खानेपानीको हाहाकार

मूलखोला ५ च्युराकी देवकी रानालाई गत शनिबार धारामा गई पानी लिएर घर फर्कंदा तीन घण्टा लाग्यो । एक घण्टा त उनले धारामा कुर्नुपर्‍यो भने दुई घण्टा आवतजावतमै बित्यो । घर नजिकैको धारामा पानी आउन छाडेपछि लामो समय हिंडेर पानी बोक्नु पर्दा उनी थाकेर लखतरान परेकी थिइन् । उनी मात्र नभई अहिले गाउँका सबैको अवस्था उस्तै छ । वर्षातमा पनि मूल नफुटेको र भएको मुहानसमेत बढ्दो खडेरीले सुकेकाले च्युरावासीलाई अहिले सास्ती भएको हो ।

नजिकैका मुहानहरू सुकेकाले गाउँमा पानीको हाहाकार हुँदा च्युराका ५० परिवार र एउटा विद्यालयका बालबालिका प्रभावित छन् । कतिपय त बनगार खोलाको पानी खानसमेत बाध्य छन् । बढ्दो गर्मीले मुहान सुकेपछि गाउँवासीले विभिन्न समस्या बेहोर्दै आएका छन् । गाउँको खानेपानी योजना धेरै पहिलेदेखि बिग्रेपछि धारामा पानी आउन छाडेको छ । ‘पानीका लागि लामो समय हिंड्नु पर्दा राम्रोसँग सुत्न पाइँदैन । छिटो गए समयमै घर फर्कन पाइन्छ । नत्र आधादेखि एक घण्टा कुर्नुपर्छ । साह्रै समस्या छ,’ देवकीले रानाले भनिन्, ‘दैनिक प्रयोग गर्नुपर्ने भएकाले पनि लामो समय हिंड्न बाध्य छांै ।’
पुरानो योजना मर्मतका बारेमा कसैले चासो नदेखाएको उनले गुनासो गरिन् । कम वर्षातले गाउँ नजिकैको जुम्ल्याहा धारामा पानी सुकेपछि खानेपानीको हाहाकार भएको खानेपानीका चौकीदार मोहलाल सुनारले बताए । हिंजोआज प्रशस्त पानी पाइनुपर्नेमा हाहाकार छ । रातबिरात नभनी लामो समय हिंड्नु पर्दा सबैले कष्ट उठाउनु परेको छ ।
अहिले च्युरा मात्र नभई छिमेकी दुई गाउँका सर्वसाधारणसमेत प्रभावित छन् । जिविसले डेढ दशकअघि निर्माण गरेको खानेपानी योजना मर्मत नगर्दा गाउँमा समस्या उत्पन्न भएको स्थानीय हीरालाल विष्टले बताए । मर्मतका बारेमा बारम्बार आग्रह गर्दै आए पनि सम्बन्धित निकायले बेवास्ता गर्दै आएको उनले गुनासो गरे । पानीको समस्याले गाउँका बालबालिकाले समयमै खाना खान नपाएर विद्यालय जान कठिनाइ भइरहेको स्थानीयले बताए । गाउँवासी मात्र नभई विद्यालयमा पढ्ने बालबालिकाहरूसमेत समस्यामा परेको उनीहरू बताउँछन् । अहिले च्युरामा मात्र नभई घाजरीपीपल, वामे, देवस्थलमा समेत खानेपानीको समस्या भोगिरहेका छन् ।