दुई हप्ता यता ४ सय बढी भेडा मध्यपहाडी लोकमार्गको यात्रा गरिरहेका छन् । लेकका भेडा सडकमा हिडिरहेको दृश्य यहाँ कैद गरिएको छ । रुकुम पश्चिमको मुसीकोट नगरपालिका–७ मा पर्ने वैरीदह, रिन दहमा पर्ने सडकमा दिनको दुई पटक भेडा डुल्छन् । बिहान ११ बजे चरण खोज्न जान्छन् अनि बेलुका चरेर लोकमार्ग हुँदै फर्कन्छन् । सडकमा भेडा देखिएपछि बसका यात्रुहरु पनि रमाउँछन् ।
आठबीसकोट नगरपालिका–९ राडीमा राडीज्युला शिक्षा क्याम्पस सञ्चालनमा छ । शिक्षा संकायतर्फ स्नातक तह पठनपाठन हुने क्याम्पसमा ३ सय ५० विद्यार्थी भर्ना भएका छन् । तर १५ देखि २० जना मात्र नियमित क्याम्पस आउँछन् । त्रिवेणी गाउँपालिका–२ सिम्रुतुमा ०६९ मा स्थापना गरिएको सिम्रुतु क्याम्पस सधैं सुनसानप्रायः रहन्छ । करिब ६ सय विद्यार्थी भर्ना भएको क्याम्पसमा कक्षामा नियमित उपस्थित हुने विद्यार्थीको संख्या मुस्किलले ३० हुन्छ ।
बाँफीकोट गाउँपालिका–५, काँडाका स्थानीय बर्सेनि माघ महिनामा हिमपातको अपेक्षा गर्छन् । स्थानीयले बाली सप्रियोस् भनेर होइन, यात्राका लागि हिमपातको आशा गर्ने गरेका हुन् । काँडास्थित बुडुमष्ट मन्दिरबाट गरिने यात्राका लागि हिउँ पर्नु अनिवार्य नै हुन्छ ।
मुसीकोट नगरपालिका–१, खलंगामा लामो समयदेखि अव्यवस्थित रहेको सवारी पार्किङलाई व्यवस्थित गर्न थालिएको छ । नगरपालिकाले बजारका विभिन्न ठाउँ र सडकमै गरिने पार्किङ हटाउन पहल थालेको छ ।
गाउँमै उद्योग स्थापना भएपछि मुसीकोट नगरपालिका–९ र १० का स्थानीयलाई अब मसला किन्न बजार जानुपर्ने छैन । स्थानीय महिलाले सहकारीमार्फत होलतारामै मसला उद्योग स्थापना गरी उत्पादन थालेका हुन् ।
‘खानेपानीकै लागि धेरै ज्यान खियाइयो होला,’ धनकली ओलीले भनिन्, ‘अब त त्यतिबेलाको दुःख भुल्दै गएका छौं ।’ त्रिवेणी गाउँपालिका–९ नालेचौरकी उनी डेढ वर्षअघिसम्म खानेपानी ओसार्नमै दैनिक ३ घण्टा बिताउँथिन् । चौरजहारी नगरपालिका–१४ नाउलीकी रामसरी पुनलाई पनि वस्तुभाउका लागि पानी जुटाउन ठूलो सास्ती थियो । डेढ वर्ष अघिसम्म उनी २ घण्टा हिँडेर कालाखोलाबाट खानेपानी बोक्थिन् ।
स्यार्पुताल आसपासकै क्षेत्रमा उनले ८४ वर्ष गुजारे । यो उमेरसम्म तालको अनेक आकार देख्न भ्याए । ताल फुट्ने, चारैतिरबाट पुरिने र गहिराइ घट्ने जस्ता अवस्था उनले देखिरहेका छन् । बाँफिकोट गाउँपालिका–३ का जोखु खत्रीलाई लाग्छ कि मान्छेले गर्ने अनेक क्रियाकलापले ताल मासिँदै छ ।
जाजरकोट–डोल्पा सडकअन्तर्गत रुकुम पश्चिम खण्डमा ५ वटा बेलिब्रिज निर्माण हुने भएको छ । सडक डिभिजन कार्यालय, चौरजहारीमार्फत रुकुम पश्चिमको आठबीसकोट नगरपालिका–४, छोटेबगरदेखि डोल्पा सदरमुकाम दुनैसम्म बेलिब्रिज निर्माण गर्न लागिएको हो ।
मुसीकोट नगरपालिका–१० गलमपाटीका ६८ वर्षीय दलबहादुर बुढा दंग छन् । केही दिनअघि उनको घरको मुनि भएर सडक खनियो । आश मारिसकेको योजना अघि बढेर सडक नै बनेपछि बुढा खुसी छन् ।
खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले प्रत्येक वर्ष जिल्लाका रुकुमकोट र तकसेरामा चामल आपूर्ति गर्छ । आसपासका सर्वसाधारणलाई लक्ष्य गरेर ठेक्कामार्फत यहाँ ल्याइएको चामल ठेकेदारले नै बेच्दै आएका छन् ।
