जैनेन्द्र जीवन

नेकपा एमालेबाट फुटेर बनेको दल नेकपा एकीकृत समाजवादी (एस) का दुई शीर्षस्थ नेता अध्यक्ष माधव नेपाल र ‘सम्मानित’ नेता झलनाथ खनालबीच दल बनेको छोटो समयमै द्वन्द्व सुरु भएको छ ।

कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र महामन्त्री गगन थापाबीच आगामी दिनमा हुन सक्ने संसदीय दलको प्रतिस्पर्धा गगनका लागि कठिन चुनौती हुने जारी केन्द्रीय समिति बैठकले पनि देखायो । बैठकमा बहुमतमा रहेका देउवा खेमाका अधिकांश सदस्यले पार्टी सुधार गर्ने एजेन्डामा बहस गर्नमा भन्दा गगनप्रति तीतो पोख्नमा ऊर्जा खर्च गरे । उनीहरूका एउटै व्यहोराका समन्वित आक्रोश एवं आलोचना सुनियोजित र रणनीतिक थियो भन्ने सहजै बुझिन्थ्यो ।

केही दिनअघि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेको सक्रियतामा वर्तमान सत्ता गठबन्धन तोड्दै गठबन्धनको सबैभन्दा ठूलो घटक नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वमा कांग्रेस–एमालेको सरकार बन्ने गाइँगुइँ निकै चल्यो ।

२०४७ सालमा लोकतन्त्र आएपछिको सबभन्दा ठूलो र राष्ट्रकै बेइज्जती हुने भ्रष्टाचारको काण्ड बनेको छ- नक्कली भुटानी शरणार्थी काण्ड ।

राष्ट्रपति चुनावमा आफ्ना लागि भोट माग्न गठबन्धनका अरू नेताहरूसहित आएका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलसमक्ष फौजदारी मुद्दामा सजाय पाई थुनामा रहेका नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) का नेता रेशम चौधरीले केही सर्त राखे ।

याँ सरकारका केही मन्त्रीका केही गरिछाड्ने जोस, अझ केहीका त क्रान्तिकारिता निर्देशनका रूपमा देखा परे । संस्कृति र पर्यटनमन्त्री सुदन किरातीले टेलिभिजनको क्यामराकै सामु मन्त्रालय र नेपाल वायुसेवा निगमका कर्मचारीहरूलाई ‘एक महिनाभित्र इ–टिकट प्रचलनमा ल्याउनू नत्र कारबाही गर्छु’ भनेर चेतावनी नै दिए ।

पहिलेपहिलेझैं पूर्ण बहुमत ल्याउन नसके पनि सबैभन्दा ठूलो दलको आफ्नो हैसियत फर्काउन सफल त भयो नेपाली कांग्रेस, झन्डै दुई महिनाअघिको आम चुनावबाट । तर, आफैंसँग चुनावी गठबन्धन गरी त्यही गठबन्धनको सरकार बनाउन प्रयासरत तेस्रो ठूलो दल माओवादीले एकाएक प्रधानमन्त्री पद खोस्दा कांग्रेस नराम्रोसँग जिल्लिएको छ यतिखेर ।

असम्भव नै नभए पनि अनपेक्षित रूपको नयाँ गठबन्धनको सरकार बनेको छ, आम चुनावपछि । प्रतिनिधिसभाको सबभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेसलाई प्रतिपक्षमा धकेलेर दोस्रो ठूलो दल एमालेको समर्थनमा तेस्रो दल माओवादीले थुप्रै ससाना दलसँग मिलेर बहुमत पुर्‍याएको यो सरकार कति टिक्ला, यसै भन्न सकिन्न ।

पाँच–छ महिनाअगाडि मात्र दर्ता भएको, पहिले नामै नसुनिएको दल भएर पनि अनपेक्षित चुनाव परिणामले प्रतिनिधिसभामा चौथो ठूलो दल बनेको छ राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी । र अब उसको परीक्षणका दिन सुरु भएका छन्, जुन क्रममा अनगिन्ती समस्या र चुनौती उसले झेल्नुपर्नेछ ।

गठबन्धनको बाध्यताअहिले देशमा चार (केही समयअघिसम्म पाँच) दलको गठबन्धन सरकार छ, नेपाली कांग्रेसका सभापति एवं प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वमा । आफूहरूबीच सिद्धान्त, पृष्ठभूमि, पहिचान, राजनीतिक ‘स्पेस’, जनाधार, मताधार केही नमिल्ने भए पनि गठबन्धनले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको आसन्न निर्वाचन पनि मिलेर लड्ने भएको छ । आफू गठबन्धन संस्कृतिकै विरोधमा रहेको बताउने प्रमुख प्रतिपक्षी नेकपा एमालेले पनि ‘केही स्थानमा तालमेल’ भन्दै त्यस्तै बेमेलका दल र उम्मेदवारहरूसँग चुनावी गठबन्धन गरेको छ, तर केही सानो आयतनको । चुनावलगत्तैको सरकार पनि दुईमध्ये एक गठबन्धनकै हुनेछ ।