दिनमान गुर्मछान

१० वर्षे युद्धले नेपाली मन, मुटुलाई छियाछिया पारेपछि नागरिकको दुःख र पीडाले स्थापित भएको हो– नेपाल गणतान्त्रिक मुलुक । जतिबेला युद्ध चलेको थियो, आम नागरिकको मानसिकता नै युद्धले गाँजेको थियो । यही युद्ध–काललाई उपन्यासमा लेखेका छन्, आख्यानकार भानु बोखिमले । हालै प्रकाशित उपन्यास ‘गोधूलि गीत’ त्यही कालखण्डको एक चित्र हो । उपन्यास नेपाली नागरिकले विगतमा भोगेको एक कालखण्डको कथा हो, जतिबेला नेपालीलाई दुई धारमा मात्रै चिनाइन्थ्यो– कि माओवादी कि सरकारपक्षका मान्छे वा सुराकी ।

आकर्षण पनि बनिदिँदोरहेछ– नाम । भन्न त भन्छन् मान्छेहरू– नाममा के छ र ? तर, त्यो भन्नेहरू नै नामको पछि दौडिरहेका हुन्छन् । आख्यानकार शिवप्रकाशको उपन्यासको सन्दर्भमा पनि भन्न सकिन्छ– नामै काफी छ । यसअघि पनि शब्दकोशमै नभएको शब्द शीर्षकमा प्रयोग गरेर उनका दुई कथासंग्रह छापिएका छन् ।

समर लभ’ ले तानिएका पाठक ‘साया’, ‘मनसुन’ सम्म आइपुग्दा प्रेमले दिक्क भइसकेका थिए । दिक्दारीले भागिसकेका पाठकलाई फेरि आफ्नै पोल्टामा पार्न सफल भए लेखक सुबिन भट्टराई उपन्यास ‘इजोरिया’ मार्फत । साहित्यको बजार तताएको उपन्यासले मलाई एक हप्तासम्म जनकपुरतिरै पुर्‍यायो । प्रेम कथालाई विषय बनाइरहने सुबिन यसपटक फरक विषय प्रवेश गरे, फरक भूगोलमा पनि ।

जंगमको छोरो बेपत्ता भएको बीस वर्ष पुगिसक्यो !