लागू पदार्थको सेवन अनि आत्महत्याको बढ्दो प्रकोपले पूर्वी हिमालय क्षेत्रका राष्ट्रहरू नेपाल, भोटाङसहित भारतका सिक्किम, दार्जिलिङ आदिलाई निकै सताउन थालेको छ । कहाँबाट विभिन्न प्रकारका लागू पदार्थहरू (ड्रग्स) पुग्दै छन् यी क्षेत्रहरूमा, कसले ओसार्दै छन् अनि कति युवा–युवती प्रभावित भइसकेका छन्, यसमाथि गम्भीरतासँग समाज एवं सरकारी दुवै स्तरमा छलफलै भएको छैन ।
सरकारले विभिन्न विषयमा नीति बनाउँदा आफूहरूभित्रै पहिले निर्णय लिनुपर्ने भएकाले त्यस्ता मुद्दाहरूमा संक्षिप्त नोट बनाइन्छ । नोटमाथि छलफल गरिन्छ । नोकरशाहीका विभिन्न तहभित्रै यसमाथि सोचविचार गरिन्छ अनि फेरि एउटा दस्तावेज बनाएर सरकारका मन्त्रीहरूमा पुर्याइन्छ ।
प्रजातन्त्र ल्याउँछौं र आतंकवाद स्वाहा पारिदिन्छौं भन्दैसन् २००१ मा अफगानिस्तानमा ह्वात्तै पसेको अमेरिका लाजै पचाएर लगभग भाग्नैपर्यो । अफगानिस्तानलाई दोस्रो पटक सम्हालिनसक्ने बनाएर अमेरिका चम्पट कस्यो । छिमेकीहरूबीच भयानक फाटो–मतभेदमात्रै नल्याएर एउटा बाह्र हातको टाँगोले पनि नछुने राष्ट्र अमेरिकाले एसियामा ढलीमली गर्ने आशा र इच्छालाई जहिल्यै जीवित राखेको हुन्छ । अमेरिका जहाँ गयो, त्यहीँ भत्कियो । अमेरिकाले जुन राष्ट्रमा सैनिक पठाई हस्तक्षेप गर्यो, त्यो राष्ट्रलाई कैयन् वर्षका लागि छताछुल्ल नै बनाइदियो । इराक, सिरिया, भियतनाम र अफगानिस्तानलाई हिंसा, अस्थिरता र अशान्तिको गुँड नै बनाइदियो ।
सुन्दर र प्रख्यात दार्जिलिङले गत बीस वर्षदेखि अँध्यारोमा रुमलिएर एउटा नयाँ दिशा खोजिरहेछ । निष्पट्ट अँध्यारो छ दार्जिलिङमा आज; घाम–जून–तारा रहे पनि मानिसहरूको मन, मस्तिष्क र भविष्य भने निष्पट्ट अँध्यारोमा दौडिरहेछ ।
बर्मामा फरवरी २०२१ मा फेरि सैनिक शासन स्थापित गरिएकामा विभिन्न राष्ट्रले निन्दा गर्नैपर्ने थियो । वर्षौं कारावास पठाइएकी नेत्री आङ सान सु चीको नेतृत्वमा सुरु गरिएको नेसनल लिग फर डेमोक्रेसीले दोस्रो पटक लगातार भारी मतले चुनाव जितेर सरकार बनाउन लाग्दा, आधारहीन र बकम्फुसे कारण देखाउँदै सैनिक प्रमुख अङ लाङले फेरि सैनिक शासन थोपरिदिए ।
दार्जिलिङको भित्रभित्रै उम्लिँदै गरेको राजनीतिक वातावरण देखेपछि पश्चिम बंगालका तिनताकका मुख्यमन्त्री सिद्धार्थशंकर रेले भारतमा आपत्कालीन स्थिति लागू हुनुअघि नै पार्वतीय सचिवालय गठन गरे । मुख्यमन्त्री रे र उनकी श्रीमती माया रे प्रधानमन्त्री इन्दिरा गान्धीका अति नै नजिकका सहकर्मी थिए ।
नेपालका भूतपूर्व विदेश एवं वित्तमन्त्री अनि प्रतिष्ठित कूटनीतिज्ञ भेषबहादुर थापा र म एउटै वाहनमा तीतामीठा कुराहरू बाँड्दै उत्तराखण्डका तत्कालीन मुख्यमन्त्री त्रिवेन्द्रसिंह रावतलाई भेट्न गएका थियौं । हृषीकेशबाट निस्कनासाथ अति सुरम्य दृश्यहरू हेर्दाहेर्दै राष्ट्र–राष्ट्रबीचको कूटनीतिमाथि गफ सुरु भयो ।
स्कुले विद्यार्थी छँदा हामी दसैं कहिले आउँछ भनेर पर्खिरहन्थ्यौं । दसैंको छेकतिर उज्यालो–छ्यांग आकाश–वातावरण, बर्खाले ल्याएको भल–पहिरोबाट मुक्त हुने समय, नयाँ लुगाफाटा–जुत्ता अनि त फेरि देउसी–भैलेनीको मीठो आगमन । दसैंमा हामी पाँच भाइ–बहिनी, आमा–आपा मने ड्राइभरको अस्टिन गाडीमा चढी लगभग ४० किलोमिटर टाढा लङ भ्यु चिया कमानको चिलाउने धुरामा माम–म्हेम्हेबाट टीका लगाई आशीर्वाद लिन पुग्थ्यौं ।
त्रिशूलका तीन तीखा काँटाहरू एउटा सिंगो फलामको डन्डामा थामिएका हुन्छन् । यी तीखा काँटाहरूलाई जस्तै अर्थ दिए पनि हुन्छ । कसैले धार्मिक, कसैले सांस्कृतिक अनि कसैले कुनै संकेत वा आआफ्नै प्रतीकचिह्नका रूपमा । अतीत–वर्तमान–भविष्यसँगसँगै, कसैले त्रिशूललाई सृष्टि–प्रयोग–ध्वंसका रूपमा अघि राख्छन् भने, कसैले यी तीन तीखा काँटाहरूलाई शरीर–मन–आत्माको प्रतीक मान्छन् ।
लगभग अठार महिनाअघि विश्व–मानव–समाजमा घुसेको कोरोना महामारीले नभन्दै पनि ३४ लाख मानिसहरू खर्लप्पै पारिसकेछ । अमेरिकामा ६ लाख, भारतमा २ लाख ७५ हजार अनि फेरि ब्राजिलमा ४ लाख ३६ हजार मानिसहरू कालै नआई भन्ज्याङपारि भनेझैं भए । हांग्राले पांग्रा निलेझैं कोरोनाले सुतुसुतु सबैलाई यमराजको थैलोमा हालिदियो ।
