सौरभराज पन्त

हाम्रो विदेश नीतिअनुसार सबैभन्दा बढी डिल गर्नुपर्ने देश भारत नै हो । हाम्रो अन्तर्राष्ट्रिय सीमाको ७५ प्रतिशतभन्दा बढी हिस्सा भारतले ओगटेकाले नेपाल मामिलामा भारत प्रभावशाली छ । नेपालका हरेक राजनीतिक आन्दोलन वा क्रान्तिमा भारतको संलग्नता रहेको भनिन्छ । त्यो संलग्नता अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धको भाषामा ‘जिरो सम गेम’ (एक पक्षले जित्ने र अर्को पक्षले हार्ने) वा ‘विन–विन’ (दुवै पक्षले जित्ने) भन्ने प्रश्न जटिल छ । स्वाभाविक रूपमा शक्तिराष्ट्रसँग नतिजा आफ्नो पक्षमा पार्ने क्षमता बढी हुन्छ, त्यसो भन्दैमा साना राष्ट्रले गर्नै नसक्ने होइन ।