सुकुम्बासी बस्तीमा तनाव, प्रसूति गृहमा उकुसमुकुस
काठमाडौँ — सोमबार दिउँसो काठमाडौं महानगरपालिका र अधिकार सम्पन्न वाग्मती सभ्यता एकीकृत विकास समितिको टोली एक्स्काभेटर लिएर बस्तीका घरटहरा हटाउन आयो । थापाथलीस्थित वाग्मती नदी किनारका सुकुम्बासी बस्तीका स्थानीय प्रदर्शनमा उत्रिँदा त्यहाँको माहोल तनावग्रस्त बन्यो ।
प्रदर्शनकारीले नाराबाजी गर्दै टायर बाले । आन्दोलनस्थलनजिकै रहेका वनस्पति विभाग, प्रसूति गृह अस्पतालको वातावरण प्रभावित बन्यो । बाटोमा बालिएको टायरको धुवाँको मुस्लो परपरसम्म पनि फैलियो । आन्दोलनस्थलछेउमै छ प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालको दोस्रो गेट । अस्पतालसम्म नाराबाजी चर्कै सुनिएको थियो । सबैभन्दा प्रभावित बन्यो अस्पतालको ‘एफ’ब्लक । आन्दोलनले अस्पतालमा रहेका सुत्केरी तथा गर्भवती महिला र नवजात शिशुलाई गम्भीर असर गरिरहेको बताउँछिन् प्रसूति पोस्ट–अपरेटिभ वार्डकी स्टाफ नर्स रक्षा राय दास । ‘आन्दोलनमा टायर बालेको बाल्यैछन् । धुवाँले हामीलाई त यहाँ गाह्रो भइरहेको छ । यो भवनमा आमा र बच्चा राख्ने वार्ड छ । बच्चा तथा आमाहरुलाई झन् गाह्रो भइहाल्छ नि । नवजात शिशु र आमालाई त्यसै त सामान्य श्वासप्रश्वासमा समस्या हुन्छ,’ उनले भनिन् । ढुंगामुढा तथा टायर बाल्न थालेपछि अस्पताल प्रशासनले बाटोतर्फका झ्याल लगाएको थियो । नर्स दास भन्छिन्, ‘झ्याल लगाए पनि रबरको गन्धसहितको पिरो धुँवाले आँखै पोलिरहेको छ ।’ अस्पतालका झ्यालबाट बाहिरको दृश्य हेर्दे बसिरहेका भेटिए मित्रपार्कका मीनप्रसाद दाहाल । श्रीमतीलाई पाठेघरको समस्या भएपछि ६ दिनदेखि उनी कुरुवा बसिरहेका छन् । उनले अस्पतालको छेवतिरै यसरी आन्दोलन हुँदा बिरामी प्रभावित बनेको बताए । उनले भने, ‘अस्पतालको छेउतिर त आन्दोलन नगरे पनि हुने हो । यहाँ त स–साना बच्चा पनि छन् ।’ त्यसैगरी दिलमाया मगर पनि आन्दोलनले बनाएको तनावग्रस्त स्थिति देखेर बिरामी कुरुवासँग गफिँदै थिइन् । उनले भनिन्, ‘मास्क नलगाई बस्न सकिएको छैन । टायरको त नराम्रो कालो खार आउँछ । दाउराको आगो र टायर बालेको त फरक हुन्छ नि । सरकारले पनि सबैको माग बुझिदिनुपर्ने हो ।’ अस्पतालका प्रमुख कन्सल्ट्यान्ट डा. श्रीप्रसाद अधिकारीेले भन्छन्, ‘अस्पतालनजिकै त्यस्तो गर्न नहुने हो । धुँवाले नवजात शिशुमा असर गर्न सक्छ । यस्तो अवस्थामा तनावपूर्ण अवस्था हुँदा बिरामी तथा उनीहरूका आफन्तलाई पनि आवतजावतमा कठिनाइ भइरहेको छ । पछाडिको गेट पनि बन्द गर्नुपरेको छ ।’ छातीरोग विशेषज्ञ डा. निरज बमले टायरको धुँवामा विभिन्न प्रकारको रसायन मिसिने हुँदा यसले स्वास्थ्यमा गम्भीर समस्या पार्न सक्ने बताए । उनका अनुसार टायरमा कोल, टार, निकोटिन, आर्सेनिक, नाइट्रोजनडाइअक्साइड,रबर, सल्फ्युरिक एसिड र कार्बनको मात्रा एकदमै धेरै हुन्छ । ‘यसको धुँवाले श्वासप्रश्वासमा समस्या ल्याउने हुन्छ । चुरोटको धुँवाजस्तै यसले फोक्सो तथा यसको नलीमा कालो तह बनाएर बस्छ । आम मानिसलाई त गाह्रो हुन्छ नै, सुत्केरी महिला तथा बालबालिकालाई झनै असर गर्न सक्छ । धुँवाले खोकी लाग्ने, एलर्जी हुने,रुघाखोकी बढाउने, दम बढाउने, आँखा पोल्ने समस्या हुन सक्छ,’उनले भने ।
