रामप्रसाद धिताल

रामप्रसाद धितालका लेखहरु :

विद्युत् विधेयकले गर्नुपर्ने सम्बोधन

देशको समृद्धिका लागि गुणस्तरीय, भरपर्दो, सर्वसुलभ र सुरक्षित विद्युत् आपूर्ति जरुरी हुन्छ । प्रतिव्यक्ति ऊर्जा खपतलाई कुनै पनि देशको समृद्धिको एउटा प्रमुख सूचकका रूपमा लिइन्छ ।

नेपालमा बिजुलीको थोक बजार

उपभोक्तासम्म पुग्नुअगाडि बिजुली किन–बेच हुने बजारलाई विद्युत्को थोक बजार भनिन्छ । अन्तर्राष्ट्रिय उदाहरणहरू हेर्ने हो भने, सामान्यतया यस्तो बजारमा विद्युत् उत्पादक र विद्युत् वितरकको बीचमा एक ‘ट्रेडर’ को पनि संलग्नता हुन्छ, जसको माध्यमबाट बिजुली खरिद वा बिक्री हुन्छ ।

बिजुली कसरी सस्तो बनाउने ?

जलविद्युत् विकासको ११० वर्षको इतिहास बनाएको नेपालमा हाल सरकारी र निजी क्षेत्रबाट गरी करिब २ हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन भइरहेको छ । देशमा जलस्रोत उपभोगका सन्दर्भमा क्रमिक रूपमा प्रगति भए पनि सस्तो, गुणस्तरीय एवम् भरपर्दो बिजुली उपभोग गर्ने जनताको चाहना पूरा हुन सकेको छैन । मूलतः अधिकांश नेपालीको न्यून क्रयशक्ति एवम् अन्य सामाजिक–आर्थिक कारणले गर्दा बिजुलीको गुणस्तर तथा विश्वसनीयताभन्दा पनि महसुल नै नेपालीमाझ अधिक चासोको विषय बनिरहेकै छ । नेपाली विद्युत् क्षेत्रको संरचना हेर्दा महसुल घटाउन अहिलेको स्थितिमा तीन मुख्य सुधार गर्नुपर्छ ।