कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६१

गाउँमा पालना भएन लकडाउन

सहरबजारका बासिन्दा घरघरमै बसेका बेला गाउँमा किसानलाई चैते धान रोपाइँको चटारो छ । विदेशबाट फर्किएकाहरू निस्फिक्री गाउँघरमा डुलिरहेका छन् ।

पोखरा — कोरोना संक्रमणको जोखिम रोक्न सरकारले मंगलबारदेखि गरेको लकडाउन सहरमा प्रभावकारी देखिए पनि ग्रामीण क्षेत्रमा भने कुनै प्रभाव परेको छैन । विदेशबाट फर्किएकाहरु बेरोकटोक गाउँघरमा घुमिरहेका छन् ।

गाउँमा पालना भएन लकडाउन

पर्वत सदरमुकाम कुश्मा बजार पूर्वको गाउँमा बुधबार साँझ लक्ष्मी, सीता र सरु पौडेल डोकोमा मल ओसार्दै थिए । एकै परिवारका उनीहरुले मास्कसमेत लगाएका थिएनन् । ‘कोरोना सहर बजारमा बस्नेलाई लाग्ने हो,’ लक्ष्मीले भनिन्, ‘हामीले काम गर्नैपर्‍यो । यहाँ लकडाउन–सकडाउन छैन ।’


पर्वतका सबैजसो गाउँका बासिन्दा घरबाहिर निस्किने, विदेशबाट फर्केकाको सम्पर्कमा रहने क्रम घटेको छैन । गाउँका अधिकांश सर्वसाधारण अघिपछिजस्तै खेतबारी र वरपरका चिया पसलमा भेला हुने गरेका देखिन्छन् । गाउँमा सर्वसाधारणले आफ्नो दैनिकीमा कत्ति पनि परिवर्तन गरेका छैनन् ।


स्थानीय तहले गरेको सर्वेक्षणअनुसार दुई सातायता विभिन्न गाउँमा कोरोना प्रभावित मुलुकबाट आएकाको संख्या डेढ सय जनाभन्दा बढी छ । विदेशबाट फर्किएकाहरू बजार क्षेत्रभन्दा गाउँमा धेरै छन् । तर, उनीहरु सरकारले भनेजस्तो ‘होम क्वारेन्टाइन’ मा बस्नुको सट्टा गाउँमा छरछिमेक र साथीभाई भेट्नमै व्यस्त छन् ।


पर्वतको कुश्मा नगरपालिका–९ मा निर्धक्कसाथ खेतमा काम गर्दै गरेका महिला । तस्बिर : अगन्धर तिवारी/कान्तिपुर


बिहादी–३ रानीपानीका शिक्षक रामप्रसाद पराजुलीका अनुसार गाउँमा हुने खेतीपाती तथा विकास निर्माणका काम रोकिएका छैनन् । कतिपयले प्रहरीको आँखा छलेर सवारीसाधनसमेत चलाएको उनले बताए । ‘यता केही प्रभाव छैन,’ उनले भने, ‘लुकीछिपी जिप मोटरसाइकल चलेकै छन् ।’ बजार क्षेत्रमा लकडाउन प्रभावकारी बनाउन सशस्त्र प्रहरी र सेनाले समेत गस्ती गरिरहेका छन् । लकडाउन उल्लंघन गर्ने तीन जनालाई कारवाही पनि गरिएको छ ।


खेतीपातीमा रमाउँदै किसान

तनहुँका किसानलाई भने यतिबेला चैते धान रोप्ने चटारो छ । लकडाउनको असर ग्रामीण क्षेत्र र किसानमा परेको छैन । किसान धान रोप्न खेतखेतमा पुगेका छन् । म्याग्दे–२ माथिल्लो गुणादीका विष्णुबहादुर थापामगरले गाउँमा कुनै त्रास नभएको बताए । उनले भने, ‘आज काम नगरे भोलि खान पाइँदैन । खेत रोपिसकेपछि हामी पनि घरमै बसौँला भनेर रोपाइँमा जुटेका छौँ ।’ खेताला अभाव भएका बेला कोरोना संक्रमणको त्रासले सहरबाट युवायुवती गाउँ फर्किएका कारण खेती लगाउन सहज भएको किसानहरु बताउँछन् ।


पोखरामा व्यवसाय गर्दै आएका स्याङ्जाको बिरुवा गाउँपालिका–६ चिन्नेबासका देवेन्द्र लम्साल यतिबेला घरको काममा व्यस्त छन् । उनी गाउमा कोरोनाबारे सचेतना फैलाउने साथै बाँझो जमिनलाई खनजोत गरि खेतीयोग्य बनाउनमा लागेका छन् । ‘फुर्सद निकालेर व्यस्त हुदाँ पुस्तक पनि पढ्ने गरेको छु,’ उनले भने, ‘आफू सचेत रहनुपर्छ तर, डराउनु हुँदैन ।’


सहरबाट गाउँ फिर्नेको संख्या बढ्दो छ । यो मकै छर्ने, चैते धान रोप्ने समय हो । लकडाउनले सहर सुनसान भए पनि गाउँ चहलपहल छ । पुतलीबजार–८ कोल्माका डिलकुमार भुजेलले पनि यतिबेला गाउँमा रहेर घरायसी काममा व्यस्त रहेको बताए ।


होमस्टे सञ्चालन गरे ५० हजार जरिवाना

लमजुङको स्मार्ट भिलेज घलेगाउँबासीले होमस्टेमा पर्यटक राखे ५० हजारसम्म जरिवाना तोकेका छन् । पर्यटन व्यवस्थापन समितिले गाउँ आएका पर्यटकलाई फर्काउनुपर्ने र अटेर गरेर होमस्टेमा राखेमा २० हजारदेखि ५० हजारसम्म जरिवाना तोकेको हो ।

लकडाउनका बेला सहरमा समय बिताउन गाह्रो भएको भन्दै केही व्यक्ति जिप र मोटरसाइकल चढेर बुधबार घलेगाउ पुगेका थिए । उनीहरुलाई फिर्ता पठाएर वैशाख १ सम्म कोही पर्यटक नराख्न उर्दी गरिएको र जरिवाना तोकेको समिति अध्यक्ष प्रेम घलेले बताए । छिमेकी गाउँमासमेत आवतजावतमा रोक लगाइएको छ ।


अत्यावश्यक सामान किन्न घेरा

बागलुङमा दैनिक उपभोग्य वस्तु खरिद बिक्रीका लागि पसलमा सोझै नजाने, भीड नगर्ने गरी सामान किन्ने व्यवस्थापन मिलाउन पसल अगाडि रेखांकन गरिएको छ । एउटा पसलमा बढीमा चार जनासम्म जान सक्ने गरी रेखा र घेरा बनाइएको हो । ग्राहकले घेरामा बसेर सामान माग्नुपर्नेछ ।


बागलुङ उद्योग वाणिज्य संघको सहयोगमा प्रशासन र प्रहरीले घेरा बनाएका हुन् । ‘तोकिएको स्थानमा बसेर सामान माग्ने र दिने व्यवस्था गरिएको छ,’ प्रहरी उपरीक्षक नवराज भट्टले भने, ‘लकडाउन कडाइका लागि हो ।’

दिनभर प्रहरी र सेनाले बजारमा गस्ती गरिरहेका छन् । लकडाउनको प्रभाव बागलुङका ग्रामीण क्षेत्रमा पनि परेको छ । सुरक्षा निकायसँगै स्थानीय तहले क्वारेन्टाइनको व्यवस्थापन गरिरहेका छन् ।


मजदुरलाई सामग्री वितरण

बागलुङको काठेखोला गाउँपालिकाले मजदुर परिवारलाई खाद्यान्न सहयोग गरेको छ । ज्यालामजदुरी गरी जीविकोपार्जन गर्दै आएकालाई सहयोग गरिएको अध्यक्ष अमर थापाले बताए । ‘पहिलो चरणमा १३ परिवारलाई २५ केजी चामल, २ केजी नुन र ३ केजी दाल दिइयो,’ थापाले भने । पूर्वी नवलरासीका सबै आठ स्थानीय तहले विदेशबाट फर्किएकाको विवरण संकलन सुरु गरेका छन् ।

प्रकाशित : चैत्र १४, २०७६ ०७:५१
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?