१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६०

हल सञ्चालक–फिल्मकर्मी जुहारी

हलवालाले नेपाली फिल्मलाई दोस्रो दर्जाको ठान्यो : फिल्मकर्मी
दर्शकको मागअनुसार शो वितरण गर्छौं : हलवाला
रीना मोक्तान

काठमाडौँ — प्रदर्शनको अघिल्लो दिन बिहीबार दिउँसोसम्म पनि फिल्म ‘ऐना झ्यालको पुतली’ लाई हलले ‘शो टाइम’ नदिएको भन्दै उक्त फिल्मका निर्देशक सुजित बिडारीले सामाजिक सञ्जालमार्फत आवाज उठाएपछि फेरि मल्टिप्लेक्सले गर्ने शो बाँडफाँट विवादमा तानिएको छ । हिन्दी फिल्म ‘ब्रम्हास्त्र’ को जाँचपासमा ढिलाइ भएपछि हलवालाले जाँच पास भइसकेका नेपाली फिल्मको समेत बुकिङ खुला नगरिदिएको फिल्मकर्मीले आरोप लगाएका छन् ।

हल सञ्चालक–फिल्मकर्मी जुहारी

निर्देशक बिडारीले सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा लेखेका थिए, ‘भावनात्मक कुरा गरेर सिनेमा चल्दैन । सिनेमा चल्नका लागि हलमा दर्शक पुग्नुपर्छ । अवस्था यस्तो छ कि, एउटा हिन्दी सिनेमाको सेन्सर नभएको कारण हामीले भोलि रिलिज हुँदै गरेको हाम्रो सिनेमाको सो टाइम अहिलेसम्म पाउन सकेका छैनौं ।’

सुजितको पीडा बाहिरिएसँगै चलचित्र निर्माता संघ र नेपाल चलचित्र निर्देशक समाजले ‘हलवालाको भेदभाव’ प्रति विरोध जनाउँदै विज्ञप्ति नै जारी गर्‍यो । ‘नेपाली चलचित्र प्रदर्शकबाट व्यावसायिक मर्यादालाई समेत कुल्चिएर नेपाली सिनेमाको अग्रिम बुकिङ खुला नगर्नाले हाम्रा प्रदर्शकको नेपाली चलचित्रप्रति हेर्ने नजर कस्तो रहेको छ भन्ने प्रस्ट भएको छ,’ निर्माता संघको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘यस्ताखाले गैरव्यावसायिक रवैया देखाई स्वदेशी निर्मातालाई निमोठ्ने बाटोमा लाग्नु आफैंमा खेदजनक छ । किन हाम्रा नेपाली सिनेमालाई बारम्बार हेप्न खोजिन्छ ? यसको ठोस जवाफ चलचित्र प्रदर्शक साथीहरूले दिनै पर्दछ ।’ त्यस्तै निर्देशक समाजले लेख्यो, ‘सधैंभरि नेपाली चलचित्रमाथि विदेशी फिल्मको दबाब प्रवृत्तिको हामी घोर भर्त्सना गर्दछौं,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘हाम्रो अभिभावक संस्था चलचित्र विकास बोर्डलाई पनि नेपाली चलचित्र क्षेत्रलाई नै हतोत्साहित पार्ने गैरजिम्मेवारपूर्ण कार्यहरूलाई बन्देज लगाउन अनुरोध गर्दछौं ।’

चलचित्र विकास बोर्डका सूचना अधिकारी चिरञ्जीवी गुरागाईंले ‘ब्रम्हास्त्र’ फिल्मका वितरक स्टेसन फाइभ र डीसीएनले कागजात ढिला बुझाउँदा सेन्सरको समयमा ढिलाइ भएको बताए । ‘विकास बोर्डले सेन्सर रोकेको होइन । वितरकले कागजात नल्याएसम्म त हामीले जाँचपासका लागि सिफारिस दिँदैनौं । उनीहरूकै कारणले ढिला हुने अनि दोष बोर्डलाई दिएर भएन नि,’ गुरागाईंले भने, ‘सबै कागजात आइसकेपछि मुभी कोड दियौं ।’

खासमा शो खुलाउन विकास बोर्डले सेन्सर कोड (बक्स अफिस कोड) दिन्छ । ‘ब्रम्हास्त्र’ सँगै ‘ऐना झ्यालको पुतली’ को पनि वितरण सम्हालेका प्रचण्डमान श्रेष्ठका अनुसार बुधबार नै उनीहरूले सेन्सर कोड हलवालालाई इमेल गरिदिए । हिन्दी फिल्मलाई नकुरी नेपालीका लागि सो बाँडफाँट गरिदिन आग्रहसमेत गरे । तर, हलवाला भने हिन्दी फिल्मकै सेन्सरपछि मात्र सो वितरण गर्ने पक्षमा बस्यो । हलहरूको ठूलो चेन क्यूएफएक्सबाहेकका अन्य हलले नेपाली फिल्मका लागि छिटपुट शो पनि छुट्याइदिए । तर, क्यूएफएक्सले भने ‘ब्रम्हास्त्र’ को सेन्सर पास भएपछि मात्रै सो वितरण गर्ने तयारी गर्दा नेपाली फिल्मको बुकिङ बिहीबार साँझ मात्र खुल्यो ।

‘खासमा बोर्डले सेन्सर रोक्न लगाएको रहेछ । बुधबारसम्म त हामीले सधैं फिल्मको बुकिङ खुला गरिसक्थ्यौं । त्यो गर्न सक्ने हुँदाहुँदै पनि बोर्डले हामीलाई दुःख दिनलाई ‘ब्रम्हास्त्र’ को सेन्सर रोकिदिएको हो,’ क्यूएफएक्सका भाष्कर ढुंगानाले भने, ‘हामी त शुक्रबारदेखि हल बन्द गरेर नै आन्दोलनमा जानेवाला थियौं ।’ वितरक प्रचण्डमान नेपालीसँगै हिन्दी फिल्मको कागजात पुर्‍याइदिँदा पनि बोर्डले विभिन्न बहानामा सेन्सरमा ढिलाइ गरिदिएको आरोप लगाउँछन् ।

चलचित्र संघका महासचिव एवं वितरक नरेन्द्र महर्जन भने हलवालाको आन्दोलनका कुराले ‘ऐना झ्यालको पुतली’ को बुकिङ समयमै नखुलाइएको तर्क गर्छन् । ‘खासमा हल बन्द गरेर आन्दोलन गर्ने हाम्रो छलफल थियो । त्यही भएर बुकिङ खुला नगरेको हो । छलफलपछि सोमबार हल बन्द गर्ने निर्णय गर्‍यौं,’ हल बन्द गर्ने कारण खुलाउँदै उनले भने, ‘जहिल्यै हलवालालाई नै नेपाली फिल्मकर्मीले गाली गरे, आरोप लगाए ।’ बिहीबार नै संघले सोमबार देशभरका हल बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ ।

क्यूएफएक्सले ‘ब्रम्हास्त्र’ लाई प्रारम्भिक ५७ र ‘ऐना झ्यालको पुतली’ लाई ११ शो दिएको छ । अर्को नेपाली फिल्म ‘गोर्खा ः विनिथ दि ब्रेभरी’ लाई ८ शो मात्रै छुट्याइएको छ । हलवालाले नेपाली फिल्मलाई शो वितरणमा विभेद गर्ने गरेको फिल्मकर्मीको पुरानै आरोप हो । ‘नेपाली फिल्मले सबै प्रक्रिया पूरा गरेर पनि बुकिङ रोकेर राख्नु हामीलाई दोस्रो दर्जाका रूपमा हेरिएको प्रस्ट भयो,’ निर्देशक दीपेन्द्रकुमार खनाल सुनाउँछन्, ‘जति शो पाउँथ्यो, त्यति पहिल्यै खोलिदिएको भए आपत्ति हुन्थेन । आन्दोलनकै कारण बुकिङ नखुलाइएको कुरा बहाना हो ।’

निर्देशक बिडारीले हलवालाको व्यवहारले नेपाली फिल्मको अस्तित्वलाई नस्विकारेको अनुभव गरेका छन् । फिल्मको शो वितरण ‘प्राइम टाइम’ का आधारमा हुनुपर्ने दीपेन्द्रको माग छ । ‘एफक्यूबमा ‘चिसो मान्छे’ को प्रदर्शन गर्दा तीन वटा शो पाएको थिएँ तर प्राइम टाइममा नभएपछि हटाउन लगाएँ,’ उनले आफ्नो अनुभव सुनाए । ‘प्रकाश’ का निर्देशक दिनेश राउत हलवालाले नेपाली फिल्मको शो वितरणमा लगाइने पूर्वानुमानमा परिवर्तन ल्याउनुपर्ने धारणा राख्छन् । ‘हलवालाले फिल्म दर्शकबीच नपुग्दै यस्तो फिल्म चल्दैन भन्ने अनुमान गरिदिन्छन् । खासमा फिल्मको तागत त दर्शकबीच नपुगेसम्म थाहा हुँदैन,’ उनले भने, ‘त्यसरी पूर्वानुमान गरेर शो वितरण गर्नु नै गलत हो । नेपाली भाषा, पहिरनको फिल्म चल्दैन भन्नु त उनीहरूको समस्या हो ।’

वितरक प्रचण्डमान श्रेष्ठ थुप्रै फिल्म प्रदर्शनमा आउँदा हलवालालाई शो वितरणमा कठिनाइ हुनेमा फिल्मकर्मीले बुझिदिनुपर्ने बताउँछन् । ‘सोमबार/मंगलबार नै बुकिङ खुला गर्ने त धेरै फिल्म नभएको बेलामा हो । नेपाली फिल्म क्षेत्रमा धेरै पटक यस्तो भएको छ,’ उनले भने, ‘बुकिङको विषयमा कि त नीति नियम नै बनाउनुपर्‍यो । प्रदर्शकले पनि आफ्नो हित हेर्छ । उनीहरूले पनि आफूलाई सही लाग्ने समयमा शो वितरण गरिदिन्छ ।’

प्रकाशित : भाद्र २४, २०७९ ०७:३४
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?