उपल्लो डोल्पाको धो–तरपस्थित गाकार गुम्बाबाट ६ वर्षअघि चोरिएको शाक्यमुनि बुद्धको पुरातात्त्विक कास्यमूर्ति बेइजिङको निजी ग्यालरी ‘चाइना गार्जियन अक्सन’ मा लिलामीमा राखिएको समाचार सार्वजनिक भएसँगै डोल्पाबाट दर्जनौं सम्पदा हराएको खुल्न थालेका छन् ।

अमेरिकी प्रतिष्ठित फिल्म निर्माता माइकल फिलिप्सले आफ्नो संग्रहमा रहेको बुङमतीस्थित मच्छिन्द्र बहालमा रहेको पुरातात्विक बुद्ध प्रतिमा (स्टेन्डिङ बुद्ध) नेपाल फर्काउने भएका छन् । चोरी भएको झण्डै आधा शताब्दीपछि गत साता फिलिप्सको निजी संकलनमा फेला परेको समाचार सार्वजनिक भएपछि यो प्रतिमा घरफिर्तीको पहल सुरु भएको थियो ।

उसबेला गोला गाउँ पुग्ने सजिलो बाटो थिएन । गाउँमा बिजुली वा रेडियो, टीभी केही थिएन । सीमापारिको तिब्बती बजारमा नुनतेल, उन, जडीबुटी वा चौंरीको व्यापार गर्न पाउनुलाई नै सबैले अहोभाग्य ठानिरहन्थे ।

बुङमतीको मच्छिन्द्र बहालमा रहेको एक पुरातात्त्विक बुद्ध प्रतिमा चोरी भएको झन्डै आधा शताब्दीपछि अमेरिकी एक जना प्रतिष्ठित फिल्म निर्माता माइकल फिलिप्सको निजी संकलनमा फेला परेको छ । छैटौं शताब्दीको सिर्जना मानिने ‘उभिएका बुद्ध’ २०२५ सालपछि मच्छिन्द्र बहालबाट चोरिएको बारे बुङमतीवासीले प्रहरी–प्रशासनमा जानकारी गराएका थिए ।

तीन पटकको नापीमा सरकारी (पर्ती) जमिन भनेर प्रमाणित गरिएको काठमाडौं महानगरपालिका–४, बाँसबारीको ६ रोपनी जमिन एकाएक व्यक्तिका नाममा हक कायम गरिएको छ ।

फ्रान्सको पेरिसस्थित अन्तर्राष्ट्रिय कला-सम्पदा लिलामी गृह ‘बोनह्याम्स’ले लिलामीमा राखेको दिपंकर बुद्धको काठले बनेको टाउको प्रतिमा ललितपुर, च्यासलस्थित सप्तपुर महाविहारबाट २५ वर्षअघि चोरिएको प्रमाणित भएको छ ।

एक साताअघि मात्रै ३ वर्षीया छोरीको जन्मदिनमा शुभेच्छा सुनाउँदै ‘यसै महिनाभित्र घर आउँछु’ भनेर कतारको दोहाबाट खुसीको समाचार सुनाइरहेका कैलालीको शंकरपुरका ३७ वर्षीय गंगाधर नेपाल शुक्रबार बिहान चिसो बाकसमा काठमाडौं आइपुगे । 

फ्रान्सको पेरिसस्थित अन्तर्राष्ट्रिय कला–सम्पदा लिलामी गृह ‘बोनह्याम्स’ ले नेपालबाट लगिएका चौधौं शताब्दीदेखिका चार सम्पदा लिलाम बिक्रीमा राखेको छ । बेलायतमा मुख्यालय रहेको ‘बोनह्याम्स’ले पेरिस शाखाबाट जारी गरेको सूचनामा नेपाल, मंगोलिया र तिब्बतबाट लगिएका दुई दर्जनभन्दा बढी सम्पदा लिलामीमा राखिएको छ ।

केन्द्रको योजनामा एक दशकअघि सुरु भएको र प्रदेश सरकारले अघि बढाएको नयाँ सहर बसाल्ने आकर्षक कार्यक्रममा पूर्वको वसन्तपुर (तेह्रथुम) पनि समेटिएको छ, जहाँ सर्तअनुसार जनसंख्या बढाउनुपर्ने र शिक्षा, स्वास्थ्यको पहुँच दोब्बर तुल्याउनुपर्नेसहितका लक्ष्य छ ।

कोसीका पहाडी जिल्लाहरूको मूल ढोका र तराईको संगमस्थलमा पर्छ, चतरा बजार । मुख्य गरी भोजपुर, धनकुटा र उदयपुरबाट नुनतेल, लत्ताकपडा किन्नका लागि सर्वसाधारण आउने गरेका थिए । प्राकृतिक रूपमा सुन्दर र चर्चित सहर भएका कारण चतरा बसाइँसराइको प्रमुख गन्तव्य बन्दै थियो ।