‘चीनले ताइवानमा तत्काल आक्रमण गर्ने देखिँदैन’

अमेरिकाले चीन–ताइवान अवस्थालाई नजिकबाट नियालिरहेका अमेरिकी जर्नेल मार्क मिलीले ‘चीनले ताइवानमाथि कुनै पनि समयमा आक्रमण गर्नका लागि क्षमता विस्तार गरिरहेको भए पनि त्यसका लागि राजनीतिक तहबाट निर्णय हुनुपर्ने बताएका हुन् ।

के चीनले ताइवानलाई आक्रमण गर्छ ? भनेर सोधिएको प्रश्नको जवाफमा अमेरिकी फौजका संयुक्त प्रमुख जेनरल मिलीले भने, ‘गर्न सक्छ, गर्छ र गर्नेछ भन्ने प्रमुख शब्द हुन् ।’ तर उनले तत्काल त्यसबारे कुनै संकेत वा चेतावनी नभएको बताए । ‘मलाई लाग्छ चीनले क्षमता विस्तार गरिरहेको छ । ताइवानमाथि आक्रमण गर्न तयारीका लागि चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले आफ्नो सार्वजनिक भाषणमै सेनालाई भनेका छन्,’ मिलीले भने, ‘उनीहरूले गर्छन् कि गर्दैनन् भन्ने राजनीतिक निर्णय हो, यो नीतिगत निर्णय पनि हो र यसको निर्णय चीनले आफूलाई हुने नाफाघाटाको हिसाबमा गर्छ ।’

चीनले ताइवान आफूबाट छुटिएको एक प्रान्त भएकाले आवश्यक परेको खण्डमा शक्ति प्रयोग गरी गाभ्ने बताउने गरेको छ । त्यसका साथै अमेरिकालगायत पश्चिमा देशले ताइवानको स्वतन्त्रतालाई समर्थन गरेको बताउँदै चीनले त्यस्तो प्रयास निरर्थक बनाउने र आवश्यक परे कडा कदम चाल्न सक्ने बताउँदै आएको छ । जसका कारण चीन र अमेरिकाबीचको तनावसमेत बढेको छ । अमेरिका ताइवानको सबैभन्दा शक्तिशाली मित्रराष्ट्र हो ।

तनाव बढ्दै गएपछि चीनले ताइवानको हवाई रक्षा क्षेत्रमा लडाकु विमानहरू उडाउने क्रम बढाएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । जसका कारण अमेरिकाले पनि ताइवानको सामुद्रिक क्षेत्रमा पानीजहाजहरू पठाएको छ ।

यसअघि अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले ताइवाननजिकै लडाकु विमान उडाएर ‘चीनले खतरासँग खेलिरहेको’ चेतावनी दिएका थिए । चीनले आक्रमण गरे आफूहरूले ताइवानको प्रतिरक्षा गर्ने उनको भनाइ छ । बाइडेनको प्रतिक्रियापछि चीनले अमेरिकालाई चेतावनी दिँदै ‘ताइवान मामिलामा प्रतिबद्धता भुलेको’ बताएको छ । ताइवानलाई स्वतन्त्र घोषित गर्नबाट रोक्ने चीनको भनाइ छ ।

ताइवानसँग अमेरिकाको आधिकारिक दौत्य सम्बन्ध छैन । तर ताइवान सम्बन्ध ऐनका आधारमा अमेरिकाले हतियार बिक्री गर्दै आएको छ । चीनसँग दौत्य सम्बन्ध रहेको अमेरिकाले कूटनीतिक रूपमा चीनको एक सरकार रहेको कुरालाई मान्यता दिन्छ ।