उन्नाइसौं शताब्दीका प्रसिद्ध अमेरिकी हास्य–व्यंग्यकार मार्क ट्वेनले एकपटक भने, ‘मैले आज गजब देखें । एउटा राजनीतिज्ञ आफ्ना दुवै हात आफ्नै खल्तीभित्र राखेर हिँडिरहेको थियो ।’ व्यंग्यात्मक रूपमा भने पनि उनको अर्थ स्पष्ट छ– राजनीतिज्ञहरू अरूका खल्तीमा हात हाल्ने चोर हुन् ।
घटना २०४७ सालको हो । ३० वर्ष भइसक्यो । त्यसबेलाको घटना सम्झँदा अहिले पनि आङ सिरिङ हुन्छ । तर, साथसाथै हाँसो पनि उठ्छ । पहिलो जनआन्दोलनपछि २०४७ कात्तिक २३ गते राजा वीरेन्द्रबाट नयाँ संविधान जारी भयो ।
कोभिड–१९ महामारीले नेपालको अर्थतन्त्रमा गहिरो आघात पारिसकेको छ । आउँदा दिनहरूमा अझ कति जनधनको नोक्सानी हुने हो, स्पष्ट भइसकेको छैन । दुई–चार सय जनालाई कोरोना देखिनेबित्तिकै देशका विभिन्न अस्पताल चिकित्सकीय सुविधाको अभावमा कराउन थालिसकेका छन् ।
अमेरिकाका राष्ट्रपतिले ‘फेरि अमेरिका महान् बनाऔं’ भन्ने नारा दिए । चीनका राष्ट्रपतिले ‘चिनियाँ सपना’ को नारा ल्याए । नेपालका केपी ओलीले ‘सुखी नेपाली, समृद्ध नेपाल’ को नारा दिए । यस लेखमा अमेरिका र चीनको नाराको चर्चा गरिनेछैन । तर नेपालका केपी ओलीले दिएको नाराको चर्चा गम्भीर रूपमा आवश्यक भइसकेको छ ।
प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओलीले बराबर भन्नुहुन्छ, ‘म भ्रष्टाचार गर्दिनँ र गर्न पनि दिन्नँ ।’ कुरो राम्रो हो । राष्ट्रिय छापामा हालै खबर निस्केको छ— फ्रान्सको कम्पनीले हवाइजहाज बेच्दा नेपालीहरूलाई रकम बुझाएछ, जसलाई सामान्य भाषामा घूस भनिन्छ । यही कुरो संसदको समितिले पनि भनेको थियो । अब प्रश्न आउँछ— यो खुला र एक किसिमले प्रमाणित भ्रष्टाचारलाई कसरी बुझ्ने र यस्ता थुप्रै प्रवृत्तिले देशलाई कहाँ पुर्याउला ? यसबारे प्रधानमन्त्री किन मौन ?
केही दिनअगाडि प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओलीले आफूले गरेका राम्रा कामबारे लेख्ने छाती भएका मानिसको कमी भएको भन्दै दु:ख पोख्नुभएछ । हुन पनि राम्रो काम भएको भए, त्यसलाई त्यही रूपमा स्वीकार गर्न नसक्नु राम्रो होइन । देशमा अहिले बहुमतको सरकार छ र यसले दुई वर्षदेखि संसदमा प्रतिपक्षको पूर्ण सहयोग र नमस्कार पाइरहेको छ । यस्तो सजिलो प्रतिपक्ष पाएका जनताका लागि यी दुई वर्षमा सरकारले के गरेको छ ?
अमेरिकी प्रजातन्त्रलाई केन्द्रविन्दुमा राखेर सन् २०१८ मा ‘कसरी प्रजातन्त्रको मृत्यु हुन्छ’ पुस्तक निकालेका हार्वर्ड विश्वविद्यालयका दुई प्राध्यापकको विश्लेषण छ— अमेरिकामा प्रजातन्त्र कमजोर हुँदै गएको छ र त्यसको ठाउँ अधिनायकवादले लिन खोज्दै छ । प्रजातान्त्रिक संरचनालाई प्रयोग गरेर तानाशाहले कसरी आफूलाई स्थापित गर्छ भन्नेबारे दुवै विद्वान्ले गहिरो विवेचना गरेका छन् ।
प्रधानमन्त्री केपी ओलीले हालै पत्रकार सम्मेलनमा लोकतन्त्रबारे निकै राम्रा कुरा बोल्नुभएको छ । लोकतन्त्रमा प्रेस स्वतन्त्रता, मानव अधिकार, सामाजिक न्याय, सुशासन र विकास अनिवार्य तत्त्व रहेको उहाँको भनाइ स्वीकार्य छ । तर, यो १६ महिने शासनकालमा उहाँले पत्रकार सम्मेलनमा बोल्नुभएका मूल्य–मान्यता तथा विधिलाई कुन हदसम्म संस्थाकरण गर्ने प्रयास गर्नुभएको छ ?
