सन् १९७० मा आजकै दिन : लिबियामा गद्दाफी शासन

१९४२ को जुन ७ मा जन्मिएका गद्दाफी १८ वर्षको उमेरमा सेनामा भर्ती भएका थिए । साम्यवाद र पुँजीवादलाई समायोजन गरेर आफ्नो छुट्टै दर्शन बनाएका गद्दाफीले आफू राजाहरूको पनि राजा भएको बताउँथे । क्रान्तिकारी राष्ट्रवादीको छविसँगै शासन सत्तामा पुगेका गद्दाफीले शासन शैलीकै कारण ‘सन्काहा’ र ‘बौलाहा’को विशेषण पाएका थिए ।

उनको शासनशैली मन नपराए पनि नागरिकहरू विरोधमा बोल्न डराउँथे । तर २०११ को सुरुआतमा ट्युनिसिया र इजिप्टमा भएका सरकारविरोधी प्रदर्शनपछि भने लिवियाली नागरिक सडकमा उत्रिएका थिए । त्यसको ६ महिनामै सत्ता छाडेर भाग्न बाध्य भएका गद्दाफी दुई महिनापछि मारिएका थिए ।

विद्रोही फौजले लिबियाको राजधानी त्रिपोलीस्थित उनको घर नियन्त्रणमा लिएसँगै उनको चार दशक लामो शासन २०११ को अगस्ट २३ मा अन्त्य भएको थियो । त्यसपछि फरार उनी करिब दुई महिनापछि गृहनगर सिर्तमा भएको युद्धमा मारिएका थिए । २०११ को अक्टोबरमा नेटो र राष्ट्रिय अन्तरिम परिषद्का सेनाले सहरमा गरेको आक्रमणमा उनी मारिएका थिए ।