डाक्टरको उपाधि पाउन कसलाई रुचि नलाग्ला ! सबैको मन खाने उपाधि हो यो । कोही मानव चिकित्सा अध्ययन गरेर चिकित्सक हुँदा डाक्टर बन्छन् । कोही पशु चिकित्सामा निपुणता हासिल गर्दा डाक्टर बन्छन् त, कोही अध्ययन–खोज–अन्वेषणमा व्याप्त भएर थेसिस लेख्दा डाक्टर अफ फिलोसफी (पीएचडी) बन्छन् ।
सानो छँदा हिउँद महिनाको छुट्टीमा हामी वल्लोपल्लो गाउँका भुराभुरी मिली भाँडाकुटी खेल्थ्यौं । कसैले दाउरा–पानी, कसैले भात–तरकारी र कसैले खीर–लड्डु पकाएर एकार्कालाई खुवाउँथ्यौं । सबै कुरा काल्पनिक हुन्थ्यो, समय बिताउन र मज्जा गर्नलाई भाँडाकुटी खेल्थ्यौं ।
शरणार्थीको कारुणिक आवाज थिचिँदै जाँदै छ । विश्वभरि छरिएर, पीडामय र जोखिमपूर्ण स्थितिमा रहेका २ करोडभन्दा बढी संख्याका शरणार्थीहरूले आआफ्ना देश र घर फर्कने प्रबल चाहना मुखर गर्दै आएका छन् । कहाँ छैनन् यी शरणार्थीहरू ? एसियादेखि युरोप र अफ्रिकासम्मै थुनिएर बसेका छन्, उकुसमुकुस हुने शिविरहरूमा ।
नेपालका राजा महेन्द्रले, राणा शासनबाट निस्केपछि राष्ट्रलाई सुगठित बनाउन पाँचवटा प्रभावशाली पाइलाहरू अघि सारे । पहिलो, भारतलाई त्रिभुवन राजपथ निर्माण गर्न आह्वान गरे । दोस्रो, राष्ट्रमा नेपाली रुपैयाँ नै व्यापक रूपमा चलाउन लगाए । तेस्रो, पहाड क्षेत्रका रैथानेहरूलाई मधेस क्षेत्रमा घर, जमिन, कृषि सम्हाल्न प्रोत्साहन दिए । चौथो, नेपाललाई भित्रभित्रै जोड्ने पूर्व–पश्चिम राजमार्गको परिकल्पना अघि ल्याए ।
भारतको पश्चिम बंगालकी मुख्यमन्त्री ममता बनर्जीले केही साताअघि दार्जिलिङ–डुवर्सको ऐतिहासिक छुट्टै राज्यको मागको स्थायी राजनीतिक समाधान (पर्मानेन्ट पोलिटिकल सोल्युसन : पीपीएस) आफूले नै दिने आश्वासन दिइन् । यस घोषणाले छुट्टै राज्यको मागमा एउटा नयाँ दिशा थप्यो ।
लगभग एक वर्ष नै भयो कोरोनाले सबैको हुर्मत लिएको । भय, त्रास, संशय र अन्योल कोरोनाका अरू भयानक पक्षहरू । विश्वका कुनाकुना सोत्तर पार्यो । विकसित–विकासशील–अविकसित सबै राष्ट्रहरूलाई हल्लायो । कोरोना आउँदा सिमाना नाघेर आयो र नै अन्तर्राष्ट्रिय सिमानालाई नाघ्ने सबै साधनमाथि प्रतिबन्ध लगाइयो ।
भारतको आर्थिक, राजनीतिक, भौगोलिक एवं राष्ट्रिय सुरक्षाको दृष्टिकोणले अति नै संवेदनशील मानिएका क्षेत्रहरूमध्ये एक दार्जिलिङ जिल्लाको तराई क्षेत्रमा अवस्थित सात उत्तरपूर्वी राज्यहरूलाई राष्ट्रका अन्य भूभागसँग जोड्ने सिलिगुडी करिडोरलाई मानिन्छ ।
सन् १८३५ देखि १९३९ सम्मको १०४ वर्षको अवधिलाई दार्जिलिङको निर्माणकाल मान्न सकिन्छ । एउटा सग्लो अन्तर्राष्ट्रिय र भौगोलिक पृष्ठभूमिभित्र रहेको दार्जिलिङको छोटो इतिहासमा अति नै चाखलाग्दो एवं घत पर्ने घटनाक्रम रेकर्ड गरिएको छ ।
हामी भर्खर प्राइमरीदेखि हाइस्कुलमा प्रवेश गरेका थियौं । दार्जिलिङको टर्नबुल स्कुलको मैदानमा बिहानीको भेलामा हेमचन्द्र र महेन्द्र प्रधान सरले अमेरिकाका निल आर्मस्ट्रङ एपोलो–११ रकेटमा चढी चन्द्रमामा उत्रेर हिँडेको सुनाए ।
भारत–नेपाल कूटनीतिक सम्बन्ध चिसिनु र तातिनु एउटा ऐतिहासिक प्रवृत्ति नै भएर गएको छ । धेरैपल्ट निकै तल नै झर्यो यो सम्बन्ध, गत छ–सात दशकमा हामीले यही नै देख्यौं । अनि त फेरि सम्बन्धमा उज्यालोपन मात्रै नआएर, अझै व्यापक र गहिरो पनि भएको देख्यौं ।
