१५.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: ४२०

रोशन शेरचन

निबन्धकारका रूपमा परिचित रोशन शेरचनका 'चम्पारन ब्लुज' र 'धोबीघाट एक्सप्रेस' कृति प्रकाशित छन् ।

रोशन शेरचनका लेखहरु :

क्रान्तिले भुलेको पाठशाला

कवि दुई प्रकारका हुन्छन्– कविताको मर्म अनि कविको जीवनशैलीबीच साम्यता हुनुपर्छ भन्ने आग्रह राख्ने र साम्यताको धारणा खारेज गरी सिर्जनालाई मात्रै महत्त्व दिने ! अभय श्रेष्ठ पहिलो पंक्तिका कवि हुन्, जो आफू र आफ्ना कविता छुट्याएर नहेरिदिन आग्रह गर्छन् । भूमिकामा लेखेका छन्, ‘म जे हुँ, मेरो कविताज्ञ त्यही हो । म, मेरो विचार, जीवनशैली र मेरा कविता पृथक् होइनन् ।’ 

ठट्टा गर्दै हुनुहुन्छ, मिस्टर फाइनमेन !

मैले पढेका भौतिकशास्त्री रिचार्ड फाइनमेनको पहिलो लेख सायद ‘विज्ञानको महत्त्व’ (भ्यालु अफ साइन्स) हो । त्यसपछि उनका अन्तर्वार्ताहरू सुनेँ । उनी लागे– एक अवतारी । फाइनमेनको आत्मकथा ‘स्योर्ली यु आर जोकिङ मिस्टर फाइनमेन’ (पक्कै तपाईं ठट्टा गर्दै हुनुहुन्छ, मिस्टर फाइनमेन) पढ्न खोजेँ । पीडीएफ डाउनलोड गरेँ पनि । तर, व्यस्तताले पढ्न सकेको थिइनँ । एक दिन फिक्सन डिजाइनर कुमार नगरकोटीले हार्डकपी पुस्तक गिफ्ट दिए । आश्चर्य र प्रसन्नताले भरिएँ । बिरलाकोटी पनि कम्ता अवतारी होइनन् !

शेर्पाका नसुनिएका कथा

तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र सर एडमण्ड हिलारीले सगरमाथाको पहिलो सफल आरोहण गरेको सन् १९५३ को बखत नेपालले विदेशीलाई आफ्नो ढोका खोलेको केही वर्ष मात्रै भएको थियो । पृथ्वीको एउटा अन्तिम विन्दु अर्थात् सगरमाथाको चुचुरोमा पुग्ने त्यस ऐतिहासिक ब्रिटिस मिसनमा नाम्चेका १९ वर्षे लक्का जवान कान्छा शेर्पासमेत थिए । लगभग ४०० जना भरिया, जसमध्ये २५ जनाले ३० केजीका दरले सिक्का मात्रै बोकेको सात दशकअघिको त्यो समय कान्छाका लागि हरेक दोस्रो कुरा नौलो मात्र थिएन, सपनाजस्तो थियो ।

आत्मा चर्ने ठाउँ

जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी गोष्ठी सकेर २२ फेब्रुअरी, २०२२ मा सहकर्मीहरू लक्ष्मी भट्ट, शंकर पौडेल, मनीष श्रेष्ठ, ज्ञानेन्द्र जोशी र म पोखराबाट फर्कंदै थियौं । मर्स्याङ्दी खोलाको दृश्यले गोष्ठीको थकान बगाउँदै लगिरहेको थियो । आँबुखैरेनी नजिक टायर पन्चर भयो । ताजा हावा लिन गाडीबाट बाहिर निस्क्यौं । तोरी फुलेको पहेँलपुर बारी देखियो । बल्ल पो दृष्टि त्यतातिर गयो । देख्नलाई त रोकिनुपर्ने रहेछ ।

‘नेभरमाइन्ड’ नारच्याङ

आरम्भ सांगीतिक यात्रा केवल संगीतकार वा गायकको मात्रै हुन्छ भनेजस्तो गर्छन् मान्छेहरू । तर, कुरो त्यसो होइन । श्रोताको पनि आफ्नै सांगीतिक यात्रा हुन्छ । कुरो बस्, त्यो आन्तरिक हुन्छ ।

भत्काऊ साहित्यका सीमा 

पृष्ठभूमिको कथा यो निबन्ध कसरी लेखियो ? किन लेख्न प्रेरित भएँ ? त्यसपछिल्तिर एउटा कथा छ । तपाईंलाई त्यतातिर लैजान्छु । साउन १६ गते शनिबार, ‘फरकधार’ अनलाइनमा पाका आख्यानकार नयनराज पाण्डेको एउटा अन्तरवार्ता छापिएको थियो । अन्तरवार्ताको शीर्षक थियो, ‘अग्रजलाई सम्मान गर्नुस्, तर तिनले तोकिदिएको सीमा भत्काउनुस् ।’