मुलुकभरि बलात्कार र यौनसम्बन्धी हिंसामा संलग्नलाई थप सजायको माग भइरहेका बेला जिल्लामा भने आर्थिक लेनदेन गरेर घटनामा मिलापत्र गराएको पाइएको छ । गत कात्तिक र मंसिरमामा प्रहरीमा जाहेरी परेका दुई घटनामा मिलापत्र गराइएको हो ।
एक साता बस्ने योजनासहित बिहीबार लुम्बिनी आएका जर्मन पर्यटक हर्टमुट मेयर शनिबारै स्वदेश फर्किएका छन् । ‘अत्यधिक धूलो र धूवाँबाट अतालिएँ,’ उनले भने, ‘रुघाखोकीले सताएपछि बीचमै फर्किनुपर्यो ।’ बुद्धस्थलहरूको भ्रमण र चरा अवलोकन गर्ने चाहना अधुरै रहेको उनले बताए । ‘धूलोले हिँड्डुल गर्न मुस्किल रहेछ,’ उनले भने ।
गत असार १६ गते बुद्धस्थल तिलौराकोटको पूर्वी द्वारनजिक २६ सय वर्षअघिको झल्को दिने गरी राजकीय धान रोपाइँ मंगलोत्सव आयोजना गरियो । लुङ्दा, बौद्ध झन्डा र ध्वजापताकाले सिंगारेर बुद्धमय बनाइयो । धान मंगलोत्सव हेर्न चीन, थाइल्यान्ड र म्यानमारका भिक्षु/भिक्षुणी र उपासक/उपासिका आएका थिए ।
पवित्र उद्यान, लुम्बिनी । विश्व शान्तिको मुहान । शान्तिकामी नागरिकको पहिलो रोजाइमा पर्ने ठाउ । त्यही भएर स्वदेश र विदेशबाट शान्तिको सन्देश र प्रेरणा लिन आउनेको ओईरो लाग्ने स्थल । बुद्ध धर्मावलम्बी र अनुयायी तीर्थाटन गर्न आउँछन् भने शुभेच्छुक र शुभचिन्तक शान्ति र सद्भावको ऊर्जा लिन यहाँ आउने गर्दछन् ।
कपिलवस्तु नगरपालिका–२, रमतलहाका भोला कोहार माटोसँग खेल्न थालेको चार दशकभन्दा बढी भयो । ५८ वर्षीय उनी चाडपर्वमा माटाका कला सिर्जनामा व्यस्त हुन्छन् । दुई महिना उनलाई कुरा गर्ने फुर्सद हुँदैन । उनी राम्रो भाँडाकुँडा बनाउँछन् ।
कपिलवस्तुको यशोधरा गाउँपालिका–४ अमलोनहाका छिवर पासीको घरमा शौचालय छैन। हरेक दिन बिहान परिवारका सबै सदस्य शौच गर्न खुला ठाउँमा जाने गरेका छन्। उनको गाउँपालिका भने गत असार १३ मा खुला दिसामुक्त घोषणा भइसकेको छ।
कपिलवस्तुश्री राष्ट्रिय शारीरिक सुगठन प्रतियोगिताको शुक्रबार सदरमुकाममा भएको प्रि-जजिङ राउन्डमा ३० खेलाडी अघिल्लो चरणमा पुगेका छन् । प्रतियोगिता ५२ खेलाडीले आफ्नो प्रस्तुति दिएका थिए । ५५ केजी तौल समूहमा सुमित आले (रूपन्देही), कृष्ण रणपाल (रूपन्देही), चुमनसिंह केसी (बाँके), उदयराज पाण्डे (रूपन्देही) र सुरेन्द्रप्रसाद वर्मा कपिलवस्तु फाइनल राउन्ड छनोट भएका छन् । १४ जना प्रतिस्पर्धा थिए ।
मायादेवी गाउँपालिका–४, तुल्सीडिहवाका मोविन अहमद अहिले पाँच जनाको परिवार कसरी पाल्ने भन्ने चिन्तामा छन् । ऋण गरेर पाँच बिघामा रोपेको धान डुबेको छ । ‘अरू आयस्रोत केही छैन,’ उनले भने, ‘सम्पत्ति भनेकै खेत हो ।’
स्वदेश र विदेशबाट शान्ति सन्देश र प्रेरणा लिन धेरै पर्यटक लुम्बिनी आउँछन् । बुद्ध धर्मावलम्बी र अनुयायी भने तीर्थाटनको लक्ष्य हुन्छ । शुभेच्छुक शान्ति र सद्भावको ऊर्जा लिन आउँछन् । यहाँ दिनहुँ सयौं व्यक्तिको आवागमन हुन्छ ।
सरकारले सन् २०२० लाई नेपाल भ्रमण वर्ष घोषणा गरी प्रचारप्रसार अभियान सञ्चालन गरे पनि लुम्बिनी र यस आसपासको क्षेत्रमा भने चहलपहल शून्यजस्तै छ । भ्रमण वर्ष सुरु हुन चार महिना मात्र बाँकी भए पनि न तयारी छ, न त जानकारी नै । स्थानीय सरकारदेखि सरोकारवाला सबै बेखबर छन् ।
