नयाँ पुस्ताको प्रविधि छलाङ

उद्योगमा करिब दुई वर्ष बिताएपछि भने औद्योगिक क्षेत्रमा काम गर्ने इच्छा मरेर आयो उनको । कारण, बुबा र बाजेको भन्दा बेग्लै व्यवसाय गर्ने र फरक क्षेत्रमा आफ्नो पहिचान बनाउने हुटहुटी । त्यसैक्रमा ३१ वर्षीया एकता अध्ययनका लागि भारतको कोलकातातर्फ लागिन् । त्यहाँ दुई वर्ष डाटा साइन्सको अध्ययन गरेपछि उनी फर्किइन् । विराटनगर आएपछि उनले व्यापार र औद्योगिक क्षेत्रको बजारीकरणका लागि उपयोगी हुने सस्तो र सुलभ प्रविधि विकास गर्ने इच्छा भएको बुबालाई सुनाइन् ।

राजकुमारले पहिलो सन्तानको इच्छा मर्न दिएनन् र लगानीका लागि तयार भए । राजकुमारले भने, ‘एकतामा सानैदेखि केही नयाँ गर्ने सोच थियो । उद्योग र व्यापारभन्दा फरक गर्ने प्रस्ताव गरिन् त्यसैले लगानी गर्न आँखा चिम्लेको हुँ ।’ पछिल्लो समय उनले गरेको प्रगति चित्तबुझ्दो रहेको बताउँछन् राजकुमार ।

गोल्छा परिवारका सबै सदस्य यतिबेला उद्योग र व्यापारमा व्यस्त छन् । तर त्यही परिवारकी युवती एकता पाँच वर्षदेखि फरक र नयाँ क्षेत्रमा व्यस्त छिन् । उनी हाल उद्योग र व्यवसाय प्रवर्द्धनका लागि नयाँ प्रविधिको खोज तथा त्यस क्षेत्रमा खटिएका जनशक्तिको अवस्था हेर्ने, उपभोग्य वस्तु तथा सेवाको बजारीकरणका लागि उपयोगी एप निर्माणमा खटिएकी छन् । यसका लागि उनले १० महिलासहित करिब ३५ जनाको टिम बनाएकी छन् ।

‘नेपालमै एउटा टिम बनाएर केही नयाँ गरौं भन्ने लागिरहन्थ्यो,’ एकताले भनिन्, ‘त्यसैले युवाहरूको समूह बनाएर यस क्षेत्रमा काम गरिरहेकी छु,’ उनले भनिन् । हाल उनको टिमले उद्योग व्यापारको क्षेत्रमा उपयोगी हुने अर्को एप विकास गरिसकेको छ । ‘डेल्टा सेल्स सीआरएम (कस्टमर रिलेसनसिप म्यानेजमेन्ट)’ नामको एप बनाइसकेको छ । यसले व्यापारिक क्षेत्रमा काम गर्नेलाई थप सहज हुने उनी बताउँछिन् । यस क्षेत्रमा भारतलगायत अन्य मुलुकबाट आउने कम्पनीका प्रतिनिधिलाई सेल्स एप बिक्री गरिरहेको उनले बताइन् ।

सुरुका एक वर्ष आफ्नो टिमको समय प्रविधिको खोज र अनुसन्धानमै बितेको एकताको भनाइ छ । त्यसपछि ‘डेल्टा टेक’ नाममा सेल्स एप निर्माण गरेर बजारीकरण गर्दै विषयगत थप एपको निर्माण सुरु गरेको उनले बताइन् । भविष्यमा ‘डेल्टा टेक’ लाई विश्वव्यापी बनाउने उनको लक्ष्य छ ।

एकताको टिमले पाँच वर्षदेखि नियमित नयाँ–नयाँ आइडियामा छलफल गर्ने र अन्य उपयोगी एपहरू बनाउने काम गरिरहेको हुन्छ । ‘डेल्टा टेक’ नामले आबद्ध टिमले वेभपेज डिजाइनिङ, विभिन्न मोबाइल एप र सफ्टवेयरको विकास गरिसकेको छ । एकताका अनुसार पाँच वर्षको अवधिमा डेल्टा टेकमा करिब दुई करोड खर्च भइसकेको छ । उनले मासिक करिब १२ लाख रुपैयाँ तलब र कार्यालय सञ्चालनमा खर्च गर्दै आएकी छन् ।

डेल्टा टेक एपका हालसम्म ३० वटा लिंक तयार भइसकेका छन् । एकताका अनुसार यसका ग्राहक नेपालसहित भारत, इन्डोनेसिया, फिलिपिन्स, केन्या, तान्जानिया, युगान्डालगायतका मुलुकमा छन् । यो एपको जाम्बिया र युगान्डाका आईटी कन्सलटेन्सीसँग सहकार्य पनि छ । पहिलो चरणमा टिमले सेल्स एप निर्माण गरेर बिक्री गरेको थियो । यो एपमार्फत कुनै पनि व्यापारिक संस्थाका कर्मचारीले सामानको अर्डर लिने, फिल्डका गतिविधि र कामको प्रगति इन्ट्री गर्ने जस्ता पक्ष अपलोड गर्न सक्ने एकता बताउँछिन् । यो एपलाई ‘डेल्टा सेल्स एप’ नाम दिइएको छ । एपमा उपभोक्ता, अर्डर, भुक्तानी, कर्मचारीको छुट्टी, फिल्ड, प्लानिङ, अटो लोकेसन, इनभेन्ट्री स्टक तथा रिटर्न व्यवस्थापन गर्नेलगायतका ३० भन्दा बढी सुविधा छन् ।

उद्योगी, व्यवसायी र कर्मचारीले मोबाइलबाट प्रयोग गर्ने यो एपमा समावेश गरिएका सबै डाटा सम्बन्धित संस्थाको व्यवस्थापनले एकसाथ हेरेर अनुगमन गर्न सक्ने बनाइएको छ । ‘एउटा प्रयोगकर्ताले तीन महिनाको प्याकेज लिंदा मासिक २ हजार ४ सय र वार्षिक प्याकेज लिँदा मासिक १ हजार ८ सय रुपैयाँ शुल्क लिने गरेका छौं,’ एकताले भनिन्, ‘यसमा जीपीएस पनि ट्रयाकिङ गरिएकाले कर्मचारी र ग्राहकको अनुगमन र मूल्यांकन गर्न व्यवस्थापनलाई सहज हुन्छ ।’ एपले कुनै पनि कम्पनीका बजार प्रतिनिधिले उपभोक्ता वा ग्राहक भेटे/नभेटेको, प्रतिनिधि फिल्डमा गए/नगएको, ग्राहकलाई कतिपटक भेटेको र कर्मचारी वा प्रतिनिधि के र कस्तो अवस्थामा रहेको अफिसमै बसेर हेर्न सकिन्छ ।

हालसम्म प्रयोग गर्दै आएका सफ्टवेयरहरूको ठाउँमा उक्त एप प्रयोग गर्न थालेपछि उद्योग र व्यवसायको दैनिक कार्यमा थप सहजता भएको पीएस समूह काठमाडौंका राहुल चोखानी बताउँछन् । स्वदेशी एप निकै भरपर्दो र उपयोगी रहेको उनी बताउँछन् । चोखानीका अनुसार ‘काम ढाँट्ने’ कर्मचारी र बजार प्रतिनिधिलाई एपले ठेगान लगाएको छ । ‘बुझेर उचित प्रयोग गर्न सक्दा यो एप व्यवसायको हरेक क्षेत्रमा उपयोगी छ,’ अर्का उपभोक्ता विराटनगरका जयस जैनले भने, ‘आफ्नो व्यवसायमा प्रयोग गरेको एक वर्ष भयो हरेक क्षेत्रमा यो एपले सहयोग पुर्‍याएको छ ।’ एप स्वदेशमा विराटनगर, झापा, वीरगन्ज, नेपालगन्ज र काठमाडौंमा बढी प्रयोगमा आएको छ ।

स्थानीय रूपमै विकसित एप प्रयोग गर्दा सस्तो र सहज हुने भन्दै डेल्टा टिमले सरोकारवालासँग परामर्शसमेत गरिरहेको छ । विराटनगरमा मात्र होइन, काठमाडौं, नेपालगन्ज, पोखरा, झापा र वीरगन्जसहित विदेशमा पनि डेल्टाका प्रतिनिधि परिचालन गरिएको छ । उनीहरूले डेल्टाले उत्पादन गरेका सफ्टवेयर लिने र एप प्रयोग गर्नेलाई सुरुमा यसको प्रयोगबारे प्रशिक्षण दिने र बिक्री गर्छन् । ‘हरेक क्षेत्रमा प्रविधिले सहज बनाइरहेको छ, नयाँ प्रविधि र टेक्नोलोजीमा जानै पर्छ भन्ने बिस्तारै धेरैले बुझ्न थालेका पनि छन्,’ एकताले भनिन्, ‘नयाँ कुरा स्विकार्न उति सहज हुँदैन तर हामी युवा लाग्यौं भने यो त्यति अप्ठ्यारो पनि छैन ।’

एकता राजकुमारकी जेठी छोरी हुन् । माइली कोमल र कान्छी अश्विनी जुट र प्लास्टिक उद्योगको व्यवस्थापन हेर्छन् । एकताबाहेक गोल्छा परिवारका सबै सदस्य उद्योग र व्यापारमा संलग्न छन् । रामलाल गोल्छाले वि.सं. १९९३ मा विराटनगर जुट मिल स्थापना गर्न सरकारलाई सहयोग गर्दै मुलुकमा औद्योगिकीकरणको सुरुवातमा योगदान पुर्‍याएको इतिहास छ । त्यसपछि उनका छोरा हंसराज र हुलासचन्दले गोल्छा अर्गनाइजेसनका नाममा उद्योग खोल्ने एवं व्यापार बढाउने क्रम बढाए । हंसराजका छोरा लोकमान्य, दिवाकर, महेन्द्र, दिनेश तथा राजकुमार र हुलासचन्द्रका छोरा चन्द्रकुमार, सुरेन्द्र, शेखर र सञ्जयसम्म आइपुग्दा गोल्छा अर्गनाइजेसनका नाममा दुई दर्जनभन्दा बढी उद्योग सञ्चालनमा छन् । खाद्य, मोटरसाइकल, ट्र्याक्टर, गाडीलगायत वस्तुको व्यापार र व्यावसायिक कृषि फर्म पनि सञ्चालनमा छ ।