पीसीआर परीक्षणको नमुना संकलन विधि फरक पर्दा नतिजामा भिन्‍नता : अध्ययन

पुस १८, २०७७बुनु थारु

काठमाडौँ — कोभिड १९ को पीसीआर परीक्षणको नमुना संकलन विधिमा फरक पर्दा पनि नतिजामा भिन्नता देखिएको एक अध्ययनले देखाएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको समन्वयमा स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषदले गरेको कोभिड १९ डायग्नोस्टिक ल्याबहरुको मूल्यांकन अध्ययनमा यस्तो नतिजा देखिएको हो ।

पीसीआर परीक्षणको नमुना संकलन विधि फरक पर्दा नतिजामा भिन्‍नता : अध्ययन

परिषदका सदस्य सचिव डा. प्रदीप ज्ञवालीले कुनै अस्पताल/प्रयोगशालाहरुले नाक र कसैले मुखबाट स्वाब लिने गरेकाले पनि रिपोर्टमा भिन्नता आएको अध्ययनमा देखिएको बताए । उनले भने, ‘नाकबाट स्बाब संकलनका आवश्यक तालिम प्राप्त गरेको हुनुपर्छ यो राम्ररी गरेको पाइएको छैन ।’

अध्ययन नेपालको ६४ वटा प्रयोगशालामा गरिएको थियो जसमा ४३ वटा सरकारी क्षेत्रका प्रयोगशाला समावेश थियो भने २१ वटा निजी क्षेत्रका प्रयोगशालाहरु समावेश थिए । हालसम्म नेपालमा कोरोनाको पीसीआर परीक्षणका लागि ८१ वटा प्रयोगशालाहरु बनिसकेका छन् जसमा ४६ वटा सरकारी तथा ३५ वटा निजी क्षेत्रका रहेका छन् ।

परिषदको अध्ययनमा कोभिडको पीसीआर परीक्षणका लागि बनाइएका प्रयोगशालाहरुमा परीक्षणका लागि औसत मात्रामा प्रविधि, लजिस्टिक म्यानेजमेन्ट सिस्टम रहेको पाएको छ । त्यसैगरी प्रयोगशालाहरुमा तालिमप्राप्त दक्ष जनशक्ति (माइक्रोबायोलोजिस्ट/मोलिक्युलर बायोलोजिस्ट) को कमी भएको पाइयो भने परीक्षणका लागि ल्याबहरु पनि सोही अनुसार निर्माण गरेको पाइएन ।

अध्ययनले दीर्घकालीन रुपमा ती प्रयोगशालाहरु सञ्चालन गर्न जनशक्ति र स्रोत साधन अपुग देखिएको बताउँदै अरु संक्रामक रोगका लागि पनि परीक्षणका लागि आवश्यक पर्ने रिएजेन्टहरुको पनि सप्लाइको समस्या देखाएको छ । अक्टुबरदेखि नोभेम्बरसम्म गरिएको यस अध्ययनले प्रयोगशालाहरुमा बायोसेफ्टी, फस्ट एड किट्स, फोहोरमैला व्यवस्थापनमा कमीकमजोरी देखिएको निष्कर्ष निकालेको छ ।

धेरै प्रयोगशलामामा पोस्ट टेस्ट रिजल्ट भ्यालिडेसन सिस्टम भएको पाइएन जसले गर्दा खेरि फल्स पोजिटिभ /नेगेटिभको भेरिफिकेसन गर्न समस्या भएको देखिएको अध्ययनले बताउँछ ।

५० प्रतिशत प्रयोगशालाहरुमा राम्रा पूर्वाधार तथा सेवा रहेका छन् जसमा निजी क्षेत्रका अझै बढी रहेका छन् । कोरोना महमारीको बेला आकस्मिक रुपमा परीक्षणका लागि बनाइएका ल्याबहरुमा सबै सुविधा नपुगेका हुन सक्ने अध्ययनको निर्क्यौल छ ।

धेरै जसो प्रयोगशालाहरुमा पहिलाकै पूर्वाधार प्रयोग गरेर सीमित ठाउँ परीक्षणका लागि छुट्याएर बनाइएको छ । त्यसैगरी केही प्रयोगशाला अन्तराष्ट्रिय मापदण्ड पूरा गर्न नसकेको पाइएको छ । ८० प्रतिशत प्रयोगशालाहरुले बायोसेफ्ट्टी क्याबिनेट राखेका छन् । १८ प्रतिशत सरकारी प्रयोगशाला तथा २३ प्रतिशत निजी प्रयोगशालामा नेगेटिभ प्रेसर रुमको निर्माण गरिएको पाइएको थियो ।

प्रयोगशालाहरुमा पीपीइको उपलब्धता भने पर्याप्त मात्रामा पाइएको छ । धेरै प्रयोगशालाहरुले अस्थायी रुपमा जनशक्ति ल्याएको र एकदम कम समयमा उनीहरलाई तालिम दिइएर काममा लगाइएको पाइएको छ । त्यसैगरी रिएजेन्टको उत्पादनकर्ता र किटको भिन्नताले पनि कहिलेकाही अनेपक्षित नतिजा दिएको अध्ययनले देखाएको छ ।

अध्ययनले यी समस्याहरु सामाधान गर्नका लागि दीर्घकालीन सोच लिएर प्रयोगशालामा लगानी गर्नुपर्ने , दक्ष जनशक्ति विशेषतः माइक्रोबायोलोजिस्ट राख्नुपर्ने र वार्षिक रुपमा स्टाफहरुलाई तालिम दिनुपर्ने तथा मेशिनहरु मर्मत सम्भार गरिराख्नुपर्ने निष्कर्ष निकालेको छ ।

कोभिड १९ को पीसीआर परीक्षणको नमूना संकलन विधिमा फरक पर्दा पनि नतिजामा भिन्नता देखिएको एक अध्ययनले देखाएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको समन्वयमा स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषदले गरेको कोभिड १९ डायग्नोस्टिक ल्याबहरुको मूल्यांकन अध्ययनमा यस्तो नतिजा देखिएको हो ।

अध्ययन नेपालको ६४ वटा प्रयोगशालामा गरिएको थियो जसमा ४७ वटा सरकारी क्षेत्रका प्रयोगशाला समावेश थियो भने २१ वटा निजी क्षेत्रका प्रयोगशालाहरु समावेश थिए । हालसम्म नेपालमा कोरोनाको पीसीआर परीक्षणका लागि ८१ वटा प्रयोगशालाहरु बनिसकेका छन् जसमा ४६ वटा सरकारी तथा ३५ वटा निजी क्षेत्रका रहेका छन् ।

धेरै प्रयोगशलामामा पोस्ट टेस्ट रिजल्ट भ्यालिडेसन सिस्टम भएको पाइएन जसले गर्दा खेरि फल्स पोजिटिभ /नेगेटिभको भेरिफेकन गर्न समस्या भएको देखिएको अध्ययनले बताउँछ ।

धेरै जसो प्रयोगशालाहरुमा पहिलाकै पूर्वाधार प्रयोग गरेर सीमित ठाउँ परीक्षणका लागि छुट्याएर बनाइएको छ । त्यसैगरी केही प्रयोगशाला अन्तराष्ट्रिय मापदण्ड पूरा गर्न नसकेको पाइएको छ । ८० प्रतिशत प्रयोगशालाहरुले बायोसेफट्टी क्याबिनेट राखेका छन् । १८ प्रतिशत सरकारी प्रयोगशाला तथा २३ प्रतिशत निजी प्रयोगशालामा नेगेटिभ प्रेसर रुमको निर्माण गरिएको पाइएको थियो ।

प्रयोगशालाहरुमा पीपीईको उपलब्धता भने पर्याप्त मात्रामा पाइएको छ । धेरै प्रयोगशालाहरुले अस्थायी रुपमा जनशक्ति ल्याएको र एकदम कम समयमा उनीहरुलाई तालिम दिएर काममा लगाइएको पाइएको छ । त्यसैगरी रिएजेन्टको उत्पादनकर्ता र किटको भिन्नताले पनि कहिलेकाहीँ अनेपक्षित नतिजा दिएको अध्ययनले देखाएको छ ।

प्रकाशित : पुस १८, २०७७ १३:५५

प्रतिक्रिया