सरकारले कोरोना महामारीका कारण बन्द नेपाल–भारत सीमा खोल्ने निर्णय गरे पनि सर्लाहीका नाकाहरू अझै खुल्न सकेका छैनन् । सर्वसाधारणलाई सीमा वारपारमा रोक लगाइएको छ । तर, सीमापारिबाट तस्करी भने रोकिएको छैन । भारतबाट खाद्यान्न तस्करी हुने गरेकोमा पछिल्लो समय अवैध सुनचाँदीका गरगहना र हातहतियार पनि भित्रिन थालेका हुन् ।
महिनौंअघि बिक्री गरेको उखुको रकम नपाएर चिनी उद्योगबाट पीडित बनेका किसानले सरकारी अनुदानको रकमसमेत पाउन सकेका छैनन् । चिनी उद्योग र किसानबीच मूल्यमा विवाद भएपछि उखु बिक्री गरेको ९ महिना बितिसक्दा किसानले अझै सरकारी अनुदान रकम पाउन नसकेका हुन् । सरकारले अनुदान उपलब्ध गराउने आश्वासन भने दिन छोडेको छैन ।
दुई बिघा जमिनमा धान खेती गरेका छन् । फूल खेल्दै गरेको धानमा रासायनिक मल हाल्नुपर्ने भए पनि पाएका छैनन् । सरकारले अनुदान दिएको मल त परको कुरा, निजी एग्रोभेटमा पनि मल उपलब्ध नरहेको सर्लाहीको कविलासी नगरपालिका–१ पिपरियाका किसान बद्री पण्डित बताउँछन् ।
कोरोनाको दोस्रो लहरपछि बन्द सर्लाहीका सबै विद्यालय खुलेका छन् । झन्डै ५ महिनापछि विद्यालय खुलेपछि विद्यार्थी उत्साहित देखिए पनि विद्यालयमा स्वास्थ्य मापदण्डको ख्याल गरेको पाइँदैन । विद्यालयहरूमा न हात धुने ब्यवस्था छ, न सेनिटाइजर राखिएको छ । भौतिक दूरी परको कुरा विद्यार्थी र शिक्षकले मास्क समेत लगाएको पाइँदैन । यसले बालबालिकामा जोखिम कायमै छ ।
दुर्घटना मुद्दामा करिब एक वर्षदेखि निर्दोष व्यक्तिलाई कानुनी परिबन्धमा पारिएको खुलेको छ । प्रहरीको फितलो अनुसन्धानले निर्दोष व्यक्तिले सजाय काटिरहेका छन् भने दोषी खुलेआम घुमिरहेका छन् । दुर्घटनाका मृतक तथा घाइतेले क्षतिपूर्तिसमेत पाउन सकेका छैनन् ।
कविलासीकी पानो देवीले बुहारीको नागरिकता बनाउन दुई दिनदेखि जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा धाइरहेकी छन् तर अझै बनेको छैन । बिहीबार पनि उनले बुहारीलाई नागरिकता लिनेको लाइनमा उभ्याएर कार्यालयको एक छेउमा एक वर्षको नातिलाई काखमा राखेर खेलाउँदै थिइन् ।
कोभिडका कारण नेपाल–भारत सीमा बन्द रहे पनि भारतबाट अवैध हतियार भित्रने क्रम भने रोकिएको छैन । पछिल्ला दिनमा अवैध हतियारको कारोबारसमेत बढेको देखिएको छ । विगतमा दक्षिणी सीमावर्ती गाउँमा सहजै पाउइने अवैध हतियार प्रहरीको निगरानी कमजोर बन्दा बिस्तारै उत्तरी क्षेत्रमा समेत फेला पर्न थालेका हुन् ।
निर्माण सम्पन्न भएको दुई वर्षमै सर्लाहीको हरिवन–कौडेना कालोपत्र सडक क्षतविक्षत बनेको छ । निर्माणमै लापरबाही गरिँदा सडकमा ठाउँ–ठाउँमा खाल्डाखुल्डी बनेको छ । कतै कालोपत्रेको नामोनिसान नै देखिँदैन ।
सवारीसाधन चलाउनै समस्या हुने गरी पूर्व–पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत सर्लाही खण्डमा जताततै रहेको खाल्डो महिनौंदेखि पुरिएको छैन । अतिव्यस्त रहने राजमार्गमा गहिरो खाल्डोले दुर्घटना बढाएको छ । राजमार्गमा अधिकांस दुर्घटना खाल्डो छल्ने क्रममा भइरहेको ट्राफिक प्रहरीले जनाएको छ ।
सरकारले वर्षाका ३ महिना नदीजन्य सामग्री उत्खननमा रोक लगाए पनि सर्लाहीमा लागू हुन सकेको छैन । यहाँका वाग्मती, लखन्देही र कालिन्जोर खोलामा बर्खे भेलमै उत्खनन हुँदै आएको छ । बाढी आएको दिनबाहेक सयौंको संख्यामा ट्र्याक्टरले नदीजन्य सामग्री ओसारिरहेका छन् ।
