हरिहरसिंह राठौर

कुशे गाउँपालिकामा चिसोले एक बालिकाको मृत्यु भएको छ ।  वडा नं.१ स्याग्रीका सुनील बादीकी ३ वर्षकी छोरी रक्षा बादीको चिसोको कारण मृत्यु भएको हो ।

अत्यधिक चिसोका कारण जाजरकोटको नलगाड नगरपालिका-४, पिपलचौरमा त्रिपालमुनि बस्दै आएकी युवतीको मृत्यु भएको छ। 

गत कात्तिक १७ गते जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर गएको भूकम्पमा परी ज्यान गुमाएकाका परिवारका सदस्यलाई नेपाल सरकारले सोमबारबाट नगद राहत वितरण सुरु गरेको छ । 

राहतमा सबैले दाबी गर्न थालेपछि वास्तविक भूकम्पपीडित मर्कामा परेका छन् । राहत वितरणमा एकद्वार नीति अपनाइए पनि ज्यान गुमाएका परिवार, पूरै घर भत्केका र चर्केकाका परिवारको वर्गीकरण नगरी हचुवाका भरमा राहत बाँड्दा वास्तविक पीडित मर्कामा परेका हुन् । 

समयमै उचित व्यवस्थापन हुन नसक्दा अत्यधिक चिसोका कारण भूकम्पपीडित मारमा पर्न थालेका छन् । भूकम्पबाट जोगिएका २ जनाले चिसोका कारण ज्यान गुमाएका छन् । शुक्रबार नलगाड नगरपालिका–४ लहँस्थित च्युरीदाराका ८४ वर्षीय गोपालबहादुर रावल र बिहीबार राति सोही वडाकी ४८ वर्षीया पम्फा रावलको मृत्यु भएको हो । 

मुसलधारे वर्षासँगै २०६८ जेठमा आएको पहिरोले यहाँको चिउरी बस्तीलाई नै घेर्‍यो । ठाउँठाउँमा धाँजा फाटेर जोखिम बढेपछि बस्ती नै सार्नुपर्ने अवस्था आयो । स्थानीय अन्यत्र जग्गा खोज्ने प्रयासमा लागे । तर १२ वर्षदेखि बस्ती नसार्दा नलगाड नगरपालिका–१ चिउरी बस्तीले यसपालि भूकम्पमा धनजनको ठूलो क्षति व्यहोर्नुपरेको छ । त्यसअघि ०५१ साउनमा पनि यो बस्तीलाई पहिरोले घेरेको थियो ।

जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिले भूकम्प प्रभावित क्षेत्रमा सोमबार राहत पुर्‍याएको दाबी गरे पनि अधिकांश पीडितसम्म पुग्न सकेको छैन । शुक्रबार रातिको भूकम्पबाट जनधनको क्षति भएर विस्थापित भएकाहरू बारी र कान्लामा खुला आकाशमुनि त्रिपाल टाँगेर चिसो रात बिताइरहेका छन् । सोमबार अपराह्न फेरि भूकम्पको धक्का गएपछि उनीहरू झन् त्रसित बनेका छन् । 

शुक्रबार राति जाजरकोटको रामीडाँडालाई केन्द्र बनाएर गएको भूकम्पले ३५ हजार परिवारलाई बासविहीन बनाएको छ । जाजरकोट र रुकुम पश्चिमलगायत १३ जिल्लामा १७ हजार ७ सय ९२ घर पूर्ण रूपमा भत्किएका छन् । त्यस्तै १७ हजार ५ सय २९ कच्ची घर चर्किएकाले बस्न नमिल्ने अवस्थामा छन् । 

जाजरकोटको बारेकोट–१ रामीडाँडा केन्द्रबिन्दु भएर शुक्रबार मध्यरातमा गएको ६.४ म्याग्निच्युडको भूकम्पले शनिबार राति अबेरसम्म १ सय ५७ जनाको मृत्यु भएको छ । भूकम्पबाट कर्णाली प्रदेशका जाजरकोट र रूकुम पश्चिम सबैभन्दा धेरै प्रभावित भएका छन् भने सल्यान, कालीकोट र रोल्पामा पनि क्षति पुगेको छ । घर भत्किएर२ सय ८ जना घाइते र हजारौं ओतविहीन बनेका छन् ।

पश्चिम नेपालको जाजरकोटलाई केन्द्र बनाएर शुक्रबार मध्यरात गएको भूकम्पले ठूलो जनधनको क्षति भएको छ ।  ६.४ म्याग्निच्युडको भूकम्पमा परी कम्तीमा ४८ जनाको मृत्यु भएको छ भने सयौं घर क्षतिग्रस्त भएका छन् ।