सहकारी बन्द, मारमा बचतकर्ता
वीरेन्द्रनगर — वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–६ सुर्खेतकी भविसरा खड्का अरूको घरमा काम गरेर गुजारा चलाउँछिन् । श्रीमान्को मृत्युपछि ३ छोराछोरी एक्लै हुर्काइरहेकी उनले बचेको अलिकति पैसा नजिकैको नागरिक बहुउद्देश्यीय सहकारीमा जम्मा गर्न थालेकी थिइन् ।
५ वर्षयता निरन्तर बचत गर्दै आएकी उनले सहकारीमा ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी राखेकी छन् । तर, अहिले सहकारी बन्द हुँदा उनी समस्यामा परेकी छन् । सहकारीको कार्यालयनजिकै भेटिएकी उनले भनिन्, ‘समस्या र दुःख बिमारमा काम लाग्ला भनेर छोराछोरीको मुख मारेर सहकारीमा पैसा जम्मा गरेकी थिएँ । अहिले सहकारी बन्द छ । त्यहाँका मान्छे पनि भेटिँदैनन् ।’
पछिल्लो समय बचत रकम माग्दा पनि नपाएको र अहिले सहकारी नै बन्द गरेर सञ्चालक र कर्मचारीहरू सम्पर्कविहीन भएको उनले बताइन् । उनका अनुसार दैनिकजसो सहकारीको कार्यालयमा पुग्ने गरे पनि ताला लागेको हुने गरेको छ । कालीकोट घर भई वीरेन्द्रनगर नगरपालिका—८ मा बस्दै आएका भरत बमको वीरेन्द्रनगर—१० को कार्यालय रहेको शिवशिखर बहुउद्देश्यीय सहकारीमा ५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी बचत छ । उनी बचत फिर्ताका लागि सहकारी धाइरहेका हुन्छन् । तर, बन्द सहकारी नखुलेपछि समस्यामा परेका छन् । फागुन तेस्रो सातादेखि बन्द रहेको सहकारी सञ्चालनमा आउने सुनेर कार्यालय धाइरहेका उनी अहिलेसम्म नखुल्दा समस्यामा छन् । ‘दुःख गरेर कमाएको पैसा डुब्छ कि भन्ने चिन्ता छ । शिवशिखरमै दाइको पनि लाखौं बचत छ । अब सबै पैसा डुब्छ कि भन्ने चिन्ताले रातदिन सताइरहन्छ ।’
शिवशिखर सहकारी बन्द हुँदा वीरेन्द्रनगर—१० की मोहनमाया शाहीलाई पनि आफ्नो ६० हजार रुपैयाँ बचत नपाउने चिन्ता छ । ‘बचत पनि हुन्छ, चाहिएको बेला ऋण पनि पाइन्छ भनेर सहकारीमा बचत गरे । अहिले सहकारी बन्द हुँदा तनावमा छु । के गर्ने, कसो गर्ने अन्योल भएको छ,’ उनले भनिन्, ‘रहर मारेर जम्मा गरेको पैसा यसरी डुब्ला भन्ने कल्पनासमेत गरेकी थिइनँ ।’ वीरेन्द्रनगरकै ठूलो कहलिने शिवशिखर सहकारीमा यहाँका धेरैले लाखौं रकम जम्मा गरेका थिए । अहिले सहकारी सञ्चालक र कर्मचारी सम्पर्कविहीन छन् । यो सहकारीमा करिब ७ हजार बचतकर्ता छन् । धेरै जिल्लामा शाखा रहेको यो सहकारीले ७ किसिमका बचत खातामा कारोबार गर्दै आएको थियो । कार्यालय प्रमुख चन्दन थापा असुरक्षा र आर्थिक मन्दीको कारण देखाएर सूचना जारी गर्दै सम्पर्कविहीन छन् ।
वीरेन्द्रनगर—६ की स्थानीय खगीसरा रोकाया पनि नागरिक बहुउद्देश्यीय सहकारीमा बचत गरेको १० हजार रुपैयाँ नपाउने तनावमा छिन् । ‘सहकारी नजिकै सानोतिनो खाजा पसल खोलेकी थिएँ । सहकारीका कर्मचारीको भनाइ सुनेर जम्मा गरे । अहिले यही पैसा पनि डुब्यो,’ उनले भनिन् । नागरिकमा एकै जनाको ५ लाखसम्म बचत रहेको उनले बताइन् । बचतकर्ताहरू दिनहुँ सहकारीमा आए पनि बन्द भएकाले रित्तो हात घर फर्किने गरेको उनले बताइन् ।
केही समयअघिबाट सुर्खेतका ३ सहकारी संस्थाका कार्यालय बन्द छन् । सुरुमा वीरेन्द्रनगर नगरपालिका—१० मा रहेको शिवशिखर सहकारी बन्द भएको थियो । सहकारीबाट सञ्चालित गार्डेन मार्ट पनि बन्द छ । वीरेन्द्रनगर नगरपालिका—६ मा रहेको शिलादेवी सहकारी र सोही वडामा रहेको नागरिक बहुउद्देश्यीय सहकारी पनि बन्द छ । वीरेन्द्रनगर नगरपालिका—६ मै रहेको कालिका लघुवित्त वित्तीय संस्थाको कार्यालयमा पनि केही दिनयताबाट ताला लागेको छ । सहकारी र लघुवित्तका कर्मचारी सम्पर्कविहीन छन् ।
नागरिक बहुउद्देश्यीय सहकारीका अध्यक्ष सुदर्शन श्रेष्ठले जारी गरेको सूचनामा ‘आर्थिक मन्दीका कारण संस्थाले गरेको लगानी उठ्न नसकेको, एकैपटक बचतकर्ताहरू रकम लिन आउँदा फिर्ता गर्न असहज भएको’ जनाइएको छ । संस्थाका सञ्चालकहरूको सम्पत्ति बिक्री गरेरै भए पनि बचतकर्ताको रकम फिर्ता गर्ने सूचनामा उल्लेख छ । फागुन १५ मा सूचना टाँसेर बन्द भएको शिवशिखरले पनि आर्थिक मन्दीका कारण पुँजी व्यवस्थापनमा कठिनाइ भएको र कर्मचारीमाथि हातपात गर्ने धम्की आएपछि केही दिनका लागि कार्यालय बन्द गर्नुपरेको जनाएको छ । सुर्खेतका प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद सापकोटाले केही सर्वसाधारण बचत फिर्ता नपाएको गुनासो लिएर आएको र अब सहकारीहरूको अनुगमन थालिने बताए । ‘केही सहकारी संस्था बन्द छन् भन्ने कुरा आएको छ । हामी अनुगमन सुरु गर्दै छौं,’ उनले भने ।
प्रकाशित : चैत्र ६, २०७९ ११:१५
