हुन त यो क्लिसे भइसक्यो, तरै पनि विश्वमा अझै बहस हुन्छ– विचारधाराले साहित्य जन्माउँछ कि साहित्यले विचारधारा ? यो बहस यसकारण हुन्छ किनभने लेखनको टाउकोमा दुवैथरीको अनुहार छ ।
मञ्च थियो कालेबुङ रामकृष्ण रङ्गमञ्च । नाम रामकृष्ण रङ्गमञ्च भए पनि पहिलोपल्ट असली मानेमा रङ्गमञ्च बनेको थियो । मञ्चको बीचमा उभिएका थिए-मनबहादुर मुखिया । दर्शकदीर्घामा ललित गोले, चुन्निलाल घिमिरे, देवराज शेर्पा, मोहन-पुकार, मेनुका प्रधान, कमला लेप्चा, जीवन गुरुङ, पी. अर्जुनलगायतका दार्जिलिङका जानेमाने नाट्यकर्मीहरू थिए ।
आधुनिक भारतीय नेपाली साहित्यमा दलित र सबाल्टर्न शीर्षकमा सिक्किमको नाम्ची महाविद्यालयले तीनदिने अन्तर्राष्ट्रिय संगोष्ठी सञ्चालन गरेको छ । भारत सरकारको मानव संसाधन विकासको प्रकल्प राष्ट्रिय उच्चतर शिक्षा अभियानले आयोजना गरेको उक्त कार्यक्रममा तीन दिनमा ६ वटा प्राविधिक सत्र चलेको थियो ।
यतातिर बस्तीमा शहरमा जस्तो एकै नजरमा ‘लभ’ हुँदैन । ‘महाभारा’का डुक्पा र सुक्मतीले त छक्कै पारे । सुक्मतीले डुक्पा र डुक्पाले सुक्मती, एकार्कालाई देख्ने बित्तिकै मख्खिँदैनन् मात्रै, झाडी पनि छिर्छन् । चुम्माचाटी पनि गर्छन् । हाम्रोतिर हो भने त्यहाँसम्म पुग्न त दस–बीस पन्ना लाग्छ–लाग्छ ।
