कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२०.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६४

'महापुरुष' हरिवंशको मात्र कथा होइन

फिल्म 'महापुरुष'ले एक बाको एक्लोपन र वियोगको कथा समेटेको छ । फिल्ममा हरिवंशको प्रमुख भूमिका छ ।
रीना मोक्तान

काठमाडौँ — धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ, निर्देशक प्रदीप भट्टराई 'मह जोडी'को स्कुलिङबाट हुर्केका हुन् । महकै टेलिश्रृंखलामा 'असिस्ट' गर्दै लेखन र निर्देशनमा प्रदीपले आफूलाई निखारे । पछिल्लो समय 'मह सञ्चार'को अभिन्न व्यक्ति नै बनेका छन्, प्रदीप । महको विरासतलाई जोगाइरहेको श्रेय उनलाई नै जाने गरेको छ । त्यसैले होला हरिवंश भन्ने गर्छन्,'मलाई प्रदीपको नसा-नसा सबै थाहा छ' । 

'महापुरुष' हरिवंशको मात्र कथा होइन

खासमा छायांकर गौरीशंकर ध्वजुले मह सञ्चारसँग प्रदीपको भेट गराइदिएका रहेछन् ।

'मह सञ्चारमा मोहन मैनाली भन्ने निर्देशक/कलाकार हुनुहुन्थ्यो । एकपटक उहाँ अर्कै काममा व्यस्त हुनुभयो । त्यतिबेला नै गौरीशंकरले एक जना प्रतिभाशाली केटो छ, उसलाई बोलाउनुपर्ला भन्नुभयो । हामीले बोलाउनु त भन्यौं । अनि प्रदीपसँग चिनाजान भयो,' हरिवंशले २०६०/०६१ तिरको क्षण सम्झे, 'उहाँले आफ्नो काम र व्यवहारले हामीलाई रिझाउन थाल्नुभयो । दिलिप कुमारलाई पनि निर्देशक चाहिन्थ्यो रे ! एउटा अन्तर्वार्तामा उनले भनेको मैले हेरेको थिएँ । प्रदीपले पनि हाम्रो अभिनय हेर्न थाल्नुभयो ।'

विस्तारै, महले हरेक स्क्रिप्टदेखि निर्देशनसम्मको छलफल प्रदीपसँग गर्न थाल्यो । प्रदीप महको अभिनयमा एक्सन/कट पनि गर्थे । 'हामी अभिनय गर्थ्यौं, उहाँले एक्सन/कट गरेर टेक ओके भयो कि भएन भनेर पनि सल्लाह दिन सुरु गर्नुभयो । १२/१३ वर्षसम्म सँगसँगै भएपछि प्रदीप नभई हाम्रो हातै नचल्ने भयो । हामीले सबभन्दा पहिले सम्झने नै प्रदीप हुन थाल्नुभयो,' छेउमा बसेका प्रदीपलाई हेर्दै हरिवंशले भने, 'धेरै लामो समय काम गरिसकेपछि प्रदीप हाम्रो भाइ/छोराजस्तै लाग्न थाल्यो । हाम्रो लागि मात्रै होइन परिवारकै लागि पनि प्रदीप प्यारो हुन थाल्यो । उहाँको नसा–नसा सबै थाहा छ मलाई ।'

यसरी लामो समय प्रदीपले टेलिश्रृंखलाको लेखन र निर्देशनमा पुर्‍याएको सहयोग देख्दा महलाई सधैं लाग्थ्यो, 'प्रदीपलाई कसरी पूर्णकालीन निर्देशक बनाउने होला ?'

महले पहिलोपटक टेलिश्रंखला 'लेफ्ट राइट लेफ्ट'को पूरा निर्देशनको जिम्मा प्रदीपलाई दियो । आफूले बनाउने फिल्मको निर्देशनको जिम्मा पनि प्रदीपलाई दिन चाहन्थ्यो मह । तर, त्यसैबीच प्रदीपलाई 'जात्रा'को अफर आयो । फिचर फिल्ममा प्रदीपले छलाङ मारे । 'यस्तो प्रतिभाशाली व्यक्तिलाई असिस्ट मात्रै गराउनु भएन भन्ने भइरहेको थियो । त्यसबीच मह सञ्चारले फिल्म बनाउने दाउ खोज्दै थियौं । तर, उहाँले अर्कै फिल्ममा काम गर्नुभयो । हामीले फिचर फिल्मको निर्देशक बनाउन पाएनौं,' हरिवंश सुनाउँछन्, 'फिचर फिल्ममा छलाङ मारिसकेपछि उहाँ मह सञ्चारमा मात्रै सिमित हुनु भएन । सबैतिर छाउनुभयो । हामीलाई आफ्नो घरको छोराले प्रगति गरेको देखेर गर्व लाग्यो ।'

'महापुरुष'मा हरिवंशको एक्लोपन

मह सञ्चारको फिल्म 'शत्रु गते' प्रदीपले नै निर्देशन गरेका हुन् । समीक्षात्मक हिसाबले फिल्मले खासै चर्चा पाएन । तर, प्रदीपले 'जात्रा' र 'जात्रै जात्रा'मा आफूलाई साबित गरिसकेका थिए । अहिले मह जोडीलाई लिएर प्रदीपले 'महापुरुष' निर्देशन गरेका छन् । कात्तिक ११ देखि प्रदर्शनमा आउने यो फिल्ममा हरिवंशको प्रमुख भूमिका छ । फिल्मले एक 'बा'को कथा समेटेको प्रदीप सुनाउँछन् ।

'जब महापुरुषको एक ड्राफ्ट लेख्यौं, यो चरित्रका लागि हरिवंशको विकल्प नै देखेनौं । बा भन्ने बित्तिकै सबैले बा अनुभव गर्ने अनि त्यही स्तरको अभिनय गर्न सक्ने, सँगसँगै त्यो अनुहार कमर्सियल होस् भन्ने लोभ थियो । त्यसको समिश्रणमा हरिवंश बाहेक कोही भेटेनौं,' प्रदीप भन्छन्, 'त्यो बाको चरित्र दिइरहँदा हरिवंशको वर्षौं बनेको चरित्रहरू भत्किन्छ कि भत्कँदैन भन्ने चुनौती पनि थियो ।'

'महापुरुष'को कथा सुरुमा हरिवंशलाई सुनाउन प्रदीप डराएका थिए । कारण, फिल्ममा पत्नी बितिसकेपछि एक पतिको एक्लोपनलाई समेटिएको थियो । पहिलो पत्नी मीराको मृत्युपछि हरिवंशले त्यही एक्लोपनमा बाँचेको समयको साक्षी थिए, प्रदीप । तर, जब उनले हरिवंशसँगै परिवारलाई एउटै ठाउँमा राखेर फिल्मको कथा सुनाए, सबैले मन पराए। हरिवंशले यो कथामा फिल्म बन्नुपर्छ भनिसकेपछि प्रदीप 'महापुरुष' बनाउन हौसिए । 'महापुरुष' हरिवंशकै कथामाथि बनेको त होइन । तर, हरिवंशले बाँचेको एक्लोपनलाई प्रदीपले पटकथामा घुसाएका छन् । 'मैले उहाँबाट फिल्म कति सिकेँ त्यो आफ्नो कुरा होला । तर मैले उहाँबाट जीवन धेरै सिकेको छु,' हालै पत्राकारहरूसँगको भेटमा हरिवंशको छेउमा उभिएर प्रदीपले भने, 'मैले उहाँको त्यो एक्लोपन देखेको पनि छु । त्यही प्रसंग किन ल्यायो भन्नु होला भन्ने डर थियो, फिल्मको कथा सुनाउँदा । भाउजु नहुँदाको एक-एक घटना याद छ मलाई । दाइ घरमा छिर्नै सक्नु भएको थिएन ।'

हरिवंशको त्यो एक्लोपन, वियोग सम्झँदा प्रदीपको आँखा अहिले पनि रसाउँछ । 'मान्छे बितेको घरमा तर्साउँछ भन्छन् । भाउजु बितेपछि १३ दिनसम्म त्यो घर रुँघेकै मैले हो । झपक्क निन्द्रा नआउँदासम्म सुत्न पनि सक्दिन थिएँ, सायद तर्साउँछ भन्ने मानसिकताले होला । फ्रिजको आवाज आउँदा पनि तर्सन्थेँ । एकदिन पाँच बजे बिहान कसैले ढोका ढकढकायो । म तर्सिएँ । सायद भाउजु बित्नु भएको सातौं/आठौं दिन हुँदो हो, दाइलाई एकदम गाह्रो भएछ,' आँखाभरि आँसु लिएर प्रदीपले भने, 'भाउजुले तपाईं घर नछिर्ने भनेर भन्नु भएकोले आएँ भन्नुभयो दाइले । उहाँ माथि चढ्नुभयो, बाथरुमको साबुनमा भाउजुको कपाल टाँसेको देख्नु भएछ, उहाँलाई एकदमै गाह्रो भयो ।'

बोल्दाबोल्दै प्रदीप मौन भए । त्यसपछि हरिवंशको गला अवरुद्ध भयो । उनले थपे, 'अझै पनि म त्यो ट्वाइलेटभित्र पसेको छैन । गाह्रो हुन्छ ।' उनी आफूले भोगेको त्यस्तो वियोग भएको घरको कथासँग 'महापुरुष' मिल्ने बताउँछन् ।

महापुरुष हरिवंशकै कथा भन्ने हल्ला छ नि ?

'कथाको त्यो द्वन्द्वसँग भन्दा पनि उहाँले भोग्नुभएको एक्लोपन कतै न कतै मिसाएको छु । सायद उहाँको वियोग मेरो सब-कन्ससमा कतै बसेको थियो होला । तर, यो कथाको आइडिया चितवनमा एक जना बुबाको कथा सुनेपछि आएको हो,' जवाफमा प्रदीपले भने, 'यो विषय गम्भीर छ भनेर सुरुमा अमर न्यौपानेलाई स्क्रिप्ट लेख्न लगायौं । उहाँ व्यस्त हुनुभयो । अनि मैले नै लेख्नुपर्ने भो । मलाई आफू त राम्रो लेख्छु भन्ने लाग्दै लाग्दैन । जबर्जस्ती लेख्छु म ।'

हरिवंश प्रदीपलाई अभिनय सिकाउन सक्ने निर्देशकको रुपमा व्याख्या गर्छन् । 'उहाँ स्क्रिप्टको डिटेलमा काम गर्नुहुन्छ । कतिपय निर्देशकले निर्देशन गर्न मात्र जान्दछ, कलाकारलाई अभिनय सिकाउँदैनन् । गर भन्छन्, तर गरेर देखाउँदैनन्,' उनले भने, 'तर, प्रदीप राम्रो कलाकार हुनुहुन्छ । कुनै सिरियस सिन दिनुपर्‍यो भने मेरोभन्दा पहिले उहाँको आँखामा आँसु टलपलाएको देख्छु ।'

'महापुरुष'मा प्रदीपले हरिवंशलाई ११/१२ टेक सम्म दिन लगाएका रहेछन् । प्रदीपले राम्रो टेक लिनकै लागि त्यति धेरै पटक आफूलाई अभिनय गर्न लगाएको भन्ने हरिवंशलाई थियो । त्यसैले १२ टेक दिनलाई पनि उनी हच्किएनन् ।

'काम गर्ने क्रममा मैले भर्खरका भाइहरूले बनाउनुभएका विज्ञापनमा काम गरेको छु । उनीहरू कति त नातीको उमेरको पनि हुन्छन् । उनीहरू निर्देशक भएर आइसकेपछि म उनीहरूलाई निर्देशककै सम्मान दिन्छु । तर, कतिपय समय निर्माताले छायांकन हेर्न आउँदा भइसकेको टेकलाई पनि नभएको भनेर बढी टेक लिनुहुन्छ । काम देखाउन पाइन्छ कि भनेर,' हरिवंश सुनाउँछन्, 'तर, प्रदीपले मलाई ११/१२ सम्म टेक लिनुभएको छ, महापुरुषमा । मलाई उहाँले जबर्जस्ती टेक लिएको अनुभव पटक्कै भएन । राम्रो ननिस्किएसम्म टेक लिइरहनुभयो ।'

प्रकाशित : कार्तिक ८, २०७९ १७:१०
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?