काठमाडौं — ऐतिहासिक हनुमानढोका दरवार परिसरमा कालभैरवको बिशाल मूर्तिअगाडि शुक्रवार बिहान ७.४५ बजे लिंगो ठड्याई ईन्द्रजात्रा महोत्सव सुरु गरिएको छ ।

करिव ३२ हात अग्लो लिंगोमा ईन्द्रध्वजा राखी साँस्कृतिक बाजागाजाहरु, बैण्ड बाजा, पञ्चबाजाको सुमधुर मंगलध्वनीका बीच केन्द्रीय मानन्धर संघसमेत भई लिंगो ठड्याएका थिए ।

लिंगो ठड्याइसकेपछि सैनिकको एक टुकडीले तोप पडाई हर्षबढाई गरेका थिए । नेपालभाषामा ‘योसीं’ भनिने त्यस लिंगोमा विभिन्न प्रकारका मंगलसूचक चिन्हहरु अंकित पताका पनि झुण्ड्याइएका थिए ।लिंगोको फेदिमा हात्ती चढेको इन्द्रको सानो प्रतिमा राखी पूजाअर्चना गरिएको थियो ।

यस अवसरमा किलागल टोलका ज्यापू समुदायद्वारा परम्परागत देवी नाच प्रस्तुत गरेका थिए । समारोहस्थलमा राजप्रतिनिको रुपमा मल्लकालीन राजखड्ग र सिंहदरवार क्याब्लरीबाट एउटा सेतो धोडा पनि ल्याइएको थियो ।

राजधानीदेखि करिव १० माइल पूर्वमा पर्ने नालाको भन्ज्याङको सल्लरी बनबाट ल्याइएको लिंगोलाई सोमबार भोटाहिटीदेखि तानेर हनुमानढोका परिसरमा पुर्‍याइएको थियो ।

यसै अवसरमा मरु टोलस्थित प्रतापपुरको अगाडि अग्लो डबली बनाई त्यसमाथि चारवटा हात्तीमाथि रहेको खटमा इन्द्रको मूर्तिलाई डोरीले बाँधी प्रदर्शको लागि राखेको छ ।

यस्तै इन्द्रचोक, किलागल, र नरदेवीस्थित पनि इन्द्रको मूर्तिलाई अग्लो डवली बनाई त्यसरी नै इन्द्रलाई प्रर्दशनीमा राखिएको छ ।
इन्द्रचोकमा रहेको आकाश भैरवको मूर्तिलाई मन्दिर बाहिर खट बनाएर राखी बिभिन्न प्रकारका फूलले सिंगारिएर राखियो ।

यसै गरी हनुमानढोकादरवारमा रहेको सुनको मोलम्मा लगाइएको विशाल श्वेतभैरवको प्रतिमालाई पनि सफा गरेर सर्वसाधारणलाई दर्शनको लागि टिका झ्याल खुल्ला गरी राखिएको छ ।

यसै दिन साँझ बौद्ध धर्मावलम्वीहरुले वर्षभरिमा दिवंगत आफन्तहरु सुखावति भूवनमा बास परोस् भन्ने कामनाका साथ धारणि स्तोत्र पाठ गर्दै नेपालभाषामा ‘उपाकू वनेगु’ भनी मृतकको नाममा दीयो बाल्दै बाटाबाटामा राख्दै लगन, नाय्पाच्व, सापुटोल, बन्देनारायण, ह्यु मत:,, दैशीदेवल, क्वहीटीआदि हुंदै यात्रा गरेका थिए ।

यसै साँझदेखि घरघरमा दलुचा (झ्यालमा झुन्ड्याउने एक प्रकारको दीयो) झुन्ड्याई इन्द्रको नाममा बत्ती बाल्ने चलन छ । यसै दिनदेखि राजधानीको विभिन्न ठाउँमा मजिपाट लाखे, किलागलका पुलुकिसी(ऐरावत हात्ती) भक्तपुरका महाकाली नाच, किलागलका देवीनाचका साथै कुमारीघर अगाडिको हाल भूकम्पले भत्केका त्रैलोकनारायणदेवलमा बिष्णुको दशअवतार देखाउन देवलमा मिलाएको छ ।

इन्द्रोत्सवकै क्रममा आइतवार बसन्तपुरमा एक विशेष समारोहमा जीवित देवीको रुपमा रहेकी कुमारी, दुई बालक गणेश र भैरवको रुपमा बेग्लाबेग्लै रथमा राखी तल्लो टोलहरु, सोमवार माथिल्लो टोलहरु र विहीवार नानीचा: या: भनी बसन्तपुरदेखि प्याफल, नरदेवी, किलागल, भेंडासींग, इन्द्रचोक, मखन, भई पु: बसन्तपुर नै पुर्‍याउने परम्परा छ । त्यसै रातमा इन्द्रध्वजा फहराइएको लिंगो ढालेर तानेर लगी बाग्मतीका सेलाएपछि सप्ताहब्यापि इन्द्रोत्सव समाप्त हुन्छ ।