साइपाल गाउँपालिका धलौनका ५८ वर्षीय सौंरे बोहरा यार्सा टिप्न राइढुंगी जान थालेको दुई दशक भयो । केही वर्षयता भने लेकमा उनको मन रमाउन छाडेको छ । ‘अचेल लेक लेकजस्तो छैन, जता हेर्यो उतै उजाड छ,’ उनले भने, ‘जंगल सखाप भइसक्यो । त्यस्तो रहरलाग्दो ठाउँ हेर्दाहेर्दै वैरागलाग्दो भयो ।’
साहसिक मानिने ‘जिप लाइन’ फलामको डोरीमा घिर्नीको सहायताले विशेष प्रकारको फित्तामा झुन्डिएर अघि बढ्ने वा उड्ने गरिन्छ । यही जिप लाइनको डोरीमा सरर उड्ने रहर पूरा गर्न काठमाडौंबाट ३५ किमि टाढा धुलिखेल पुगियो ।
बझाङको हिमाली क्षेत्रमा पाइने डालेचुक (स्थानीय लवजमा तारुचुक) को व्यावसायिक प्रशोधन सुरु गरिएको छ । साइपाल गाउँपालिकामा प्रशस्त मात्रामा पाइने बहुउपयोगी यो फल यसअघि त्यसै खेर गइरहेको थियो । साइपाल गाउँपालिका र अन्तर्राष्ट्रिय एकिकृत पर्वतीय विकास केन्द्र (इसिमोड) ले स्थानीयलाई डालेचुक प्रशोधनसम्बन्धी तालिम र सामग्री उपलब्ध गराएपछि व्यावसायिक प्रशोधन सुरु गरिएको हो ।
जयपृथ्वी नगरपालिकाको सभाहलमा उपस्थित २८ वर्षीय बम्म बादीको अनुहारमा छुट्टै चमक थियो । आफैंसँग मुस्कुराइरहेका उनको शरीरमा बिहीबारको जस्तो फुर्ती सायदै कहिल्यै भरिएको थियो । बम्म मात्र होइन, जयपृथ्वी नगरपालिकाको हलमा उपस्थित सबैजसो बादी समुदायका सहभागीका अनुहारमा बेग्लै खुसी झल्किन्थ्यो । कारण, उनीहरू पुस्तौंदेखीको ऋणको चक्रबाट मुक्त हुँदै थिए । उनीहरूका अनुहारमा चमक भने जयपृथ्वी नगरपालिकाले भरिदिएको हो, ऋणमुक्त गरेर ।
बैतडीको दशरथचन्द नगरपालिका–१० तीरखडेनीकी दीपा बुडालको परिवारले ७/८ वर्ष अघिसम्म कोदो, मकै र धान खेती गर्दै आएका थिए । हिउँदयाममा अधिकांश जमिनमा जौ अनि गहुँ बालीको खेती गर्थे । उनको परिवारलाई आवश्यक पर्ने वर्षभरिको खाद्यान्नमा आधाभन्दा बढी हिस्सा यिनैले धान्थे । बजारबाट खाद्यान्न किन्नु पर्दैनथ्यो । अहिले पहिलाको जस्तो छैन ।
केदारस्युँ गाउँपालिकाको केन्द्र बनेपछी पहिलेको सानो ग्रामिण व्यापारिक थलो रहेको देउरा बजारको स्वरुप फेरिँदै गएको छ । बझाङको साविक रायल गाविसमा पर्ने देउराको अवस्था २ वर्षयता ‘गुल्जार’ छ ।
जथाभावी डोजर चलाएर सडक निर्माण गर्दा ठुलो परिमाणमा आर्थिक र वातावरणिय क्षती गराएको भनेर आलोचना खेपिरहेका बझाङका स्थानीय तहहरूले वातावरण अनुकुल सडक बनाउन अग्रसर भएका छन् । बझाङका चार वटा स्थानीय तहले वातावरण अनुकुल ग्रामिण सडक निर्माण निर्देशिका नै लागु गरेर अव्यवस्थित सडक निर्माणको श्रृंखला रोक्ने पहल थालेका हुन ।
सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्लामा भारी हिमपात भएको छ । हिमपातले प्रदेशका कैलाली र कञ्चनपुर बाहेकका ७ जिल्लाको यातायात र विद्युत् सेवा अवरुद्ध भएको छ । बाक्लो हिमपातले जनजीवन पनि कष्टकर भएको छ ।
२०७६ असोज १८ गते फूलपातीको दिन । समय ११ बजे राति । दिनभर गाउँ दशैंको रमझममा गुल्जार थियो । कुल पूजा र स्थानीय क्लबहरूले गरेको सांस्कृतिक कार्यक्रममा सहभागी भएका अधिकांश घरका मानिसहरू गच्छेअनुसार मीठोमसिनो खाएर सुतिसकेका थिए । विनिता दर्जी (नाम परिर्वतन) आफ्नो सानो कटेरो जस्तै घरमा तीन वर्षीया छोरी र पाँच वर्षको छोराको साथमा मस्त निद्रामा थिइन् ।
जयपृथ्वी नगरपालिका–७ मा एक महिला भालुको आक्रमणबाट घाइते भएकी छन् । सोमबार साँझ जयपृथ्वी नगरपालिकाको कोइराली खेतमा भालुको आक्रमणमा परेकी ४० वर्षीया सितादेवी रोकाया गम्भीर घाइते भएकी हुन् ।
