जातीय पहिचानबारे एउटा सान्दर्भिक प्रसंग छ । एक जना प्रजाले बादशाह अकबरलाई चुनौती दिए, ‘सरकार मेरो पहिचान खुलाइदिनुपर्यो ।’ बादशाहले उनको पहिचान खुलाउन मन्त्रीहरूलाई निर्देशन दिए । मन्त्रीहरूले ती प्रजाको पहिचानबारे खोतल्न अनेक भाषामा प्रश्न गरे । ती प्रजा भारतमा बोलिने सबै भाषा बोल्न सक्थे ।
बाँकेको नरैनापुरमा खाद्यान्न अभाव भएको छ । घरमा मौज्दात खाद्यान्न सकिएको भन्दै स्थानीय बासिन्दा पालिका कार्यालय धाउन थालेका छन् । नरैनापुरमा यस वर्ष कुल खेतीयोग्य जमिनको १५ प्रतिशत मात्र रोपाइँ भएको थियो ।
नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका र कोहलपुर नगरपालिकामा सरकारी जग्गा र सडक क्षेत्रमा अतिक्रमण गरी ठूल्ठूला संरचना निर्माण गरिएको छ । अतिक्रमण गरिएका स्थानमा ठूला संरचना निर्माण भइसकेकाले हटाउन अप्ठ्यारो भएको पालिकाले जनाएका छन् ।
कमैया परिवारका लागि वर्ष दिनभरि एउटै मालिक हुन्थे । मुक्तिपछि भने दैनिक मालिक खोज्नुपर्ने बाध्यता छ । सरकारले २०५७ साउन २ मा कमैया मुक्ति घोषणा गरे पनि पुनःस्थापनामा ध्यान नदिँदा उनीहरूको दैनिकी नीरस छ ।
बबई सिँचाइ आयोजनाको सहायक नहर किसानको खेतखेतमा पुगेको छ । तर, रोपाइँ गर्ने समयमा नहरमा पानी नबग्दा किसान आक्रोशित बनेका छन् । किसानहरू ट्युबवेल, खल्डाखुल्डीको पानीले जेनतेन रोपाइँ गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् । खेत काटेर नहर बनाउन दिए पनि रोपाइँ गर्ने बेला सिँचाइ गर्न नपाएपछि किसान आक्रोशित बनेका हुन् ।
सीमावर्ती क्षेत्रका नेपाली किसान महँगो मूल्यमा उपलब्ध हुने भारतीय विकासे (हाइब्रिड) धानको बीउप्रति आकर्षण भएका बेला सीमापारिका किसानको रोजाइमा भने यहाँका रैथाने धान पर्ने गरेको पाइएको छ । नेपाली बीउ सस्तोमा पाइने र बाली वैज्ञानिकले प्रमाणित गरेकाले भारतीयको रोजाइमा परेको विज्ञहरू बताउँछन् ।
एक दशकअघिसम्म नेपालगन्ज उपमहानगरका विभिन्न स्थानमा पिउने पानीका सार्वजनिक धारा थिए । बटुवा, मजदुर र सर्वसाधारण प्यास लागेका बेला तिर्खा मेटाउँथे । सडक चौडा गर्ने क्रममा सार्वजनिक धारा भत्काइएपछि नेपालगन्जमा मजदुर र बटुवालाई प्यास मेटाउन सकस हुने गरेको छ । अहिले चर्को गर्मीमा रिक्सा चालकलगायत मजदुरलाई पिउने पानीको अभाव हुँदा कष्ट झेल्नु परेको छ ।
उनीहरूबीच सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत चिनजान भयो । मित्रता झाँगिँदै गएपछि दैनिकजसो ‘भिडियो च्याट’ हुन्थ्यो । बाँकेको राप्ती सोनारीकी १६ वर्षीया किशोरी र बैजनाथ गाउँपालिका–८, झिँगौराका हेमराज थारूबीच सामाजिक सञ्जालबाट ‘प्रेम’ गाँसिएको थियो । त्यही प्रेमको बदलामा किशोरीले ठूलो पीडा भोग्नुपरेको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशका केही जिल्लामा गठबन्धनमा आबद्ध दलले एक्लाएक्लै चुनावमा भिड्ने तयारी थालेका छन् । पटक–पटक छलफलमा बसे पनि सत्ता गठबन्धनमा आबद्ध दलबीच सहमति जुट्न नसकेपछि उनीहरू एक्लाएक्लै स्थानीय तह निर्वाचनमा जाने तयारीमा लागेका हुन् । खास गरी सहमति जुट्न नसकेका जिल्लामा नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, जनता समाजवादी पार्टी र राष्ट्रिय जनमोर्चा क्रियाशील छन् ।
स्थानीय तहको निर्वाचन नजिकिंदै गर्दा राजनीतिक दलका नेताहरूबीच उम्मेदवार बन्ने प्रतिस्पर्धा चलेको छ । वडा सदस्यदेखि पालिका प्रमुखहरूमा सर्वसम्मत उम्मेदवार बनाउन दलहरूलाई हम्मेहम्मे परेको छ । एउटा वडाध्यक्षका लागि दर्जन बढीले दाबी गरिरहेका छन् । कतिपय दलका नेताहरूले स्वस्फूर्त रूपमा सामाजिक सन्जालमा उम्मेदवारी घोषणा गरिसकेका छन् ।