खाडीमा नेपाली कामदारले पाए खोप

खाडीका ६ देशमध्ये ओमानमा मात्रै कामदारले खोप लगाएको शुल्क तिर्नुपर्छ । नेपाली कामदारको बाहुल्य रहेका साउदी अरब, कतार, संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई), बहराइन र कुवेतले भने खोप नि:शुल्क दिएका छन् । साउदीका लागि नेपाली राजदूत महेन्द्रसिंह राजपुतका अनुसार त्यहाँको सरकारले नागरिक र आप्रवासीबीच विभेद गरेको छैन । ‘उमेरअनुसार खोपमा प्राथमिकता दिइएको छ । त्यसमा नागरिक र आप्रवासी कामदारबीच समान मापदण्ड तय गरिएको छ । गैरकानुनी हैसियत भएका कामदारले पनि खोप लगाउन पाएका छन्,’ उनले भने ।

साउदीले हरेक दिन एक लाख जनालाई खोप लगाउने लक्ष्य राखेको छ । हालसम्म १ करोड ५१ लाख जनाले खोप लगाइसकेका छन् । एक वर्षभित्र कुल जनसंख्याको ७० प्रतिशतलाई खोप लगाउने लक्ष्य लिएको साउदीमा ३ लाख २५ हजार नेपाली छन् । गैरआवासीय नेपाली संघ साउदीका उपाध्यक्ष विशाल श्रेष्ठका अनुसार अधिकांश नेपाली कामदारले खोप लगाइसकेको बताए । ‘कामदारलाई अगस्टसम्म खोप लगाउन भनिसकेको छ । खोप नलगाएका व्यक्तिले कतिपय स्थानमा जान नपाउने नीति छ,’ उनले भने, ‘परिस्थिति हेरेर खोप नलगाएका व्यक्ति जथाभावी हिँडेको भेटिएमा जरिवानादेखि डिपोर्ट गरिने सूचनाहरू जारी गरिएको छ ।’ उनका अनुसार खोप केन्द्रमा पनि कामदारको भीड देखिएको छ ।

साउदीमा परिवारसहित बसोबास गर्ने स्याङ्जाकी यस्मिन बेगम सैयदले छोरीसहित खोप लगाएको बताइन् । ‘मेरी छोरी १९ वर्षकी भइन् । उसले पनि खोपको सुविधा पाइन्,’ उनले भनिन्, ‘नेपाली परिवार सबैले लगाइसके । खोप लगाएपछि मात्रै मलहरूमा जान पाउने सुविधा छ ।’

कतारका लागि नेपाली राजदूत नारदनाथ भारद्वाजले कतारमा पनि कामदारहरू प्राथमिकतामा परेको बताए । कतारमा ४०.५ प्रतिशतले खोपको पूरा मात्रा लगाइसकेका छन् । ‘३० वर्षमाथिका कामदारलाई खोप लगाउनका लागि खोप केन्द्रले बोलाइरहेका छन्,’ उनले भने, ‘खोप लगाउन कसैले रकम तिर्नुपर्दैन ।’ कतारमा २० वर्षदेखि कार्यरत छविलाल भट्टराईले बजार क्षेत्रमा कार्यरत कामदारका लागि खोप अनिवार्य भएको बताए । ‘हामीले त सहजै र सुलभ रूपमा खोप लगाउन पायौं । साथीहरूले पनि लगाइसके,’ उनले भने । कतारमा ३ लाख ५० हजार नेपाली कार्यरत छन् । कतारको २८ लाख जनसंख्यामध्ये १२ प्रतिशत नेपाली कामदार छन् ।

यूएईमा पनि कुल जनसंख्याको ३९.३ प्रतिशत जनसंख्याले खोपको दुवै डोज लिइसकेका छन् । नेपाल पत्रकार महासंघ यूएईका अध्यक्ष लक्ष्मण खनालका अनुसार कम्पनीहरूले आफूसँगै भएका कामदारलाई एकैपटक खोप लगाउन लैजाने गरेको छ । ‘सुरुसुरुमा ज्येष्ठता र दक्ष कामदारले प्राथमिकता पाएका थिए । अहिले साधारण कामदारले पनि पालो पाएका छन् । कम्पनीहरूले समय लिएर आफ्ना कामदारलाई खोप केन्द्रमा लैजाने गरेको छ,’ उनले भने, ‘यसमा कामदारले रकम तिर्नुपरेको छैन ।’ उनले आफू कार्यरत कम्पनीका सबै नेपालीले खोपको पहिलो डोजको पाइसकेको बताए ।

झन्डै १५ हजार जना नेपाली कामदार रहेको ओमानमा भने विदेशी कामदारका लागि खोप नि:शुल्क गरिएको छैन । कामदार आफैंले खोपको रकम भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । जसमा अस्पतालमा भर्नाबापत ३ र खोपबापत २० रियाल गरी २३ रियाल (झन्डै ७ हजार रुपैयाँ) भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । ‘व्यक्तिगत रूपमा कामदार आफैं अस्पताल जाँदा खोप पाउने अवस्था छैन । रोजगारदातामार्फत खोप लगाउनुपर्ने अवस्था छ । ठूला कम्पनीले मात्रै खोपको प्रबन्ध गरेका छन् । विशेष गरी थोरै कामदार रहने र घरेलु कामदारले भने खोप पाउन कठिन देखिएको छ,’ गैरआवासीय नेपाली सोसल क्लब ओमानका अध्यक्ष विकल झाले भने ।

गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) का अनुसार कोरोना भाइरसका कारण पछिल्लो दुई सातामा १३ जना नेपालीको मृत्यु भएको छ । साउदी अरबमा ७, भारतमा ५, कतारमा १ जनाको ज्यान गएको हो ।