२०७४ सालमा भएको संसदीय निर्वाचनमा हुम्लाबाट छक्कबहादुर लामा एकजना मात्र स्वतन्त्र हैसियतमा संसद् भवन छिरेपनि उनले सभामा खासै बोलेको सुनिँदैन । राष्ट्रिय सवालमा माओवादी जता उभियो त्यतै उभिने गर्छन् उनी । यसपालि स्वतन्त्र उठ्ने कि माओवादीबाट? लामाले भने, ‘दलबाटै उठ्छु भनेको हो । हाम्रो पार्टी माओवादीबाट उठ्न मन छ । तर अर्का पनि एकजना पार्टीका वरिष्ठ साथीले चाहना गर्नुभएको छ ।’
संसदीय अभ्यासको ३२ वर्ष बितेको छ । यस अवधिमा सातवटा संसद् गठन भए । अब मुलुक आठौँ संसदीय निर्वाचनको प्रक्रियामा छ । ३२ वर्षसम्म नेपालले के-कस्ता संसदीय उतारचढाव पार गर्यो ? केही तथ्यगत रोचक पक्ष छन् ।
२०४८ सालयताका ७ वटा संसदीय निर्वाचनमा झापाका कृष्णप्रसाद सिटौला र काठमाडौंका कृष्णगोपाल श्रेष्ठलाई तिनका पार्टीले सातैपटक प्रतिनिधिसभा सदस्य उम्मेदवार बनायो । नेपाली कांग्रेसका नेता तथा पूर्वगृहमन्त्री सिटौलाले सातपटक संसद्को चुनाव उठे तर चारपटक हारे, तीनपटक जिते ।
कोही कोही नेता प्रत्यक्ष निर्वाचन जितिसकेपछि सरकारमा पुगून् कि सांसदमात्र बनून्‚ केन्द्रीयस्तरमा प्रभुत्व कायम गर्न सफल हुन्छन् । र, केन्द्रमा आर्जित त्यस प्रकारको प्रभुत्वलाई आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा पनि विस्तार गर्न सफल हुन्छन् ।
अमृत क्याम्पसको पूर्वपट्टि र दूध डेरीको दक्षिणतिरको ठूलो चौर हो– लैनचौर । बेलायती सेनामा लडेका हाम्रा पुर्खाहरूले ‘पेन्सन’ थाप्न लाइनमा उभिने स्थान भएकाले नै त्यसलाई कालान्तरमा लैनचौर भनिएको सरदार भीमबहादुर पाँडेले ‘त्यसबखतको नेपाल’ मा उल्लेख गरेका छन् ।
अध्ययनशील तथा प्रखर समाजवादी चिन्तक प्रदीप गिरीको निधन भएको छ । ललितपुर भैंसेपाटीस्थित मेडिसिटी अस्पतालमा शनिबार राति उनको निधन भएको हो । कांग्रेस नेता एवम् प्रतिनिधिसभा सदस्य गिरी घाँटीको क्यान्सरबाट पीडित थिए ।
चुनावको मिति घोषणा गरेपछि सांसदहरूको पद नै अस्तित्वमा नरहने एकथरीको तर्क आइरहँदा प्रतिनिधिसभामा उम्मेदवारी मनोनयनको दिनसम्म निरन्तर रहने तर्क गर्नेमा एमाले नेताहरू पनि थिए । केही कानूनबेत्ताहरूले अन्य मुलुकको समेत उदाहरण दिँदै प्रतिनिधिसभा स्वतः समाप्त हुने तर्क गर्दा एमालेका धेरै नेताहरूले त्यसमा बिमती राखेका थिए । प्रतिनिधिसभा निरन्तर रहनुपर्ने भन्ने सत्तापक्षका नेताहरूको बोलीमा एमालेको पनि लोली मिलेको थियो ।
२०७६ वैशाख २३ गते उपेन्द्र यादव नेतृत्वको संघीय समाजवादी फोरम र बाबुराम भट्टराईले अगुवाई गरेको नयाँ शक्ति पार्टीबीचको एकता कार्यक्रममा बोल्दै नेताद्वयले माथिका भनाइ व्यक्त गरेका थिए । तीन वर्षअघिमात्र यस्तो वाचा–कबुल गरेर मिलेका यादव र भट्टराई अहिले फेरि विभाजित भएका छन् ।
२०६५ जेठ १५ । संविधानसभाका जेष्ठ सदस्य कुलबहादुर गुरुङले संविधान सभाको पहिलो बैठकबाट गणतन्त्र घोषणा गरेका थिए । देशभर जताततै क्रान्तिकारीहरुले झण्डा फहराएका थिए । राजा–महाराजाहरुका सालिक तोडिएका थिए ।
२०७९ वैशाख ३० गते एकैदिन ७ सय ५३ स्थानीय तह निर्वाचन सम्पन्न भएको छ । निर्वाचनका क्रममा थुप्रै मतदानकेन्द्र तनावपूर्ण हुन पुगे । केही स्थानमा झडप, मतदान स्थगित, हवाई फायरसम्म गर्नु पर्यो । बाहिरी घेरामा नेपाली सेनालाई राखेर एकाध मतदान केन्द्रको चुनाव सञ्चालन गर्नु पर्यो ।
