पूरै गाउँ पहिरोको जोखिममा

सडकबाट आइतबार विहान खसेको पहिरोले जुईल गाउँमा रहेको कैलाश प्राविको ४ कोठे भवन, २ पक्की शौचालय र दिवा खाजा बनाउने घर बगाएपछि पढाइ ठप्प भएको छ । घरमा माथिबाट बनाइएको सडकले क्षति पुर्‍याएको हो । पहिरोले विद्यालयसँगै रहेको शिव मन्दिरसमेत बगाएको छ । गाउँकै भवानीको मन्दिरमा पनि पहिरोले क्षति पुर्‍याएको स्थानीय हर्क मल्लले बताए ।

पहिरोमा लालबहादुर मल्लको घर र खेतीयोग्य जमिन बगेको छ । उनको परिवार अहिले छिमेकीको घरमा आश्रय लिएर बसिरहेको छ । मल्ल भारतमा रोजगारीका लागि गएका थिए । पहिरोले घर बगाएको खबर पाएपछि उनी हतार–हतार फर्किएका हुन् । घरबासै पहिरोले बगाएपछि आफू सुकुम्बासी भएको उनले सुनाए । ‘घर खेत केही बाँकी राखेन । गाउँका अरु घर पनि बगाउन आँटेको छ । हामी सडकका कारण सुकुम्बासी भयौं,’ उनले भने ।

केदारस्युँ गाउँपालिकाको झोताबाट दुर्गाथली गाउँपालिका जोड्ने झोता–जुइल सडकबाट खसेको पहिरो बढ्न थालेपछि यहाँका ५० परिवारका घर जोखिममा परेका हुन् । विनाकुनै मापदण्ड गाउँपालिकाले सडक निर्माण गर्न थालेपछि आफ्नो गाउँ पहिरोको जोखिममा पर्ने भन्दै यहाँका बासिन्दाले सडक निर्माण नगर्न अनुरोध पनि गरेका थिए । ‘हामी विस्थापित हुन्छौं । जथाभावी नगर्नुस भनेर रोइकराई गर्दा पनि मानेन्,’ स्थानीय अम्बिका मल्लले भनिन्, ‘अहिले यस्तो हालत भयो । कुन बेला घर पहिरोले लैजाने हो भन्ने डरले सुत्न पनि सकेका छैनौं ।’ उनले पहिरोले गाउँ बगाउने चिन्ताले राति पालै–पालो पहरा दिने गरेको बताइन् ।

यता केदारस्युँ गाउँपालिका ९ का वडाध्यक्ष अहेन्द्रबहादुर शाहीले सडक कटानका कारण गाउँ नै जोखिममा परेको बताए । उनले यस विषयमा सडक उपभोक्ता समितिका पदाधिकारी र जनप्रतिनिधिबीच छलफल गर्ने प्रयास थालिएको पनि बताए । उनले सडक निर्माण अझै नसकिएकाले थप क्षति हुने सम्भावना रहेको बताए । ‘यो विषयमा छलफल गरी टुंगोमा पुग्नेछौं,’ उनले भने ।

गाउँ जोखिममा परेको विषयमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा समेत गुनासो आएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुरेश सुनारले बताए । जथाभावी निर्माण गरिएका सडकले निम्त्याएको क्षतिको क्षतिपूर्ति दिन तथा सुरक्षित तरिकाले सडक निर्माण गर्न आफूले केदारस्युँ र दुर्गाथली गाउँपालिकालाई पत्राचार गरिसकेको उनले बताए । ‘यो समस्याको समाधान चाँडै गर्नुपर्ने आवश्यक छ,’ उनले भने, ‘सबैको सहमति गरी अघि बढ्ने तयारीमा छौं ।’