सदरमुकाम खलंगाको गोठालापानीबाट नेपाल—भारत सीमा नाका झुलाघाटसम्मको दूरी १८ किलोमिटर छ । यो सडकखण्डमा यात्रा गर्नेहरूले जिप चालकले मागेअनुसार भाडा तिर्नुपरेको गुनासो गरेका छन् ।
ग्रामीण क्षेत्रमा धेरै गर्भवती महिला अझै पनि घरमै असुरक्षित रुपमा सुत्केरी हुने गरेका छन् । यसरी सुत्केरी गराइँदा गर्भवतीको स्वास्थ्य जोखिममा पर्ने गरेको छ । सदरमुकाम रहेको दशरथचन्द नगरपालिकामा पनि घरमै सुत्केरी गराउनेको संख्या उच्च छ ।
बैतडीको दशरथचन्द नगरपालिका–१० तीरखडेनीकी दीपा बुडालको परिवारले ७/८ वर्ष अघिसम्म कोदो, मकै र धान खेती गर्दै आएका थिए । हिउँदयाममा अधिकांश जमिनमा जौ अनि गहुँ बालीको खेती गर्थे । उनको परिवारलाई आवश्यक पर्ने वर्षभरिको खाद्यान्नमा आधाभन्दा बढी हिस्सा यिनैले धान्थे । बजारबाट खाद्यान्न किन्नु पर्दैनथ्यो । अहिले पहिलाको जस्तो छैन ।
विष्णादेवी धामीलाई आफ्नो उमेर थाहा छैन । हेर्दा सात दशक काटेकी जस्ती देखिन्छन् । बैतडीको प्रख्यात त्रिपुरासुन्दरी मन्दिरछेउको घरमा एक्लै बस्छिन् । मन्दिरमा हुने पूजाआजा र उत्सवका समय पाइने धेरथोर रकमबाट गुजारा गर्छिन् । बिहान उज्यालो नहुँदै उठ्नु, मन्दिरको सरसफाइ र लिपपोत गर्नु उनको नित्यकर्म हो ।
बैतडीको तल्लो स्वराड क्षेत्रमा पर्ने शिवनाथ गाउँपालिका–२ मा बाबु र छोरा मृत फेला परेका छन् । बिहीबार साँझ खाना खाएरसँगै सुतेका उनीहरु शुक्रबार मृत अवस्थामा भेटिएका हुन् ।
नेपालगञ्जबाट गत बिहीबार बझाङको यात्रामा आएका कोहलपुरका रमेशचन्द्र डिसी पुसमा अब यो सडक भएर कहिल्यै यात्रा नगर्ने बताउँदै थिए । डडेलधुराको हगुल्टेबाट बझाङ पुगुन्जेलसम्म उनलाई हिमपातले दु:ख दियो । बिहीबार नै बझाङ पुग्ने भनेर हिँडेका उनी २ दिन डडेलधुरामै बस्न बाध्य भए । गत बुधबार रातिबाट बिहीबारसम्म परेको हिमपातले डडेलधुरा, बझाङ, बैतडी, दार्चुला आउने हजारौं यात्रुले ५ दिनसम्म सास्ती भोगे ।
तेस्रो सन्तानका रुपमा छोरालाई जन्म दिएकी उनले १२औं दिनमा कोसेली पाइन् । मंसिर ५ गते सुत्केरी भएकी दोगडाकेदार गाउँपालिका–५ कि द्रोपती कार्कीलाई गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष पार्वती कार्कीले कोसेली दिएकी हुन् । पर्याप्त आराम, अरुको साथ, सहयोग र मायाको आवश्यकता हुने समयमा उपाध्यक्षले कोसेली दिँदा उनी खुसी भइन् ।
बितेका वर्ष फाट्टफुट्ट हुँदै आएको बजार अनुगमनको काम एक वर्षयता ठप्प छ । यतिबेला अनुगमनको जिम्मेवारी स्थानीय तहलाई छ । जनप्रतिनिधिले कामको अझै मेलो पाएका छैनन् ।
बझाङको बुंगल नगरपालिका २, दहबगरकी सरिता धामी कुँवर गत साउन दोस्रो साता महिला अधिकार मञ्चको आश्रय गृह (सेफ हाउस) मा आइन् । शरीरभर नीलडाम बोकेर आएकी उनलाई घरमा सासू र पतिले कुटपिट गरेका थिए । कुटपिट भएको यो घटना भने पहिलो थिएन ।
कर्मचारी अभावले यहाँका स्थानीय तहको सेवा प्रभावित भइरहेको छ । वैतडीमा चार नगरपालिकासहित १० वटा स्थानीय तह छन् । सबै स्थानीय तहमा पर्याप्त संख्यामा कर्मचारी छैनन् । केही अघिसम्म जसोतसो कर्मचारीको व्यवस्थापन गरिरहेका स्थानीय तहहरू कर्मचारी समायोजनपछि अप्ठ्यारोमा परेका छन् ।
