआई सम्बन्धीसुरक्षण योजना निर्माण र कार्यान्वयन गर्न १ डिसेम्बर २०२४ सम्मको समयसीमा दिएको छ ।
ठूला व्यापारिक र अन्य प्रविधिसम्बन्धी कम्पनीहरूसँगै विश्वका विभिन्न सरकार एआईको बढ्दो प्रयोग र संभावित दुरूपयोगलाई कसरी नियमन गर्ने भन्ने विषयमा प्रयत्नरत रहेको बेला अमेरिकायले यस्तो निर्देशिका ल्याएको हो । यसमा एआईले ल्याउने जोखिम र बढ्दो नवप्रवर्तनबीचको सन्तुलन कायम राख्न पहल गरेको र एआईको प्रयोगलाई विधिपूर्वक गर्नुपर्ने बाटो खोलिदिएको अमेरिकी सरकारको धारणा छ । यो निर्देशिकाको मस्यौदा उपराष्ट्रपति ह्यारिशले नोभेम्बरमै लण्डनमा आयोजना भएको विश्व एआई शिखर सम्मेलनमा भाग लिन जानुअघि नै सार्वजनिक गरेकी थिइन् ।
अमेरिकाको बजेट तथा व्यवस्थापन महाशाखाद्वारा जारी बाइडेन प्रशासनको सो निर्देशिका अमेरिकी निर्वाचनमा एआई प्रविधि र प्लाटफर्मको दुरूपयोगको आशंका बढ्दै गएको समयमा आएको छ । अमेरिकाका झन्डै ३० वटा राज्य संघीय सरकारसँग एआई प्रविधिको नियमन गर्न कानुन बनाउने प्रयत्नमा लागेको सञ्चार माध्यमहरूले उल्लेख गरेका छन् ।
पारदर्शीता र सुरक्षित प्रयोगलाई प्रवर्द्धन गर्न ल्याइएको भनिएको सो निर्देशिकाले एआईको प्रयोग अझै बढाउन र थप विश्वसनीय बनाउन वातावरण तयार गर्ने अमेरिकी सरकारको दाबी छ । यसै साता अमेरिकाको राष्ट्रिय टेलिकम तथा सूचना प्राधिकरण (एनटीआईए)ले एआईको जवाफदेहितासम्बन्धी प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेर एआई नियमनका लागि थप साधन र प्लाटफर्मसँगै स्वतन्त्र मूल्यांकन गर्ने निकाय र उपयुक्त जोखिम व्यवस्थापनको प्रयास गर्न नसक्नेलाई कारबाहीको व्यवस्था गर्नुपर्ने सिफारिस गरेको थियो ।
यसअघि फेब्रुअरीमा अमेरिकी वाणिज्य मन्त्रालयले पनि एआईको नियमनसम्बन्धी एक कार्यदल बनाइसकेको छ । एनटीआईएले नै एआईको सुरक्षित प्रयोग सम्बन्धमा सर्वसाधारणसँग छलफलको तयारी समेत गरिरहेको रोयटर्सले जनाएको छ ।
साथै बिहीबार मात्रै अमेरिकी सरकारले चिनियाँ एआई प्रविधि उत्पादकहरूले अमेरिकी प्रविधिमा पाउने पहुँचमा गर्दै आएको कडाइलाई थप कस्ने गरी १६६ पृष्ठ लामो प्रावधानहरू थपेको छ । एआई कम्पनीहरू प्रविधिले ल्याउनसक्ने जोखिम कम गर्ने छलफलमै रहेका बेला अमेरिकी संसद्मा बारम्बार प्रश्न उठाइने गरिएको विषयमा अमेरिकी सरकारले नियमनको पहल गरेको जानकारहरूको मत छ ।
प्रकाशित : चैत्र १७, २०८० १३:१९
