दशरथ रंगशालामा प्रख्यात १० जित

अधिकांश नेपाली खेलाडीलाई दशरथ रंगशालामा खेल्दाको अनुभव सोध्नुपर्छ । धेरैले भन्ने गर्छन्, ‘यो अभूतपूर्व छ ।’ अझ नेपाली राष्ट्रिय टिमका लागि खेल्नुपर्छ, दशरथ रंगशालाको जवाफ छैन ।

नेपाली राष्ट्रिय टिमले फेरि एकपल्ट दशरथ रंगशालामा खेल्दै छ यो साता । नेपालले औपचारिक खेलमा सामना गर्न लागेको पहिलो अफ्रिकी प्रतिद्वन्द्वी हो मोरिसस । मोरिससविरुद्धका दुई खेलमध्ये पहिलो प्रतिस्पर्धा शनिबार हुनेछ । इतिहास पल्टाउने हो भने नेपालले सन् १९८४ देखि दशरथ रंगशालामा आधिकारिक अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल खेल्न थालेको हो । त्यसयता ३८ वर्ष बिते यसले अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलको आतिथ्यता गर्न थालेको । यसबीच नेपालले आत्मसात् गरेको प्रख्यात १० जितलाई पछाडि फर्केर हेर्ने प्रयास गरेका छौं ।

१.माल्दिभ्सविरुद्ध पहिलो खेल

सन् १९८४ को सेप्टेम्बर १८ त्यो दिन हो, जुन दिन नेपालले दशरथ रंगशालामा पहिलो औपचारिक खेल खेल्यो । अवसर थियो पहिलो दक्षिण एसियाली खेलकुद । यस्तोमा नेपालको ऐतिहासिक प्रतिद्वन्द्वी थियो माल्दिभ्स । माल्दिभ्सको फुटबल त्यतिबेला त्यस्तो थिएन, जस्तो अहिले छ । उसले त प्रतियोगिता खेल्न पनि मानिरहेको थिएन । तर फकाएर नेपाल बोलाइएको थियो । माल्दिभ्सलाई नेपालले सजिलै ४–० ले हरायो । नेपालका लागि यो विजयी सुरुआत थियो ।

२.नेपालले जितेको पहिलो स्वर्ण

त्यही पहिलो दक्षिण एसियाली खेलकुदमा नेपालले फुटबलतर्फ स्वर्ण पदक पनि जितेको थियो । यसका लागि नेपालले भरिभराउ दशरथ रंगशालामा बंगलादेशलाई ४–२ ले हरायो । लिग चरणको खेलमा नेपाल बंगलादेशसँग ४–० ले पराजित भएको थियो । यस्तोमा लागिरहेको थियो बंगलादेशले कतै स्तब्धपूर्ण नतिजा त निकाल्ने होइन । तर सेप्टेम्बर २३ को त्यो खेलमा त्यस्तो केही नराम्रो भएन । नेपाल आफ्नो फुटबल इतिहासमा पहिलो स्वर्ण जित्न सफल रह्यो ।

३.ओलम्पिक छनोटमा दोस्रो चरण

नेपालले सन् १९८७ को ओलम्पिक छनोटको पहिलो चरणमा पाकिस्तानको आतिथ्यता गरेको थियो । त्यसमा दुवै खेल दशरथ रंगशालामै भएको थियो । पहिलो खेल गोलरहित बराबरीमा टुंगिएपछि दोस्रो खेलमा भने नेपाल १–० ले विजयी रह्यो । अप्रिल २८ मा प्राप्त उक्त जितमा गोल गर्ने खेलाडी थिए, धीरेन्द्र प्रधान । यो गोलको सबैभन्दा ठूलो विशेषता हो, कर्नरबाट भएको प्रहार सिधै पोस्टमा । यो जितसँगै नेपाल पहिलोपल्ट ओलम्पिक छनोटको दोस्रो चरण पुग्न पनि सफल रह्यो ।

४.भुटानविरुद्ध सात गोल

नेपाली फुटबलले अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा प्राप्त गरेको यो नै अहिलेसम्मको सबैभन्दा ठूलो अन्तरको जित हो, त्यो भनेको भुटानविरुद्धको ७–० । अवसर थियो, सन् १९९९ को दक्षिण एसियाली खेलकुद । सेप्टेम्बर २६ को त्यो दिन नेपालले लामो समयपछि अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा फर्केको भुटानलाई एकपछि अर्को गोल गरेको थियो । भुटान नेपालका लागि त्यस्तो एक प्रतिद्वन्द्वी हो, जसका विरुद्ध नेपालले अहिलेसम्म हार बेहार्नुपरेको छैन । सायद यस ७ गोलको हारले भुटानलाई सधैं पिरोल्ने गर्छ ।

५.माल्दिभ्सविरुद्ध अर्को जित

नेपालले यही दक्षिण एसियाली खेलकुदकै क्रममा अर्को जित निकाल्न सफल रह्यो । फरक के भने यतिबेलासम्म माल्दिभ्स फुटबलमा बलियो भइसकेको थियो । त्यसैले यसको विशेष अर्थ छ । अक्टोबर २, १९९९ मा प्राप्त २–१ को यस जित किन पनि ऐतिहासिक छ भने यही सफलतापछि नेपाल फुटबलतर्फ फाइनल पुग्ने निश्चित भएको थियो । माल्दिभ्सले यस अगाडि दाबी गरेको थियो, हामी फाइनल पुग्दैछौं भनेर । तर नेपालले त्यसमा बाधा तेर्स्याउन कुनै कसर छाडेन ।

६.अफगानिस्तानमाथि नेपाल हाबी

अफगानिस्तान भर्खर–भर्खर अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा फर्केको थियो । यसक्रममा सन् २००३ मा एसिया कप छनोटको प्रारम्भिक चरण खेल्न काठमाडौं ओर्लेको थियो । त्यसअगाडि दशरथ रंगशालामा अफगानी टिमविरुद्ध नानाथरिका हल्ला चलेको थियो । जस्तो कि उक्त टिममा जर्मनीमा व्यावसायिक खेल खेलेका खेलाडी छन् । तर, त्यही टिमविरुद्ध नेपालले मार्च १८ मा भएको खेलमा सानदार जित निकाल्न सफल रह्यो । जितको अन्तर थियो ४–० ।

७.टिमोर लिस्टेमाथि ५ गोल

भुटानविरुद्धको सात गोलमा नेपालको प्रदर्शन जस्तो थियो । सन् २०११ मा विश्वकप छनोटको प्रारम्भिक चरणमा टिमोर लिस्टेमाथि प्राप्त ५–० को जित पनि लगभग उस्तै थियो । तर, परिस्थिति भने केही फरक थियो । यो छनोट दुई लेगमा भएको थियो । दुवै दशरथ रंगशालामै भयो । पहिलो लेग नेपालले आफ्नो घरेलु मैदानमा खेलेको खेलका रूपमा थियो । त्यसमा नेपाल २–१ ले विजयी रह्यो । एक ‘अवे गोल’ उपहार पनि दियो । यस्तोमा जुलाई २ को दोस्रो लेगमा केही नराम्रो होला भन्ने चिन्ता थियो । तर त्यस्तो केही भएन । उल्टै राम्रो जित निस्कियो ।

८.नेपालको आधा दर्जन गोल

भुटान र टिमोर लिस्टेविरुद्ध प्राप्त जितसरहकै अर्को सफलता नेपालले नर्थन आइल्यान्ड मारियानाविरुद्ध सन् २०१३ मा प्राप्त गरेको थियो । मार्च २ को यस जितमा गोल अन्तर थियो आधा दर्जन । नेपालको ६–० जितको सबैभन्दा ठूलो विशेषता रह्यो, भरत खवासको ह्याट्रिक । नेपालका लागि दशरथ रंगशालामा सम्भव एकमात्र अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा प्राप्त एकमात्र तीन गोलको प्रदर्शन यही हो । यसका लागि भरत जहिल्यै पनि सम्झिरहने नाम रहने छ ।

९.भारतलाई हराएर सेमिफाइनल यात्रा

सन् २०१३ को साफ च्याम्पियनसिपमा नेपालले आफ्नो समूहबाट सेमिफाइनल प्रवेशका लागि अन्तिम लिग (भारतविरुद्धको खेल) गुमाउन सक्ने स्थिति थिएन । तर सेप्टेम्बर ५ को यो खेलमा भारतमाथि नेपाल ऐतिहासिक २–१ को जित निकाल्न सफल रह्यो । यो खेल हेर्न फेरि एकपल्ट दशरथ रंगशाला भरिभराउ थियो । यो नेपालको अहिलेसम्मकै सबैभन्दा सम्झनलायक जितमध्ये एक रहने छ । नेपालका लागि गोल गर्ने दुई खेलाडी थिए अनिल गुरुङ र जुमनु राई ।

१०. दोस्रो ठूलो सफलता

नेपालले दशरथ रंगशालामा सन् १९८४ मा भएको दक्षिण एसियाली खेलकुदमा जितेको स्वर्णपछि त्यस्तै सफलता फेरि दोहोर्‍याउन सकेको थिएन । यसका लागि नेपालले कुर्नुपरेको थियो, साढे तीन दशकभन्दा बढी समय । सन् २०२१ को मार्च २९ मा नेपालले थ्री नेसन्स कपको फाइनलमा बंगलादेशलाई हराएको थियो । जितको अन्तर थियो २–१ । यससँगै नेपाल एक अर्को उपाधि जित्न सफल भयो । र, यससँगै बालगोपाल महर्जन नेपाली फुटबल इतिहासकै सफल प्रशिक्षकमध्ये एक बने ।