उमेरले सात दशक पार गर्दै छन् । तर, सक्रियता तन्नेरीको भन्दा कम छैन । बाजे बिकुलाल र बुबा जगतलालले धान्दै आएको पुर्ख्यौली पेसा ‘सिकर्मी’ सँग उनको संगत १२ वर्षको उमेरदेखि नै भयो । कक्षा ६ सम्म मात्र औपचारिक अध्ययन गरेका उनको सीपलाई शिक्षाको स्तरले मापन गर्न सकिँदैन ।
बुबा बिहानदेखि मदिराको नशामा मस्त । साँझ बुबा–आमाबीच सधैंको कुटाकुट । घरमा ठाक्कठुक्क नपरेको दिन हुँदैनथ्यो । बुबाले कहिल्यै छोराको पढाइ र खानपिनबारे वास्ता गरेनन् । दिनहुँ पतिको कुटाइबाट थाकेकी आमा घर छाडेर हिँडिन् । उनले अर्कैसँग विवाह गरिन् । गोरखा नाङ्लेपानीका १७ वर्षीय आयुष (नाम परिवर्तन) ले थाहा पाउँदादेखि कहिल्यै परिवारमा सुखको दिन थिएन ।
एकैचोटि पेट र खुट्टा दुखेपछि ललितपुरको महालक्ष्मी–६ गँसी लुभुकी सुष्मा श्रेष्ठ महर्जनले श्रीमान् जितेन्द्रलाई गुहारिन् । उनले स्कुटर स्टार्ट गरे र नागार्जुन नगरपालिका–३ ठूलोभर्याङस्थित सानोबुबा नाता पर्ने दीपेन तामाङ भन्ने दीपेन्द्रकुमार थिङको कोठामा पुर्याए ।
‘एउटी कन्या केटी छ, बिहे गर्ने भए कुरा चलाउँछु,’ श्रीमान् फोनमा कुरा गरिरहेका थिए । ती व्यक्ति को थिए र श्रीमान्ले कुरा गरेको कन्या को थिइन् भन्ने भेउ उनले पाइनन् । खासै वास्ता पनि गरिनन् । त्यसको केही दिनपछि उनी नुवाकोटमा लाग्ने दुप्चेश्वर मेलामा गएकी थिइन् ।
उनी ११ महिनाको छँदा आमाले अर्कै बिहे गरिन्, नाबालक छाडेर गइन् । बाबुले पनि जिम्मेवारी लिन रुचि राखेनन्, केही महिनापछि नै सम्पर्कविहीन भए । आमाबाबुको माया उज्ज्वललाई हजुरबुबा–हजुरआमाले दिए । वृद्ध दम्पती उनका लागि सहारा थिए, उनी उनीहरूका सहारा ।
महानगरीय प्रहरी कार्यालय रानीपोखरीको कन्ट्रोल रुममा २०७७ मंसिर ११ को राति १२ः१५ बजे एक पुरुषले फेसबुक लाइभमा आत्महत्या गर्दै छ भन्ने सूचना प्राप्त भयो । कन्ट्रोल रुमले तत्काल साइबर ब्युरोलाई जानकारी गरायो । ब्युरोबाट खटिएका प्रहरी अधिकृतले ‘आत्महत्या गर्दै छु’ भन्ने व्यक्तिको ‘युजर डिटेल’ पत्ता लगाइदिन फेसबुकको कार्यालयमा अनुरोध गरे । फेसबुकले तत्कालै ती पुरुषको ‘युजर डिटेल’ पठाइदियो । फेसबुकमार्फत परिवारका सदस्यहरूको पत्ता लाग्यो । त्यसपछि प्रहरीले ती पुरुषकी पत्नीको सम्पर्क नम्बरसमेत पत्ता लगायो । फोन नम्बरको लोकेसन ट्र्याक गर्दा ती पुरुष पशुपतिनाथको जंगलमा गएको खुल्यो ।
परिवार सम्पन्न थियो तर के गर्ने ? धर्मका नाममा लखेटिएपछि मुमताज बेगम पनि परिवारसँगै बर्माबाट दुई दशकअघि बंगलादेश पुगिन् । शिविरमै उनको बिहे भयो । देश छोडेर हिँडेकी उनको परिवार शरणार्थी शिविरमै फैलियो, ७ देखि १७ वर्ष उमेरका चार छोरी र एक छोरासहित जीवन गुजारा गरिरहेका श्रीमान्को असामयिक निधनले मुमताजको दुःखमा दुःख थपिदियो ।
कोरोना महामारी रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि भन्दै सरकारले निषेधाज्ञा लागू गर्यो । शैक्षिक संस्थाका र सार्वजनिक सवारीसाधन पनि ठप्प भए । खाद्यान्न र स्वास्थ्य सामग्री बोकेका सवारी मात्रै बिनारोकटोक चल्न पाएका थिए । तर भक्तपुरका डाँडापाखामा डोजर चल्न भने रोकिएन । झन् बढ्यो ।
नेपाल मेडिकल काउन्सिलले विशेषज्ञ चिकित्सकलाई तथा नेपाल फार्मेसी काउन्सिलले फर्मासिस्ट र फार्मेसी सहायकलाई लाइसेन्स दिन्छ । यस्तो लाइसेन्स पाउन विद्यार्थीले अनिवार्य काउन्सिलको परीक्षा पास गरेको हुनुपर्छ ।
२०७२ वैशाखको भूकम्पका कारण चाँगुनारायण मन्दिर परिसरको उत्तर–पश्चिम (किलेश्वर महादेव पुजारी पाटी) सँगैको क्षेत्र भासियो । भूक्षय नियन्त्रण नगरी चौघेरा सत्तल (पाटी) मन्दिर पुनर्निर्माण गर्न सक्ने अवस्था रहेन । पुरातत्त्व विभागले टेको र पर्खाल लगाएपछि मात्र चौघेरा सत्तलको पुनर्निर्माण थालेको छ । अझै उक्त क्षेत्र भूक्षयको जोखिममा छ ।
