ठेकेदार विवादले तटबन्ध निर्माण रोकियो

अवरोधपछि तटबन्ध निर्माणकार्य अघि बढाउन नसकेको सिद्धिसाईका प्रतिनिधि नवीनकुमार शाहीले बताए । उनले भने, ‘रोयल्टी संकलनका नाममा अराजकताका साथ कार्यस्थलमा आएर काम बन्द गर् भन्दै धम्की दिएपछि रोकिएको छ ।’ उनका अनुसार अहिले निर्माण कम्पनीका तीन एक्स्काभेटर, ६ टिपर, तीन ट्याक्टर र करिब ५० जना जनशक्ति कामविहीन भएका छन् । यसबाट दैनिक करिब पाँच लाख रुपैयाँ घाटा भइरहेको छ ।

‘हाम्रो आयोजनास्थल टीकापुर नगरपालिकाको प्रारम्भिक वातावरणीय परिक्षण प्रतिवेदनले नदीजन्य पदार्थ संकलन तथा उत्खननका लागि तोकेको क्षेत्रभन्दा सात सय मिटर माथि छ । उनीहरूको क्षेत्रमा नपर्ने ठाउँबाट उठाइएको नदीजन्य पदार्थको रोयल्टी हामीले ठेकेदारदलाई किन तिर्ने,’ सिद्धिसाईका इन्जिनियर किरण नेपालले प्रश्न गरे । सिद्धिसाईका प्रबन्धक धीरेन्द्र शाहीले हरेक कुरा प्रक्रिया पुर्‍याएर गरेको दाबी गरे । ‘नगरपालिका, प्रहरी र सिँचाइ आयोजनासँंग समन्वय र निर्माणमा अवरोध नहोस् भनी पत्राचार गरे पनि सहयोग पाएनौं,’ उनले आग्रह गरे, ‘छिटोभन्दा छिटो छानबिन गरी अवरुद्ध कामलाई सुचारु गरिदिन सबै पक्षसँग आग्रह गर्दछु ।’ शाहीका अनुसार सो खण्डमा करिब दुई किलोमिटर तटबन्ध निर्माण गर्नुपर्नेमा हालसम्म ११ सय मिटर बनिसकेको छ ।

सिँचाइ आयोजनाले सिद्धिसाईसँग आउँदो जेठ २१ सम्म सक्नुपर्ने गरी गत वर्ष जेठमै १८ करोड रुपैयाँमा सम्झौता गरेको थियो । ‘हामीले नौ दिनदेखि काम गर्न पाएका छैनौं । यसरी काम गर्न नदिए हामी सयममै तटबन्ध निर्माण पूरा गर्न सक्दैनौं,’ उनले चेतावनी दिँदै भने, ‘यो वर्ष तटबन्ध बनेन भने वर्षातमा कर्णाली नदी टीकापुरमा पस्नसक्ने खतरा पनि हुन सक्छ ।’

आईईई प्रतिवेदनअनुसार जीपीएस नक्सामा तटबन्ध निर्माण भइरहेको ठाउँभन्दा करिब एक किलोमिटर तलतिर उत्खनन स्थल रहेको देखिने सिद्धिसाईका इन्जिनियर नेपालले दाबी गरे । तर, नगरपालिकाबाट उत्खननको ठेक्का पाएको रेखा निर्माण सेवाका प्रबन्धक जनक शाहीले आफूहरूको आईईई गरेको क्षेत्रबाट नदीजन्य पदार्थ उठाएकोले रोयल्टीवापत पाउनुपर्ने रकम माग गरेको प्रतिक्रिया दिए । ‘हामीले पाउनुपर्ने करिब १२ लाख रुपैयाँ मागेका हौं । उक्त रकम नतिरेपछि काम रोकेका हौं,’ उनले भने ।

यसबारे टीकापुर नगरपालिकाका प्रमुख तपेन्द्रबहादुर रावलले विवादलाई दुवै ठेकेदारबीचको इगोको लडाइँको संज्ञा दिए । ‘सामान्य कुरामा ठूलो विवाद भएको छ, लोकेसनमा केही मिटर फरक हुन सक्छ तर नगरपालिकाको ठेकेदारले पाउनुपर्ने रकम सिद्धिसाईले आपसी सहमतिमा मिलाएर टुंगो लगाउनु पर्छ,’ उनले सुझाए ।

सिँचाइ आयोजनाका सिनियर डिभिजन इन्जिनियर विदुरमान श्रेष्ठले तटबन्ध निर्माण स्थलबाट दुई सय मिटर वरपरबाट नदीजन्य पदार्थ प्रयोगमा ल्याउन सकिने सम्झौतामा स्पष्ट उल्लेख रहेको बताए । उनले तटबन्ध निर्माण भइरहेको क्षेत्र नगरपालिकाले ठेक्का लगाएको निर्माण व्यवसायीको क्षेत्राधिकारभित्र नपर्ने स्पष्ट पारे । ‘तर, दुई सय मिटर टाढाबाट ल्याइएका ढुंगाका विषयमा भने ठेकेदारले रोयल्टी तिर्नु पर्छ,’ श्रेष्ठले भने ।

ढुंगाको रकम तटबन्ध निर्माण कम्पनीले तिर्नुपर्ने र रोयल्टीवापतको रकम भने ठेकेदारले नभई नगरपालिका आफैंले लिने वा नलिने निर्णय लिन सक्ने उनको भनाइ छ । सिद्धिसाईका प्रबन्धक शाही आफूले ठेक्काको सर्त्तमा उल्लेख भएको ठाउँभन्दा बाहिरबाट संकलन गरेको ढुंगाको रोयल्टी रकमसमेत तिर्न तयार रहेको बताए । कम्पनीले तटबन्ध बनाउँदा प्रयोग गरेको ढुंगा नगरपालिकाको आईईई गरेको क्षेत्रभन्दा बाहिरको भएकोले नगरपालिकाका ठेकेदारलाई रोयाल्टी रकम दिनु नपर्ने उनले अडान दोहोर्‍याए ।