जिल्लामा एक वृद्ध महिलाले ८० वर्षको उमेरमा नेपाली नागरिकता पाएकी छन् । मुगुम कार्मारोङ गाउँपालिका–५ सेरोग गाउँकी ८० वर्षीया नोन्जोम कामीले बुधबार प्रमुख जिल्ला अधिकारी टोपेन्द्र केसीको हातबाट नेपाली नागरिकता पाएकी हुन् ।
हिमाली जिल्ला डोल्पामा दुर्लभ हिउँ चितुवाको संख्या नेपालकै उच्च मानिए पनि संरक्षणमा चुनौती देखिएको छ । डिभिजन वन कार्यालयले शे-फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्रमा ९० र डिभिजन वन सामुदायिक क्षेत्रमा ३० वटा दुर्लभ हिउँ चितुवा भेटिएको तथ्यांक सार्वजनिक गरे पनि संरक्षणमा चुनौती देखिएको जनाएको हो ।
दुर्लभ मानिने हिउँचितुवा हिमाली जिल्ला डोल्पामा १२० वटा पाइएको तथ्यांक सार्वजनिक गरिएको छ । वन्यजन्तु सप्ताह पारेर शुक्रबार डिभिजन वन कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा शे–फोक्सुन्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्रमा ९० र डोल्पोबुद्ध र छार्काताङसोङका सामुदायिक वन क्षेत्रमा ३० गरी १२० हिउँचितुवा भेटिएको हो ।
हिमाली जिल्ला डोल्पामा १ सय २० वटा हिउँचितुवा भेटिएको छ । शुक्रबार वन्यजन्तु सप्ताह पारेर डिभिजन वन कार्यालय डोल्पाले शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज निकुञ्ज क्षेत्रमा ९० र डोल्पोबुद्ध र छार्काताङसोङका सामुदायिक वन क्षेत्रमा ३० वटा गरी १ सय २० वटा दुर्लभ हिउँचितुवा भेटिएको तथ्यांक सार्वजनिक गरिएको हो ।
सोरु गाउँपालिका–४ कि रत्नसोभा शाहीलाई यति बेला गुच्ची च्याउ टिप्न चटारो छ । उनी बिहानै च्याउ टिप्न जंगलतिर जाने र साँझ परेपछि घर फर्किने गरेकी छन् । च्याउबाट पैसा कमाउने लोभले रत्नशोभा घरधन्दा देखि खेतीपातीको काम छोडेर यतिबेला जंगल धाइरहेकी छन् । चैत दोश्रो सातादेखि च्याउ टिप्न सुरु गरेकी उनले आधा केजी पुर्याउन थालिसकेकी छन् ।
मुगु र डोल्पा जिल्लामा फैलिएको शे-फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जमा दुर्लभ ९० वटा हिउँ चितुवा भेटिएका छन् । निकुञ्जले सन् २०१९ मा हिउँ चितुवा गणनाको लागि निकुञ्ज र मध्यवर्ती क्षेत्रमा ३ सय १९ वटा स्वचालित क्यामेरा जडान गरेको थियो । ती क्यामेराबाट प्राप्त रिपोर्टका आधारमा सो क्षेत्रमा ९० वटा हिउँ चितुवा भेटिएका शे-फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज कार्यालयका वरिष्ठ संरक्षण अधिकृत बिश्वबाबु श्रेष्ठले बताए ।
राजबहादुर शाजिल्लास्थित छायाँनाथ रारा नगरपालिका १४ बाम गाउँमा राष्ट्रिय विद्युत् लाइन प्रसारण लाइन र गमगाढ जलविद्युत् आयोजनाको संयुक्त विद्युत् सेवा पुगेको छ । गाउँमा बिजुली बलेपछि स्थानीय खुसी भएका छन् ।
वसन्त ऋतुमा राराको रुप फेरिने गरेको छ । समुद्री सतहदेखि २९ सय २९ मिटर उचाइमा रहेको मुगुको पर्यटकीय गन्तव्य रारामा रमाइलो मौसम सुरु भएको छ । हिउँदे मौसम अन्त्यसँगै वसन्त ऋतुको आगमनले रारा प्राकृति सौन्दर्य बदलिएको छ । रारामा यतिबेला चिसो मौसम हटेर तातो मौसम प्रारम्भ भएको छ । ताल वरिपरिका बृक्षहरुमा पालुवा पलाए संगै फुलहरु फुल्न थालेका छन् ।
सोरु गाउँपालिका–९ कालैमा सुविधायुक्त प्रसूति गृह र विद्यालय भवन निर्माण गरिएको छ । ब्याटु लाइफ र इबी जर्मनीको आर्थिक तथा प्राविधिक र कर्णाली सामुदायिक विकास केन्द्रको समन्वय साझेदारीमा गर्भवती महिलाको निम्ति सुविधायुक्त पक्की प्रसुति गृह र तलि कालैमा मष्टा आधारभूत विद्यालय भवन बनेपछि कालैबासी मुहारमा खुसी छाएको छ ।
जिल्लाका बाढीपहिरोपीडितहलाई डेढ वर्षसम्म न राहत दिइएको छ न पुनर्वासको व्यवस्था गरिएको छ। २०७९ साल असोज १९ देखि २३ गतेसम्मको भीषण बाढीपहिरोले जिल्लाको चार वटै स्थानीयतहमा २ सय ३६ परिवार पूर्णरुपमा विस्थापित भएका थिए ।
