लेखक गोपी सापकोटाको नयाँ उपन्यास ‘चिसो बाफ’ परम्परागत आख्यान लेखनको धारभन्दा पृथक् छ । अमित र मुना नामका दुई पात्र छन् केन्द्रमा । थोरै समयावधिभित्र सँगै जोडिएका उनीहरूको दैनिकीलाई मात्रै विषय बनाइएको उपन्यासमा कथानक, पात्र र भाषा तीनवटै पक्षमा फरक प्रयोग छ ।
गैरआख्यानको सुन्दर नमुना–किताब हो– गोविन्द गिरी प्रेरणाको ‘सुश्री पारिजात’ । जीवनीपरक किताबमा पाइने परम्परागत रोगबाट मुक्त छ यो किताब । पारिजातको जीवनीमै केन्द्रित भई लेखिएको यस किताबमा पारिजातले जीवनकालमा भोगेका सुखद–दुःखद, प्रशंसा–आलोचना, सम्मान–बदनाम, सामूहिकता–एक्लोपन, आशा–निराशा, सफलता–विफलताजस्ता पक्षलाई रोचकसँग लेखिएको छ ।
लेखक प्रभा बरालको उपन्यास ‘फिलिङ्गो’ मा नारी अनुभूति, भोगाइ र सङ्घर्षको कथा बुनिएको छ । आजको नेपाली समाज, नेपाली नारीको परिवर्तित सोच र जीवनशैली लेखिएको छ । नारीका पक्षमा आवश्यकताभन्दा बढी सहानुभूति र करुणा खन्याएर लेखिएका भावनाप्रधान उपन्यासविपरीत नारी दया र सहानुभूतिकी पात्र होइन, ऊ आफैं सक्षम र सबल हुन्छे भन्ने यथार्थ प्रस्तुत गरिएको छ । पुराना सोच र मान्यताका फ्रेममा उभ्याइएका नारीपात्रको प्रयोगले आजका नारीका यथार्थलाई प्रतिविम्बन गर्न सक्दैन भन्छ उपन्यासले ।
कथा के हो ? कथामा कस्तो शक्ति हुन्छ ? कथाले कसरी मनमस्तिष्क प्रभावित पार्छ ? कसरी यसले जीवनदर्शन र छोपिएका यथार्थलाई सरल तरिकाले देखाउन सक्छ ? इन्द्रबहादुर राई (१९८४–२०७४) को ‘रातभरि हुरी चल्यो’ कथा पढेपछि यस विषयको गहिरोसँग बोध हुन्छ ।
