फागुन ७ गते प्रतिगमनविरुद्धको बृहत् नागरिक प्रतिरोध कार्यक्रम ‘टुँडिखेल मार्च’ का क्रममा भेटिएका एक पत्रकार साथीले सोधे, ‘के नेपाली समाजको मूल धारा अग्रगमनकारी छ ? यो प्रतिगमनको चरित्र पहिचान गर्न र यसविरुद्ध लड्न तयार छ ? के मानिसहरू साँच्चिकै अग्रगमनतर्फ जान चाहन्छन् ?’
देश मानौं कुनै समर मैदान हो र सारा जनता दुई खेमामा बाँडिएका ‘नेकपा’ मात्रै हुन् । यस्तो भान परेको साँचो हो तर यसरी सोच्नु आजको राजनीतिक चित्रको बिलकुलै कोरा र नैमित्तिक बुझाइ मात्र हो । रूपमा हेर्दा जे–जस्तो देखिए पनि आजको राजनीतिक घर्षण एउटा सनकी तानाशाहको तख्तापलट र कुनै तदर्थ शासकको नयाँ ताजपोशीको उत्ताउलो लालसा पक्कै पनि होइन ।
वर्षदिनअघि प्रधानमन्त्रीले गरेको घोषणा धेरैको स्मरणमा ताजै छ । शब्दजाल भर्न र नामनामका तिकडमकारी ‘पत्ता’ फ्याँकेर लोकलाई रनभुल्ल पार्न खप्पिस शासकले बोलेका कुरा यति छिट्टै बिर्सिहाल्न कहाँ सकिन्छ र ! भलै यो विषय देशको सडक सञ्जालसँग गाँसिएको किन नहोस्; तर जसरी होस्, हाम्रा प्रधानमन्त्रीले बोलेको कुरो पुर्याउँछन् भन्ने दसी दिएरै देखाएका छन् । त्यो पनि समयअगावै !
जोकरबाट शासित हुन कति कठिन छ !राजा–महाराजा या तानाशाहबाट भन्दा कम छ ?कृपया हाँसेर समय नबिताउनोस्हाँस्दाहाँस्दै रोएर जीवन नबिताउनोस्–स्वप्निल स्मृति, ‘जोकर व्यवस्था’
अघिल्लो हप्ता उच्च अदालत, दिपायलले २०७२ भदौ ७ गते एक बालकसहित आठ जना सुरक्षाकर्मीको ज्यान जाने गरी घटेको टीकापुर काण्डमाथि फैसला सुनायो, जसमा पहिल्यै कैद भुक्तान गरिसकेका थारू नेता लक्ष्मण थारूसमेत, रेशम चौधरी लगायतलाई जन्मकैदको फैसला गरिएको छ ।
अलि पहिलेको प्रसंग हो, चितवनका पर्खालमा कलात्मक चित्रहरू बनाऔं भन्ने कुरो चल्यो । पंक्तिकारसमेत संस्थापक रहेको साहित्यिक समूहमार्फत ‘पर्खालमा कला’ नामक पहल थाल्ने कुरा एउटा उत्साहवर्द्धक खबर थियो । तर यो सुरु नहुँदै यसको नेतृत्व गर्ने साथीहरूले सार्वजनिक रूपमै भन्दिए— पर्खालहरू राजनीतिक नाराहरूले ‘प्रदूषित’ भए, त्यसैले हामी तिनलाई कलाले भर्न चाहन्छौं ।
दस वर्षअघि अघिल्लो पुस्ताका नाम चलेका वामपन्थी लेखकले एक भेटमा पंक्तिकारलाई भनेका थिए, ‘अर्थोक जेसुकै हुनू तर नारीवादी नहुनुहोला ।’ यस्तै सुझाव अरू केही थान (पुरुष) लेखकले पनि दिएका हुन् । अहिले पनि दिन्छन् । नारीवादी नहुनू है भन्नेमा प्रगतिशील तप्काका लेखक उत्ति छन्, प्रजातान्त्रिक तप्काका उत्ति ।
काठमाडौं भोका मान्छेहरूको सहर कहलिने ‘अतिशय चिन्ता’ मा गएको बुधबार काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुखले बोलेका कुराले मिडिया र सामाजिक सञ्जाल ताते । ‘भोकै कोही पर्दैन, भोकले कोही मर्दैन’ भन्ने नारा दोहोर्याउँदै मेयर विद्यासुन्दर शाक्यले बालेका मीठामीठा शब्द सुन्दा लाग्छ, साँच्चै टुँडिखेल लगायतका ठाउँमा भात खान धाउनेहरू सहर र सिंगै राज्यलाई बेइज्जत गराउन षड्यन्त्रपूर्वक डाकिएका ‘छद्म–भोका’ मान्छे मात्रै हुन् र भात खुवाउनेहरूचाहिँ सरकारविरोधी, राज्यविरोधी अराष्ट्रिय तत्त्व ।
पछिल्ला वर्षमा भारतका मूलनिवासी समुदायले असोज शुक्ल पूर्णिमाका दिन अर्थात् आज महिषासुर स्मरण दिवस (शहादत दिवस) मनाउने गरेका छन् । भारतीय आदिवासी जनश्रुतिअनुसार, महिषासुर यहााका मूलवासी (अनार्य) हरुका संरक्षक, प्रतापी राजा थिए ।
