आफ्नै पाठ्यपुस्तक बनाउँदै पालिका

स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ मा दफा ११ को ज (४) मा मातृभाषामा शिक्षा दिने विद्यालयको अनुमति, अनुगमन तथा नियमनसम्बन्धी व्यवस्था गरी स्थानीय पाठ्यक्रम कार्यान्वयन गर्न सकिने उल्लेख छ । यही व्यवस्थाअनुसार पालिकाहरू पाठ्यपुस्तक निर्माणमा अग्रसर बनेका हुन् । दफा ११ (ज) १८ मा स्थानीयस्तरको शैक्षिक ज्ञान, सीप र प्रविधिको संरक्षण, प्रवर्द्धन र स्तरीकरण गर्न सक्ने उल्लेख छ ।

कर्णाली प्रदेशको राजधानीसमेत रहेको सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाले आफ्नो पाठ्यपुस्तक निर्माण गरेर अध्ययनसमेत गराइरहेको छ । वीरेन्द्रनगरका कक्षा १ देखि ३ सम्मका विद्यार्थीहरूले अन्यसँगै आफ्नै पालिकाको बारेमा जानकारी पाइने पुस्तक पढिरहेका छन् । ८ कक्षासम्मकै पाठ्यपुस्तक बनाउने अभियानमा पालिका लागेको छ । कक्षा ४ र ५ को किताब लेखनको क्रममा रहेका नगरपालिकाका शिक्षा शाखाका रामलाल आचार्यले बताए ।

अहिले कक्षा १ देखि ३ सम्मको हामी र हाम्रो वीरेन्द्रनगर नामक पुस्तक पालिकाले प्रकाशनमा ल्याएको छ । ‘पालिकाको व्यापार, पर्यटन, पर्यावरण, यहाँको रीतिरिवाजलाई समेटेर किताब प्रकाशनमा ल्याएका छौं,’ उनले भने, ‘अर्को शैक्षिक सत्रबाट १ देखि ८ कक्षासम्मका विद्यार्थीहरूले स्थानीय पाठ्यपुस्तक पनि पढ्न पाउनेछन् ।’

पञ्चपुरी नगरपालिकाले पनि स्थानीय पाठ्यपुस्तक निर्माण कार्यलाई अघि बढाइरहेको छ । पालिकाकी शिक्षा, युवा तथा खेलकुद शाखा प्रमुख तुल्सी पुरीले समिति गठन गरेर पहिलो मस्यौदासम्म काम गरेको बताइन् । जिल्लाको सिम्ता गाउँपालिकाले पनि केही महिना अगाडि नै स्थानीय पाठ्यपुस्तक निर्माणको कार्य सकेको छ । सुरुमा यसमा काम गरिरहेको पालिकालाई स्याक नामक संस्थाले सहयोग गरेको शिक्षा शाखा प्रमुख बुद्धिबहादुर गौतमले बताए । उनका अनुसार अहिले किताब छपाइको काम भइरहेको छ । आगामी शैक्षिक सत्रबाट कक्षा १ देखि ८ सम्मका विद्यार्थीले स्थानीय पाठ्यपुस्तक पढ्न पाउने उनले बताए ।

गुर्भाकोट नगरपालिकाले पनि स्थानीय पाठ्यपुस्तक निर्माणमा काम गरिरहेको छ । यो वर्षभित्रै काम सम्पन्न गरेर स्थानीय पाठ्यपुस्तक लागू गर्ने पालिकाले जनाएको छ । यसका लागि पालिकाले विज्ञहरूको सहयोग लिएको पालिकाका शिक्षा, युवा तथा खेलकुद शाखाका प्रमुख पदमबहादुर विकले बताए । उनका अनुसार यो कार्यका लागि पालिकाले ५ लाख बजेट विनियोजन गरेको छ । स्थानीय तहभित्र रहेका कला, संस्कृति, रीतिरिवाज, भाषा, वेशभूषा, सीप, प्रविधि बालबालिकाहरूलाई परिचित गराउने उद्देश्यले यसको सुरुवात गरिएको उनले बताए ।

चौकुने गाउँपालिका पनि स्थानीय पाठ्यक्रममा काम गरिरहेको छ । अहिले मस्यौदा लेखनको काम सकिएको शिक्षा शाखा प्रमुख टेकेन्द्रबहादुर बुढा बताउँछन् । उनका अनुसार मस्यौदा समिति र सरोकारवालासँगको छलफल सकिएको उनले बताए । सुर्खेतको बराहाताल गाउँपालिकाले स्थानीय पाठ्यक्रम बनाइसकेको छ । अहिले पाठ्यपुस्तक लेखन प्रक्रियामा छ । यो वर्ष १ देखि ५ कक्षासम्मको लेखन कार्य सम्पन्न गर्ने उद्देश्य रहेको पालिकाकी शिक्षा शाखा प्रमुख डम्मरकुमारी रोकायले बताइन् । यही शैक्षिक सत्रमा किताब प्रकाशनको काम गर्ने भन्ने तरिकाले अगाडि बढेको उनको भनाइ छ ।

यस्तै, जिल्लाका अन्य पालिकाहरू पनि स्थानीय पाठ्यपुस्तक निर्माणका लागि काम गरिरहेका छन् । विद्यालयमा गत वर्षबाट कक्षा १ देखि ३ सम्म हामी र हाम्रो वीरेन्द्रनगर पाठ्यपुस्तक पढाइ भइरहेको कृष्ण संस्कृत तथा साधारण विद्यालयकी शिक्षिका देवमाया बाह्रघरेले बताइन् । स्थानीय पाठ्यपुस्तक पढ्न थालेपछि विद्यार्थीले आफ्नो पालिकाबारे बुझ्न पाएका उनको भनाइ छ ।