१९.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १७०

नवीन विभास

नवीन विभासका लेखहरु :

जब देउचन कामीले किने राजाको घर

कसैले मकै भरिएको फुङ्ङा बोकेका छन् त अर्काले पानी भरिएको लोट्टे । कसैले बलेको बत्ती बोकेका छन्, अर्काले दुबो–पाती । बाँकी कसैको कुममा झोला छ त कसैको पिठ्युँमा कुम्लो । दर्जन हाराहारीका महिला/पुरुषका गोडा गुरुरुरु गुडेका छन्, जुन हूल ठूलीभेरीको बायाँ कोखामा थचक्क बसेको थुम्को गोतामकोट तिर्गाउँटोलबाट कालिकाटोल लाग्दै छ । हूलमा एकजना साँवला अनुहारे अधबैंसे कोट/पाइन्टमा ठाँट्टिएका छन् । बाँकी गच्छेअनुसारका नयाँ लुगामा छन् । 

५३ वर्षपछि थबाङमा नचाउरु

गाउँले जमघट भएको थबाङका अन्तिम बुढामगरको खलामा दौरी, मादल, पैजन र झ्याली गुर्कुच्ची गर्दै तन्नेरी हुल पुगेको छ । खलामा पाइला नटेक्दै तिनीहरू चौदिशा भाक्छन्, सिमेभूमे स्मरण गर्छन् । खलामा गोलो घेरा बनाउँदै गुरुको पाउ ढोग्छन् । राम्चेघुम्चेमाझ खासखुस सुरु हुन्छ, ‘गुरुमान चाला ।’ राम्चेघुम्चे अर्थात् दर्शक ।

रोल्पाली ‘दिदीबहिनी खेती’ को सम्झनामा

उत्तरी रोल्पा जैपामा भुइँ उज्यालो बसेपछि जेईले तीतेपातीको आठ/दसवटा मुर टिपिन् । नाकमा झुन्डिएको सुनको बुलाकीमा पाती मुर छुवाइन् । त्यसलाई मकैको बीउमा राखिन् । तलमाथि चलाइन् ।

सात सय लिगलिगका सीमारेखा

हात पुग्दैन लौरा छोटो, पहरैमा सुन छ ! अर्कैलाई सम्झाने मन, आफैँ किन रुन्छ !! रोल्पा–रुकुममा खोला तर्दा, नुनहाट जाँदा, गीतैका भाकामा, मायालु डाँकामा ‘पहराको सुन हात पार्न लौरा’ सहारा लिने चलन छ । सारङ्ङे र नचारुमा हातमा लौरा लिएका ‘बड्डाहरू’ सँगै नाच्छन् । नाचमा मात्र होइन नि, ‘बड्डाहरू’ का मन बैराँगिदा पनि लौरा साथैमा हुन्छ ।

सियोले सिएको, छोट्टीले दिएको !

एक : भार भए पो घरवार २०३४ पुस १५ । करेमा पड्कँदा साँझको पाँच बजेको छ । करेमा करेरेरेककक नथामिँदै राँकुलबोटमा झलौरी झर्छ । साँझ पर्न थालेपछि करेमा बास्छ, र करेमा बास्नुलाई गाउँघरमा करेमा पड्कने भन्छन् ।

खानी गाउँको सवाइ कहानी

घुरिन्भीरको घोङ्रेरूखमा घाम लागेपछि जैपा गाउन थाल्छ । रोल्पाको सुदूर गाउँ हो जैपा । अनि घोङ्रेरूख त्यहाँको घडी । भीरको टाउकोमा घुङ्रिएको रयाजको त्यो बूढो रूखमा घाम लाग्नु नै दिनको दोपहर हुनु हो ।