रुपन्देहीका ५ पालिकामा बुधबार सार्वजनिक बिदा दिइएको छ । इस्लाम धर्मावलम्बीको महान पर्व मोहर्रमको अवसरमा यहाँको रोहिणी गाउँपालिकासहित लुम्बिनी साँस्कृतिक नगरपालिका, कोटहीमाई गाउँपालिका, मर्चवारी गाउँपालिका र सम्मरीमाई गाउँपालिकाले बिदा दिएका हुन ।
सबेरै ५ बजे दानव खोलामा पुग्छन् । त्यहाँ डोरीले किनारमा बाँधेर राखेको डुंगा सफा गर्छन् । चुहिने छ/छैन हेर्छन् । कहिलेकाँही उनी यात्रु पर्खिन्छन् । अधिकांश समय यात्रुले उनको बाटो हेरिरहेका हुन्छन् । वारिबाट दैनिकी सुरु गर्ने बेला पारि मानिस जम्मा भइसकेका हुन्छन् । दुबै किनारमा जम्मा यात्रु उनलाई देखेपछि खुसी हुन्छन् । डुंगामा चढ्छन् र खोला वारपार गर्छन् ।
रुपन्देहीको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिका–४ मनरहवाकी आश्मा खातुन अहिले कक्षा-९ मा पढ्छिन् । उनले पढाई सुरु गरेको वर्ष दिन अघि देखि मात्रै हो । पहिले मदरसामा पढ्दै थिइन् । परिवारले आर्थिक स्थिति कमजोर भएको बहानामा पढाई छुटायो । ५ कक्षा पढ्दै उनले पढाई चटक्कै छाड्न बाध्य भइन् ।
पर्साको छिपहरमाई–५ मा जन्मिएका कृष्ण साह (कानु) परिवारका जेठा छोरा हुन् । सामान्य परिवारमा जन्मेहुर्केका उनका ५ भाइ छन् । बुबाआमाले परिवारको छाक टार्न र सन्तान पढाउन गर्नुपरेको संघर्ष नै उनका लागि मार्गनिर्देश बन्यो । बुबा ठेलामा सिजनअनुसारका फलफूल, तरकारीलगायत उपभोग्य सामग्री बिक्री गर्थे ।
बिहान होस् या साँझ । उनलाई प्रायः फुर्सद हुँदैन । कुनै न कुनै काममा व्यस्त हुन्छिन् । यस्तो व्यस्तताको कारण उनले गरिरहेको मौसमअनुसारको तरकारी खेती हो । रुपन्देहीको तिलोत्तमा–११ भूपू सैनिक टोलकी ४७ वर्षीया बिना पुनको जाँगर भर्खर युवा उमेर टेकेको जस्तो छ ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाले दुग्ध प्रवर्द्धन कार्यक्रमअन्तर्गत पशुपालक किसानलाई पाडी वितरण गरेको छ । चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रमअनुसार किसानलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा भैंसीका पाडी वितरण सुरु गरेको हो ।
मध्य असारसम्म लुम्बिनी प्रदेशमा १८.५ प्रतिशत मात्रै रोपाइँ भएको छ । कृषि, खाद्य प्रविधि तथा भूमि व्यवस्था मन्त्रालय लुम्बिनीका कृषि अर्थ विज्ञ डिल्लीराज पौडेलका अनुसार असार १४ गतेसम्म यहाँ १८.५ प्रतिशत मात्र रोपाइँ सकिएको छ ।