काठमाडौँ — नेपाल राष्ट्र बैंक भुक्तानी प्रणाली विभागका निर्देशक कृष्णराम धुजुले भुक्तानी सेवा प्रदायक कम्पनीहरुले अपनाएको हार्डवेयर तथा सफ्टवेयर सुरक्षाका विषयमा राष्ट्र बैंकले सुक्ष्म निगरानी गरिरहेको बताएका छन् । भुक्तानी सेवा प्रदायकको कुनै एक ठाउँमा साइबर आक्रमण भएमा त्यसले समग्र सिस्टमलाई असर पर्ने भएकाले यस विषयमा आफूहरु संवेदनशील रहेको उनले बताए । 

कान्तिपुर मिडिया ग्रुपले बिहीबार आयोजना गरेको साइबर सेक्युरिटी डाइलगअर्न्तगत 'बलियो पूर्वाधार र नीतिगत सुधार' सत्रमा बोल्दै धुजुले नेपाली बैंकिङ क्षेत्रलाई राष्ट्र बैंकले सुक्ष्म रुपमा नियालिरहेको बताए । हालसम्म नेपाल राष्ट्र बैंकले नै डिजिटल भुक्तानीलाई प्रवर्द्धन गदै आइरहेको बताउँदै धुजुले यो वर्ष डिजिटल भुक्तानी प्रणाली वर्ष भनेर मनाइरहेको उल्लेख गरे ।

उनका अनुसार २०७४ देखि राष्ट्र बैंकले विभिन्न डिजिटल भुक्तानी वालेटहरुलाई लाइसेन्स दिइरहेको छ । 'राष्ट्र बैंकले २०७४ देखि २०७७ सम्ममा भुक्तानी प्रणालीका लागि १० ओटा भुक्तानी प्रणाली सञ्चालक (पीएसओ) तथा २७ ओटा भुक्तानी प्रणाली प्रदायक (पीएसपी) लाइसेन्स दिएको छ', उनले भने 'टेक्नोलोजीको विकाससँगै भुक्तानीका लागि पनि नयाँ प्रविधिको विकास भएको छ ।'

राष्ट्र बैंक आफैले सञ्चालन गरेको आरटीजीएसबाट दैनिक १ खर्बको कारोबार भएको उनले बताए । यस्तै वालेटहरुमार्फत मासिक रुपमा करिब २० अर्ब रुपैयाँको कारोबार हुने गरेकाले पनि पछिल्ला वर्ष डिजिटल कारोबार बढेको स्पष्ट हुने उनले बताए । भुक्तानी सेवा प्रदायकको साइबर सुरक्षाको लागि हालै राष्ट्र बैंकको भुक्तानी प्रणाली विभागले भुक्तानी प्रणाली सम्मबन्धि एकीकृत निर्देशन २०७९ धेरै परिर्वतन गरेको उनको भनाइ छ । उनले भने, ‘ भुक्तानी सेवा प्रदायकलाई हार्डवेयर, सफ्टवेयर सुरक्षाका लागि निर्देशन दिइएको छ ।’ साइबर सुरक्षामा आक्रमण भइहालेको अवस्थामा त्यस्तो आक्रमणको सामना गर्नको लागि सूचना प्रविधि आकस्मिक सहायता समूह गठन गर्नुपर्ने साथै भुक्तानी सेवा प्रदायकका कर्मचारीलाई तालिम दिइनुपर्ने समेत धुजुले बताए ।