काठमाडौँ — एकै किसिमको आणुवांशिक पृष्ठभूमिको कफी जातमा भर पर्दा जोखिम आउन सक्ने एक प्रतिवेदनले देखाएको छ । ईयू नेपाल तथा लगानी कार्यक्रममार्फत अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार केन्द्रको प्राविधिक सहयोगमा तयार भएको एक अध्ययनले जोखिम न्यूनीकरण गर्न नेपालले आणुवांशिक भूपरिदृश्यमा विविधता ल्याउनुपर्ने सुझाव दिएको छ ।

नेपालमा रहेका कफीका जातहरूको बारेमा गरिएको कफी जिनोटाइप डीएनए सिक्वेन्सिङ अध्ययनअनुसार ७० प्रतिशत नमुना बोर्बोन आणुवांशिक पृष्ठभूमिका रहेको उल्लेख छ । निजी नर्सरीबाट संकलन गरिएकामध्ये ९८ प्रतिशत बोर्बोन आणुवांशिक पुष्ठभूमिका रहेको पाइएको छ ।

‘अनुसन्धानका क्रममा १३ वटा कफी नर्सरीबाट २६ जातका कफीको १०४ नमुना संकलन गरिएको थियो,’ प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘नमुना सरकारी तथा निजी नर्सरीहरूबाट संकलन गरिएको थियो । अनुसन्धानको क्रममा ७० प्रतिशत नमुना बोर्बोन आणुवांशिक पृष्ठभूमिका भेटियो, निजी नर्सरीबाट संकलन गरिएका मध्ये ९८ प्रतिशत बोर्बोन आणुवांशिक पुष्ठभूमिका छन् ।’ बोर्बोन जात जलवायु उत्थानशील रहेको र साना किसानका लागि अनुकुल रहेको उल्लेख छ ।

यही जातका आणुवांशिक एकरूपता नेपालका लागि फाइदा भए पनि यस जातको कफी छिटो कुहिने हुँदा ठूलो जोखिम रहेको उल्लेख छ । अध्ययनको क्रममा संकलन गरिएका नमुनामध्ये ८० प्रतिशत परम्परागत अरेविका जातका भेटिएका छन् । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद अन्तर्गत रहेको कफी अनुसन्धान केन्द्रको सहकार्यमा यो अध्ययन भएको जनाइएको छ ।